W Sejmie posłanka Małgorzata Pępek (interpelacja nr 12624) pytała ministra transportu o analizę funkcjonowania nowego systemu szkolenia i egzaminowania kierowców i ewentualne wnioski; o problem działań dilerów samochodowych oferujących ośrodkom egzaminowania samochody po znacznie zaniżonej cenie oraz o to, czy resort rozważał możliwość wprowadzenia szkolenia i egzaminowania na wzór niemiecki, czeski, słowacki czy austriacki. Opowiedział sekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz. Posłanka uznała odpowiedź za niezadowalającą i złożyła interpelację ponowną. Dzisiaj wiemy, iż minister Jarmuziewicz udzielił już ponownej odpowiedzi, teraz czekamy na jej publikację.
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
- z upoważnienia ministra - na interpelację nr 12624
w sprawie funkcjonowania wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na pismo nr SPS-023-12624/12 przekazujące interpelację poseł Małgorzaty Pępek w sprawie funkcjonowania wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, przedstawiam następujące wyjaśnienia.
Zasady przeprowadzania egzaminu na prawo jazdy oraz zakres umiejętności niezbędnych do sprawdzenia podczas tego egzaminu stosowane w krajach Unii Europejskiej określa dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/126/WE w sprawie praw jazdy oraz wcześniejsza dyrektywa 91/439/WE w sprawie praw jazdy. Obowiązujące w Polsce przepisy odnoszące się do przeprowadzania egzaminu na prawo jazdy są w pełni zgodne z wytycznymi powyższych dyrektyw. Niektóre zasady, tak jak sposób dokonywania oceny egzaminu czy zasady prowadzenia szkolenia kandydatów na kierowców, są pozostawione do wyłącznej decyzji krajów członkowskich. Resort transportu na bieżąco monitoruje i analizuje sytuację w ośrodkach egzaminowania w całej Polsce oraz napływające zastrzeżenia co do stosowanego systemu egzaminowania kandydatów na kierowców. Dlatego też, uznając, że dotychczasowe przepisy dotyczące zasad uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami wymagają zmiany oraz w celu poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym, została uchwalona ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, która kompleksowo reorganizuje system uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami z dniem 19 stycznia 2013 r. Głównymi celami przepisów tej ustawy są m.in.:
*położenie nacisku na poprawę jakości szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców i kierowców,
*minimalizacja negatywnych zjawisk związanych z procesem uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami, takich jak oszustwa, korupcja, nierzetelne wykonywanie usług w zakresie szkolenia kierowców,
*realizowane poprzez:
*wprowadzenie nowych zasad nadzoru nad ośrodkami szkolenia kierowców, instruktorami nauki jazdy, wojewódzkimi ośrodkami ruchu drogowego i egzaminatorami,
*wprowadzenie nowych kategorii prawa jazdy w zakresie motorowerów i motocykli,
*poprawę jakości przeprowadzanych egzaminów państwowych na prawo jazdy.
Podczas prac nad nowymi zasadami przeprowadzania egzaminów na prawo jazdy resort transportu brał także pod uwagę doświadczenia w zakresie szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców innych krajach członkowskich Unii Europejskiej. Dlatego też m.in. postanowiono o wprowadzeniu nowego sposobu przeprowadzania części teoretycznej egzaminu na prawo jazdy.
Odnosząc się do pytania dotyczącego problemu działań dilerów samochodowych oferujących WORD pojazdy po bardzo niskich cenach, uprzejmie informuję, że zwróciłem się do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w celu wskazania możliwych rozwiązań tej niepokojącej sytuacji. Opierając się na stanowisku otrzymanym z UZP, należy wskazać, że ˝nie istnieje potrzeba nowelizacji przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych w zakresie dotyczącym przeciwdziałania nieuczciwej konkurencji polegającej na oferowaniu przez wykonawców w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego dóbr poniżej kosztów realnych, ponieważ właściwe rozwiązanie umożliwiające zamawiającym wyjaśnienie kwestii rażąco niskiej ceny oferowanej znajdują się w obecnie obowiązujących przepisach ustawy.
Przepisy ustawy P.z.p. nakładają na zamawiających obowiązek przestrzegania przy udzielaniu zamówień publicznych zasady zachowania uczciwej konkurencji. Istotnym naruszeniem tej zasady są działania wykonawców polegające na przedstawianiu ofert zawierających zaniżone ceny, czyli rażąco niskie ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia, stąd ustawa przewiduje rozwiązania prawne umożliwiające zamawiającym ustalenie, czy badana oferta taką cenę zawiera, a w przypadku stwierdzenia takiego faktu - umożliwiające odrzucenie oferty (art. 90 i art. 89 ust. 1 pkt 4 Prawa zamówień publicznych). Zgodnie z obowiązującymi przepisami zamawiający powinien dać wykonawcy szansę złożenia wyjaśnień i dowodów na rzetelność obliczenia ceny ofertowej, brak przekonujących wyjaśnień wykonawcy lub wyjaśnienia i dowody nieświadczące o rażąco niskiej cenie powinny powodować odrzucenie oferty. Zamawiający, oceniając wyjaśnienia wykonawcy w zakresie rażąco niskiej ceny, bierze pod uwagę obiektywne czynniki, w szczególności wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, przy czym mogą to być również inne okoliczności niż wymienione w art. 90 ust. 2 ustawy P.z.p., jeżeli mają one wpływ na ustalenie wysokości wynagrodzenia na niskim poziomie.
Obowiązujące przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych w odniesieniu do kwestii rażąco niskiej ceny stanowią transpozycję do polskiego prawa przepisów Unii Europejskiej, w tym m.in. art. 55 dyrektywy z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielenia zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy oraz usługi 2004/18/WE (Dz. U. UE z 30 kwietnia 2004 r. L 134/114), oraz wynikają z zasad wypracowanych przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 czerwca 1989 r. w sprawie C-103/88 (Constanzo) niedopuszczalne, jako sprzeczne z zasadą wspierania rzeczywistej konkurencji w zamówieniach publicznych, jest automatyczne, wyłącznie na podstawie arytmetycznego kryterium, uznawanie za rażąco niskie i odrzucanie ofert o cenach poniżej pewnego poziomu.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy wskazać, iż rozwiązania prawne obowiązujące obecnie pozwalają na wykluczenie z postępowania wykonawcy, który złożył ofertę nieracjonalnie tanią w stosunku do przedmiotu zamówienia. Natomiast nie jest możliwe automatyczne odrzucanie z postępowania oferty wykonawcy z tego tylko powodu, że jego oferta jest bardzo tania, bez względu na okoliczności, czy była rzeczywiście ofertą zaniżoną, gdyż prowadziłoby to do naruszenia zasady konkurencyjności (patrz art. 7 ustawy P.z.p.).
Odnosząc się do zagadnienia dotyczącego najmu samochodów egzaminacyjnych przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego za tzw. symboliczną złotówkę, co w ocenie pani poseł stanowi czyn nieuczciwej konkurencji z uwagi na nabywanie dóbr poniżej realnych kosztów, należy wskazać, iż w świetle przywoływanych wyżej przepisów ustawy, w szczególności art. 90 P.z.p., nie jest możliwe przesądzenie przez zamawiającego z góry, bez badania przyczyn podania tak niskiej ceny, iż oferta zawiera rażąco niską cenę. Jeżeli oferta wykonawcy proponującego najem samochodów egzaminacyjnych jest wyjątkowo niska, zamawiający jest zobowiązany, zgodnie z przepisami ustawy P.z.p., wyjaśnić i zbadać, czy ma istotnie do czynienia z rażąco niską ceną.
Jeżeli jednak wykonawca, składając wyjaśnienia, o których mowa w art. 90 ustawy P.z.p., odpowiednio wykaże, że proponowana przez niego wyjątkowo niska cena najmu samochodów egzaminacyjnych przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego jest realnie uzasadniona, np. ze względu na możliwość uzyskania przez wykonawcę dostępu do nowego rynku zbytu (szkoły nauki jazdy), poprzez powołanie się na przyszłe zyski, jakie może uzyskać ze sprzedaży aut, zamawiający może przyjąć wyjaśnienia wykonawcy w tym zakresie za wystarczające˝.
Przedstawiając powyżej stanowisko UZP, jednocześnie informuję, że Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej nie nadzoruje przebiegu realizacji zamówień publicznych na pojazdy egzaminacyjne organizowanych przez WORD-y pod kątem ich prawidłowości i zgodności z ustawą o zamówieniach publicznych. W zakresie właściwości ministerstwa pozostaje natomiast kwestia warunków technicznych, jakie powinny spełniać pojazdy egzaminacyjne, zostały one szczegółowo określone w rozporządzeniu Ministerstwa Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.
W kwestii pojawiających się nieprawidłowości w organizowanych przez WORD-y przetargach publicznych na pojazdy egzaminacyjne, mając świadomość potrzeby przeciwdziałania tym niekorzystnym zjawiskom, podjęto w resorcie decyzję o wprowadzeniu odpowiedniego zapisu w art. 53 ust. 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2011 r. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.), który dotyczy wymogu powoływania przez WORD-y do komisji przetargowych przedstawicieli regionalnych organizacji zrzeszających ośrodki szkolenia kierowców, a w razie braku takich organizacji - przedstawicieli ogólnopolskich organizacji zrzeszających ośrodki szkolenia kierowców, wyrażających wolę wzięcia udziału w postępowaniu. Ponadto przedmiotowy zapis określa także minimalny okres obowiązywania umowy zawieranej w trybie postępowania publicznego na pojazdy, tj. 4 lata. Wyżej wymieniony przepis ma na celu włączenie w proces decyzyjny dotyczący wyboru nowych pojazdów egzaminacyjnych przedstawicieli ośrodków szkolenia kierowców, których stanowisko będzie uwzględnione przy ostatecznym wyborze oferty dotyczącej określonego modelu samochodu.
Z poważaniem
Sekretarz stanu Tadeusz Jarmuziewicz
Warszawa, dnia 18 stycznia 2013 r.
Interpelacja (nr 12624)
do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej
w sprawie funkcjonowania wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego - ponowna
Szanowny Panie Ministrze! W nawiązaniu do wcześniejszej interpelacji w sprawie funkcjonowania wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego pragnę zauważyć, że w przesłanej odpowiedzi nie odniósł się Pan do istotnej kwestii rozważenia możliwości wprowadzenia egzaminu na prawo jazdy na wzór austriacki, czeski, niemiecki lub słowacki, czyli w miejscu zamieszkania. W realiach naszego kraju egzaminy takie mogłyby być przeprowadzane tak jak wcześniej na terenie miast powiatowych.
W związku z powyższym ponownie zwracam się do Pana Ministra z pytaniem: Czy kierowany przez Pana resort rozważa możliwość wprowadzenie ewentualnych zmian w zakresie zasad prowadzenia egzaminu na prawo jazdy i umożliwienia zdającym zdawania takich egzaminu na terenie wszystkich miast powiatowych, a nie - jak jest to obecnie - tylko w wydzielonych ośrodkach miejskich?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Pępek
Żywiec, dnia 7 lutego 2013 r.
