Posłowie Małgorzata Pępek i Mirosław Pluta w interpelacji (nr 19909) w sprawie interpretacji przepisów przewidujących możliwość obniżenia wieku osób uprawnionych do kierowania pojazdami zapytali ministra transportu o rzecz nadzwyczaj ważną, czy resort podejmie kroki w celu wyeliminowania rozbieżności pomiędzy przepisami ustawy - Prawo o ruchu drogowym i ustawy o kierujących pojazdami. Natomiast dostrzegając potrzebę jednolitego interpretowania i stosowania przepisów przez wszystkie ośrodki czy ministerstwo przygotuje wykładnię stosownych przepisów. I tu sekretarz stanu Zbigniew Rynasiewicz (fot.) w imieniu resortu poinformował, że resort nie posiada uprawnienia do dokonywania wykładni prawa. Jednocześnie zauważam, że ministerstwo wydaje jedynie niewiążące opinie, w przypadku gdy wystąpi o to zainteresowany podmiot - dodał.
Interpelacja (nr 19909)
do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej
w sprawie interpretacji przepisów przewidujących możliwość obniżenia
wieku osób uprawnionych do kierowania pojazdami
Szanowny Panie Ministrze! Aktualnie obowiązujący art. 9 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami przewiduje możliwość obniżenia wieku osób uprawnionych do kierowania pojazdami określonymi w kategorii C, C+E, D, D+E pod warunkiem posiadania kwalifikacji wstępnej lub kwalifikacji wstępnej przyspieszonej. Urzędnicy interpretują ten przepis w ten sposób, iż najpierw należy uzyskać kwalifikację wstępną lub wstępną przyspieszoną, a po zdaniu egzaminu można rozpocząć kurs na prawo jazdy w ww. kategoriach. Takie interpretowanie przepisu prowadzi do czystego absurdu i niczym nieuzasadnionego wydłużania czasu oczekiwania na uzyskanie pełnych kwalifikacji wymaganych do wykonywania przewozów drogowych i pozostaje w sprzeczności z innymi przepisami.
Przepis art. 39b ust. 1 ustawy o transporcie drogowym określa warunki, które musi spełniać osoba przystępująca do uzyskania kwalifikacji, natomiast przepis art. 39b ust. 2 mówi, że “Kierowca obowiązany jest uzyskać kwalifikację odpowiednio do pojazdu samochodowego, którym zamierza wykonywać przewóz drogowy...”. Definicję pojęcia “kierowca” zawiera jedynie ustawa Prawo ruchu drogowym i zgodnie z tymi przepisami “kierowca” oznacza osobę uprawnioną do kierowania pojazdem silnikowym lub motorowerem, czyli już posiadającą prawo jazdy określonej kategorii.
Kwalifikacja obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne obejmujące kształcenie zawodowe m.in. w zakresie racjonalnego kierowania pojazdem, umiejętność optymalizacji zużycia paliwa, umiejętność zapewnienia bezpieczeństwa w związku z przewożonym towarem, umiejętność zapewnienia bezpieczeństwa pasażerom, umiejętność bezpiecznego mocowania ładunku. Szczegółowe warunki prowadzenia szkolenia w ramach kwalifikacji określa rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie szkolenia kierowców wykonujących przewóz drogowy. Szkolenie dzieli się na część podstawową i część specjalistyczną. Logiczne jest, że szkolenie to powinno być szkoleniem kwalifikowanym, podnoszącym umiejętności kursantów w stosunku do nabytych na kursie prawa jazdy. I tak też jest traktowane. Na zajęciach praktycznych kursanci doskonalą swoje umiejętności w kierowaniu pojazdami, także w warunkach szczególnych. Zupełnie nielogiczne i bezefektywne jest prowadzenie takich zajęć w przypadku osób nieposiadających umiejętności do kierowania tymi pojazdami. Zrozumiała byłaby interpretacja, że kandydat na kierowcę może równocześnie przystąpić do uzyskania prawa jazdy i kwalifikacji. Natomiast stosowana interpretacja, że najpierw kwalifikacja i egzamin, a później dopiero kurs prawa jazdy, jest niczym nieuzasadniona i, jak wskazaliśmy powyżej, stoi w sprzeczności z obowiązującymi przepisami o ruchu drogowym.
W związku z powyższym prosimy Pana Ministra o odpowiedź na pytania:
1.Czy ministerstwo podejmie kroki w celu wyeliminowania rozbieżności pomiędzy przepisami Prawa o ruchu drogowym i ustawy o kierujących pojazdami?
2.Czy dostrzegając potrzebę jednolitego interpretowania i stosowania przepisów przez wszystkie ośrodki, ministerstwo przygotuje wykładnię przepisów w zakresie uzyskiwania kwalifikacji i prawa jazdy dla osób, o których mowa w art. 9 ustawy o kierujących pojazdami?
Z poważaniem
Posłowie Małgorzata Pępek i Mirosław Pluta
Żywiec, dnia 23 lipca 2013 r.
Zbigniew RYnasiewicz, sekretarz stanu w MTBiGM odpowiedź na interpelację:
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na pismo z dnia 29 lipca 2013 r. (nr SPS-023-19909/13), którym przekazano interpelację posłów Małgorzaty Pępek i Mirosława Pluty w sprawie interpretacji przepisów przewidujących możliwość obniżenia wieku osób uprawnionych do kierowania pojazdami, przedstawiam następujące wyjaśnienia.
Odnosząc się do pytania dotyczącego tego, czy ministerstwo podejmie kroki w celu wyeliminowania rozbieżności pomiędzy przepisami Prawa o ruchu drogowym i ustawy o kierujących pojazdami, uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 lit. b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami wymagany minimalny wiek do kierowania wynosi 21 lat – dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii: C, C+E, D1 i D1+E oraz 24 lata – dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii D i D+E. Stosownie do art. 9 ust. 1 przywołanej ustawy dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną określoną w przepisach rozdziału 7a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, minimalny wiek do kierowania pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii: C i C+E oraz D i D+E wynosi odpowiednio 18 i 21 lat.
Mając na uwadze powyższe, uprzejmie wyjaśniam, że co do zasady, prawo jazdy kategorii: C, C+E oraz D i D+E można uzyskać po ukończeniu odpowiednio 21 i 24 lat. Ustawodawca jednocześnie przewidział możliwość obniżenia minimalnego wieku wymaganego do uzyskania prawa jazdy ww. kategorii do 18 lat (kategorie C i C+E) i 21 lat (kategorie D i D+E). W celu obniżenia tego wieku osoba ubiegająca się o uzyskanie prawa jazdy przedmiotowych kategorii powinna uzyskać kwalifikację wstępną. Oznacza to, że kurs na prawo jazdy w zakresie ww. kategorii może rozpoczęć osoba, która otrzyma świadectwo kwalifikacji zawodowej potwierdzające złożenie z wynikiem pozytywnym testu kwalifikacyjnego.
Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z art. 39b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym do uzyskania kwalifikacji może przystąpić osoba:
1)która na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
a)przebywa co najmniej 185 dni w roku ze względu na więzi osobiste lub zawodowe albo
b)studiuje od co najmniej sześciu miesięcy i przedstawi zaświadczenie potwierdzające ten fakt, lub
2)niebędąca obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, mająca zamiar wykonywać przewozy na rzecz podmiotu mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Stosownie do art. 39b ust. 2 przywołanej ustawy kierowca obowiązany jest uzyskać kwalifikację odpowiednio do pojazdu samochodowego, którym zamierza wykonywać przewóz drogowy, w zakresie bloków programowych określonych odpowiednio do kategorii prawa jazdy: C1, C1+E, C i C+E lub D1, D1+E, D i D+E.
Należy zauważyć, że podstawową funkcją kwalifikacji wstępnej jest przygotowanie osoby do wykonywania przewozu drogowego na stanowisku kierowcy. Warunki jej uzyskania zostały transponowane do ustawy o transporcie drogowym z dyrektywy 2003/59 WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób. Uzyskanie tej kwalifikacji nie jest związane z posiadaniem uprawnienia do kierowania pojazdami, a osoba zamierzająca wykonywać przewóz drogowy sama wybiera moment przystąpienia do kwalifikacji wstępnej, tj. przed, w trakcie lub po uzyskaniu prawa jazdy odpowiedniej kategorii.
Uprzejmie wyjaśniam, że istotą przepisu art. 39b ust. 2 ustawy o transporcie drogowym jest określenie dwóch bloków programowych odpowiednio do kategorii prawa jazdy: C1, C1+E, C i C+E lub D1, D1+E, D i D+E, w zakresie których kierowca zamierzający wykonywać przewóz drogowy jest obowiązany uzyskać kwalifikację wstępną. W przypadku zamiaru wykonywania przewozu drogowego rzeczy jest on obowiązany uzyskać kwalifikację wstępną z bloku programowego określonego dla kategorii prawa jazdy: C1, C1+E, C i C+E, a w przypadku przewozu drogowego osób – z bloku programowego określonego dla kategorii prawa jazdy: D1, D1+E, D i D+E. Przywołany przepis nie określa warunków przystąpienia do ww. kwalifikacji, a użyte w nim słowo “kierowca” (zgodnie z ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym kierowca jest to osoba uprawniona do kierowania pojazdem silnikowym lub motorowerem) nie determinuje warunku posiadania uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi przed jej uzyskaniem. Tym samym przepis ten nie stoi w sprzeczności z art. 39b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o transporcie drogowym, który określa warunki przystąpienia do kwalifikacji wstępnej, a pośród których nie ma obowiązku posiadania uprawnienia do kierowania pojazdem odpowiedniej kategorii.
Ponadto zauważam, że uzyskanie kwalifikacji wstępnej w celu obniżenia minimalnego wieku wymaganego do uzyskania prawa jazdy określonej kategorii oznacza ustanowienie dla tej kwalifikacji dodatkowej funkcji niż przygotowanie do wykonywania przewozu drogowego na stanowisku kierowcy. Zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacji wstępnej, w szczególności w ruchu drogowym przez osobę nieposiadającą odpowiedniego uprawnienia do kierowania pojazdami, odbywają się na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami, zgodnie z którym kierującym pojazdem może być również osoba, która odbywa szkolenie w ramach kwalifikacji wstępnej, kwalifikacji wstępnej przyspieszonej, kwalifikacji wstępnej uzupełniającej lub kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej, o których mowa w przepisach rozdziału 7a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym.
Odnosząc się do pytania dotyczącego przygotowania przez Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej wykładni przepisów prawa w zakresie stosowania przepisów ustawy o kierujących pojazdami, uprzejmie informuję, że resort nie posiada uprawnienia do dokonywania wykładni prawa. Jednocześnie zauważam, że ministerstwo wydaje jedynie niewiążące opinie, w przypadku gdy wystąpi o to zainteresowany podmiot.
Z poważaniem
(Fot.: PD@N 474-52mtbigm)
