(Fot.: PD@N 460-48)
W sprawie wznoszenia przydrożnych kapliczek, nagrobków i krzyży przy drogach dla upamiętnienia zmarłych w wypadkach drogowych interpelację nr 14786 zgłosił Marek Poznański. Adresatem był minister transportu. Poseł pyta czy pobocza rzeczywiście są najlepszym miejscem do upamiętniania zmarłych w wypadkach; czy umieszczanie tam nagrobków, kapliczek i krzyży przy drogach zapewnia bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego? Pyta o regulacje prawne w tej kwestii, o kary za taką samowolę oraz o organy kompetentne do usuwania tego typu przydrożnych pomników. Odpowiedzi udzielił sekretarz stanu w resorcie Tadeusz Jarmuziewicz. Poinformował, iż zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami lokalizowanie w pasie drogowym np. pomników jest możliwe pod warunkiem uzyskania najpierw zezwolenia właściwego zarządcy drogi, wydanego w drodze decyzji administracyjnej, a następnie zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego i uiszczenie stosownej opłaty. Przy czym w przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub niezgodnie z warunkami podanymi w tym zezwoleniu zgodnie z art. 36 ww. ustawy o drogach publicznych właściwy zarządca drogi orzeka, w drodze decyzji administracyjnej, o jego przywróceniu do stanu poprzedniego.
Interpelacja (nr 14786)
do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej
w sprawie wznoszenia przydrożnych kapliczek, nagrobków i krzyży przy drogach dla upamiętnienia zmarłych w wypadkach drogowych
Szanowny Panie Ministrze! Rokrocznie na polskich drogach dochodzi do wielu tragicznych wypadków. Niektóre z nich kończą się szczęśliwie, a ofiary wychodzą z nich z mniejszymi lub większymi obrażeniami, a niektóre niestety kończą się śmiercią uczestników. Tematyce wypadków drogowych poświęcona została już jedna z moich wcześniejszych interpelacji dotycząca przydrożnych drzew i związanego z nimi niebezpieczeństwa.
W tym miejscu chciałbym się natomiast skupić na kwestiach związanych z przydrożnymi kapliczkami, nagrobkami czy też krzyżami, które często są konsekwencjami wypadków. Należy zaznaczyć, iż te i inne formy upamiętniania ofiar wypadków samochodowych same w sobie mogą nieść potencjalne zagrożenie dla kierujących pojazdami. Oczywiście w pełni rozumiem ból związany z utratą bliskiej osoby, zwłaszcza w tak tragicznych okolicznościach jak wypadek drogowy. Jednakże miejsce pochówku zmarłych i ich upamiętniania jest na cmentarzu, a nie przy drodze. Wznoszenie wielkich pomników, mniejszych nagrobków czy też innego rodzaju kapliczek jest niebezpieczne dla kierujących. Gdy kierowca, osiągnąwszy znaczną prędkość na drodze, będzie z jakiegoś powodu zmuszony do hamowania, może po prostu źle obliczyć drogę swego manewru i uderzyć w taki większy monument. Oczywiście takie przydrożne formy upamiętniania ofiar wypadków mogą stanowić też pewnego rodzaju przestrogę dla pozostałych uczestników ruchu. Należy jednak zastanowić się, co jest ważniejsze, czy przestroga na przyszłość, czy bezpieczeństwo na drodze. Przecież w celu ostrzegania kierowców przed nadmierną prędkością jazdy emitowane są różne spoty reklamowe, a tematowi temu poświęca się wiele kampanii społecznych.
W związku z powyższym uprzejmie proszę o odpowiedź na następujące pytania:
1.Jakie jest Pańskie stanowisko w związku z opisaną sprawą? Czy uważa Pan, że pobocza są najlepszym miejscem dla upamiętniania zmarłych w wypadkach drogowych?
2.Czy Pańskim zdaniem wznoszenie nagrobków, kapliczek i krzyży przy drogach zapewnia bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego?
3.Jakie są regulacje ustawowe omawianej kwestii? Czy taka regulacja w ogóle istnieje, czy też opisywane monumenty są wznoszone na zasadzie przyjętego zwyczaju?
4.Czy nie uważa Pan, że taka samowola jest nielegalna? Jeśli nie, to dlaczego?
5.Czy i jakie są organy kompetentne do usuwania tego typu przydrożnych pomników? Jaka jest szczegółowa procedura w tym względzie? A jeśli nie ma takowej, czy nie uważa Pan, że nadszedł najwyższy czas, aby wprowadzić odpowiednie przepisy w tym względzie? Proszę o uzasadnienie odpowiedzi.
Z wyrazami szacunku
Poseł Marek Poznański
Chełm, dnia 20 lutego 2013 r.
Odpowiedź
Tadeusza Jarmuziewicza, sekretarza stanu
w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej:
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację pana posła Marka Poznańskiego (pismo, znak: SPS-023-14786/13, z dnia 27 lutego 2013 r.) w sprawie wznoszenia przydrożnych kapliczek, nagrobków i krzyży przy drogach dla upamiętnienia zmarłych w wypadkach drogowych, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
Zgodnie z art. 39 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 260) zabrania się dokonywania w pasie drogowym czynności, które mogłyby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. W szczególności zabrania się lokalizacji obiektów budowlanych, umieszczania urządzeń, przedmiotów i materiałów niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. W szczególnie uzasadnionych przypadkach lokalizowanie w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi, wydawanym w drodze decyzji administracyjnej.
Ponadto należy zauważyć, iż w myśl art. 40 ww. ustawy o drogach publicznych zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi w drodze decyzji administracyjnej. Zezwolenie dotyczy m.in. umieszczania w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę. Zgodnie zaś z art. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) kapliczki, krzyże przydrożne, figury są obiektami małej architektury, czyli jednym z rodzajów obiektu budowlanego. Zatem zarządca danej kategorii drogi publicznej w przypadku wniosku o lokalizację krzyża przydrożnego czy kapliczki w pasie drogowym rozstrzyga w indywidualnym postępowaniu o możliwości ich lokalizacji. Tym samym to zarządca drogi decyduje, czy umieszczenie danego obiektu budowlanego w pasie drogowym drogi np. zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, czy też nie.
Reasumując, należy stwierdzić, iż zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami lokalizowanie w pasie drogowym np. pomników jest możliwe pod warunkiem uzyskania najpierw zezwolenia właściwego zarządcy drogi, wydanego w drodze decyzji administracyjnej, a następnie zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego i uiszczenie stosownej opłaty. Przy czym w przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub niezgodnie z warunkami podanymi w tym zezwoleniu zgodnie z art. 36 ww. ustawy o drogach publicznych właściwy zarządca drogi orzeka, w drodze decyzji administracyjnej, o jego przywróceniu do stanu poprzedniego.
Z poważaniem
