W sprawie uregulowań ustawowych dotyczących określenia pierwszeństwa przejazdu pojazdów uprzywilejowanych w przypadku przecinania się ich kierunków ruchu, adresując do ministrów transportu i spraw wewnętrznych, interpelację poselską złożył Józef Lassota. Pretekstem zapytania była tu sytuacja z Krakowa, gdy na skrzyżowaniu pojawił się konwój delegacji oficjalnej i karetki pogotowia. Kierujący ruchem policjant jako pierwsze przepuścił pojazdy konwoju. Oburzony poseł pyta czy istnieją wewnętrzne uregulowania w Policji określające zachowanie się policjanta kierującego ruchem w sytuacji przecinającego się ruchu dwóch pojazdów uprzywilejowanych w akcji? Tymczasem odpowiedzi udzielił Marcin Jabłoński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (pełen tekst odpowiedzi poniżej). Odnosząc się do zasad ruchu drogowego wyjaśnił: w sytuacji gdy w tym samym czasie nadjeżdżają dwa pojazdy uprzywilejowane (np. dwie karetki pogotowia, dwa wozy straży pożarnej itp.), zastosowanie znajdują ogólne reguły. Powyższe wynika z faktu, że pojazdy te posiadają taki sam status w ruchu drogowym, niezależnie od przynależności pojazdu uprzywilejowanego do określonej instytucji. I dodał: w Policji nie obowiązują wewnętrzne przepisy określające zachowanie policjanta względem dwóch jadących pojazdów uprzywilejowanych, których drogi się przecinają.
Interpelacja (nr 18561) do ministra spraw wewnętrznych
w sprawie uregulowań ustawowych dotyczących określenia pierwszeństwa przejazdu
pojazdów uprzywilejowanych w przypadku przecinania się ich kierunków ruchu
Szanowny Panie Ministrze! Przepisy nie określają hierarchii przejazdu pojazdów uprzywilejowanych w przypadku potrzeby przecięcia się ich kierunków ruchu. Sytuacja taka w praktyce występuje raczej sporadycznie, chociaż ma prawo zaistnieć. Kierowcy tych pojazdów powinni zachować się zgodnie z przepisami o pierwszeństwie przejazdu. Niewykluczone, że kierujący pojazdem uprzywilejowanym innym niż karetka pogotowia umożliwi przejazd karetce w pierwszej kolejności wbrew zasadom (wynikającym z przepisów ruchu drogowego), jednak sytuacja taka nie jest uwarunkowana przepisami, a jedynie zdrowym rozsądkiem.
Każdy kierowca pojazdu jest świadomy rangi zdarzenia, do którego zmierza, i potrafi prawidłowo ocenić potrzebę zwłoki. Ponadto należy podkreślić, że każdy z kierujących jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, a w razie potrzeby również się zatrzymać. W przypadku gdy na skrzyżowaniu znajduje się osoba kierująca ruchem, kierujący pojazdem uprzywilejowanym ma obowiązek zastosować się do poleceń i sygnałów przez nią dawanych. W dniu 17 maja Kraków odwiedzała delegacja państw Grupy Wyszehradzkiej i Partnerstwa Wschodniego. Trasa konwoju skrzyżowała się w sercu miasta z jadącą na sygnale karetką. Policjant, widząc pędzącą na sygnale erkę, kolejno przepuszczał rządowe limuzyny, a ratownikom kazał stać, aż goście spokojnie przejadą.
Zachowanie policjanta kierującego ruchem było zgodne z obowiązującymi przepisami. Ustawa Prawo o ruchu drogowym w art. 53 poza uszczegółowieniem rodzajów pojazdów samochodowych, które mogą być pojazdami uprzywilejowanymi, nakłada również pewne obowiązki na kierującego samochodem uprzywilejowanym. Z zapisów tego artykułu wynika m.in., że kierujący pojazdem uprzywilejowanym może w określonych sytuacjach (pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności) nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych. Jednak kierujący takim pojazdem ma obowiązek stosowania się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub upoważnione do jego kontroli. Omawiane przepisy nie regulują w sposób szczególny sytuacji pierwszeństwa przejazdu, gdy na skrzyżowaniu spotkają się dwa pojazdy uprzywilejowane, które dojechały do niego z różnych stron. Należy zwrócić uwagę na fakt, że obowiązkiem kierującego pojazdem uprzywilejowanym jest zachowanie szczególnej ostrożności, w przypadkach gdy nie stosuje się on do znaków i sygnałów drogowych.
Przytoczony powyżej przykład z Krakowa, gdzie doszło do zatrzymania karetki na sygnale, spotkał się z szerokim negatywnym odbiorem społecznym, pomimo iż policjant nie naruszył przepisów prawa. W związku z powyższym pytanie do Pana Ministra: Czy istnieją wewnętrzne uregulowania w Policji określające zachowanie się policjanta kierującego ruchem w sytuacji przecinającego się ruchu dwóch pojazdów uprzywilejowanych w akcji?
Z poważaniem, Poseł Józef Lassota
Warszawa, dnia 29 maja 2013 r.
ODPOWIEDŹ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH
Szanowna Pani Marszałek! W nawiązaniu do pisma z dnia 12 czerwca 2013 r. (sygn. SPS-023-18561/13) dotyczącego interpelacji posła na Sejm RP pana Józefa Lassoty w sprawie uregulowań dotyczących określenia pierwszeństwa przejazdu pojazdów uprzywilejowanych w przypadku przecinania się ich kierunków ruchu uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 9 oraz art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.) istotą uprzywilejowania w ruchu drogowym jest zobowiązanie uczestników ruchu i innych osób znajdujących się na drodze do ułatwienia przejazdu pojazdu uprzywilejowanego oraz umożliwienie kierującemu pojazdem uprzywilejowanym niestosowania się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych.
W sytuacji gdy w tym samym czasie nadjeżdżają dwa pojazdy uprzywilejowane (np. dwie karetki pogotowia, dwa wozy straży pożarnej itp.), zastosowanie znajdują ogólne reguły. Powyższe wynika z faktu, że pojazdy te posiadają taki sam status w ruchu drogowym, niezależnie od przynależności pojazdu uprzywilejowanego do określonej instytucji. W tym miejscu należy wskazać, że w Policji nie obowiązują wewnętrzne przepisy określające zachowanie policjanta względem dwóch jadących pojazdów uprzywilejowanych, których drogi się przecinają. Jednocześnie, odnosząc się do kwestii przejazdu kolumny pojazdów uprzywilejowanych i karetki pogotowia przez skrzyżowanie ulic w Krakowie, pragnę wskazać, że zgodnie z informacjami przekazanymi przez Komendę Główną Policji karetka nadjechała w momencie, gdy znaczna część kolumny wykonała już manewr skrętu. Policjant kierujący ruchem na skrzyżowaniu umożliwił zatem opuszczenie skrzyżowania kolumnie pojazdów uprzywilejowanych, co pozwoliło niezwłocznie przepuścić karetkę, która - po przejechaniu przez skrzyżowanie - bez utrudnień wyprzedziła kolumnę pojazdów.
Łączę wyrazy szacunku
