Na 20 posiedzeniu Sejmu RP ogłoszony został tekst interpelacji nr 7241 w sprawie naruszania przez przewoźników przepisów ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz ustawy o transporcie drogowym. Zgłaszającą była posłanka Iwona Kozłowska, adresatem minister transportu. I właśnie w jego imieniu odpowiedzi udzielił Tadeusz Jarmuziewicz, sekretarz stanu w resorcie. Oba teksty poniżej.
Interpelacja (nr 7241)
do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej
w sprawie naruszania przez przewoźników przepisów ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz ustawy o transporcie drogowym
Szanowny Panie Ministrze! Docierają do mnie sygnały, iż przewoźnicy naruszają przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. W tych aktach prawnych ustawodawca przewidział różnego rodzaju ulgi związane z transportem wykonywanym przez przewoźników kolejowych i autobusowych, za wyjątkiem komunikacji miejskiej dla określonych kręgów osób. Zdaniem osób niewidzących i niedowidzących przepisy te nie są respektowane przez prywatnych przewoźników. Ich zdaniem bardzo często brakuje rzetelnej informacji w samych środkach komunikacji o prawach i obowiązkach pasażerów, a w tym o przyznanych im ulgach.
Osoby niewidzące i słabowidzące podróżują często także z przewodnikiem, którym jest osoba powyżej 13. roku życia lub jest to pies. Przewodnikowi tak jak tej osobie przysługuje ulga na przejazd. Zdaniem osób zainteresowanych ich uprawnienia nie są honorowane przez prywatnych przewoźników. Bardzo często czują się upokorzeni, gdy muszą się niejako wykłócać o ulgi.
W związku z powyższym proszę Pana Ministra o udzielenie odpowiedzi na pytanie: Czy ten problem był mu już wcześniej sygnalizowany i jakie działania zamierza podjąć ministerstwo w celu lepszego zagwarantowania respektowania praw osób uprawnionych do ulgowych przejazdów w środkach publicznego transportu zbiorowego?
Z poważaniem
Poseł Iwona Kozłowska
Warszawa, dnia 24 lipca 2012 r.
Tadeusz Jarmuziewicz, sekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na pismo z dnia 1 sierpnia 2012 r., znak: SPS-023-7241/12, przy którym przekazana została interpelacja pani poseł na Sejm RP Iwony Kozłowskiej w sprawie naruszania przez przewoźników przepisów ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz ustawy o transporcie drogowym, przedstawiam poniżej odpowiedź, odnoszącą się do zagadnień poruszonych w tej interpelacji.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.), przewoźnik drogowy wykonujący przewozy regularne osób, musi uzyskać zezwolenie na przewozy regularne. Ponadto przewoźnik ten, wykonując przewozy, zgodnie z art. 18a tej ustawy, ma obowiązek uwzględniać uprawnienia pasażerów do ulgowych przejazdów określonych w odrębnych przepisach. Przewoźnik może również uwzględniać uprawnienia do innych ulgowych przejazdów, jeżeli podmiot, który ustanawia te ulgi, ustali z przewoźnikiem, w drodze umowy, warunki zwrotu kosztów stosowania tych ulg. W tej sytuacji każdy przewoźnik wykonujący przewozy regularne, niezależnie od formy organizacyjnej przedsiębiorcy (czyli również tzw. przewoźnik prywatny), ma obowiązek przestrzegać warunki określone w wyżej wymienionej ustawie, na podstawie której zezwolenie to zostało wydane. Ustawa o transporcie drogowym nie przewiduje wydania zezwolenia na wykonywanie przewozów regularnych w krajowym transporcie drogowym, jeżeli przewoźnik do wniosku o wydanie zezwolenia nie dołączy cennika opłat (art. 22 ust. 1 pkt 5 ustawy o transporcie drogowym). Cennik opłat musi być podany do publicznej wiadomości przy kasach dworcowych oraz w każdym autobusie wykonującym regularne przewozy osób, przy czym cennik opłat musi także zawierać ceny biletów ulgowych, określone na podstawie odrębnych ustaw, a w szczególności ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440, z późn. zm.). Sankcją za odmowę sprzedaży biletu ulgowego osobie uprawnionej, zgodnie z art. 24 ust. 4 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym może być cofnięcie przewoźnikowi zezwolenia na wykonywanie przewozów regularnych z powodu naruszenia lub zmiany warunków, na jakich zezwolenie zostało udzielone, ponieważ cennik opłat jako załącznik do wniosku o udzielenie zezwolenia stanowi jeden z tych warunków. Organem wydającym zezwolenia na przewozy regularne w krajowym transporcie drogowym, jest wójt, burmistrz albo prezydent miasta, starosta lub marszałek województwa, w zależności od zasięgu tych przewozów (art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym) i do tego organu powinny być kierowane sygnały o nieprzestrzeganiu przez przewoźników przepisów ustawy o ulgach m.in. dotyczących pasażerów niewidomych. Należy również podkreślić, że zgodnie z lp. 2.6. załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym, ujawnione pobranie należności za przejazd niezgodnie z cennikiem opłat podanym do publicznej wiadomości podlega karze pieniężnej w wysokości 2000 zł. Ponadto zgodnie z lp. 2.7. tego załącznika, niewydajnie pasażerowi wymaganego potwierdzenia wniesienia opłaty za przejazd przed rozpoczęciem kursu (z wyjątkiem taksówek), również podlega karze w wysokości 2000 złotych. Kary te nakłada, w drodze decyzji administracyjnej, organ właściwy ze względu na miejsce wykonywanej kontroli, którego pracownicy lub funkcjonariusze stwierdzili naruszenie obowiązków lub warunków przewozu drogowego (art. 93 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym). Obowiązujące unormowania prawne bezpośrednio regulują stosowanie ulg przejazdowych w komunikacji publicznej. Istnieje bowiem prawny obowiązek honorowania tych ulg przez przewoźników oraz są przewidziane określone sankcje za nieprzestrzeganie przepisów w powyższym zakresie w postaci cofnięcia przewoźnikowi zezwolenia na przewozy regularne. Problem niehonorowania przez przewoźników wykonujących przewozy regularne w publicznym transporcie zbiorowym uprawnień do ulgowych przejazdów był już wcześniej sygnalizowany w korespondencji wpływającej do Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Do resortu nie docierały jednak dotychczas informacje o konkretnych przypadkach nierespektowania ulg przejazdowych w środkach komunikacji publicznej w wymiarze wskazującym na powszechny charakter opisywanych zdarzeń. Każdorazowo w pojedynczych odosobnionych przypadkach, gdy takie sygnały wpływały, były one kierowane do odpowiednich organów odpowiedzialnych za wydawanie zezwoleń na przewozy regularne w celu wyjaśnienia sprawy. Niewielka skala tego zjawiska pozwala stwierdzić, że obecnie funkcjonujące przepisy dotyczące ulg w komunikacji publicznej regulują to zagadnienie na wystarczającym poziomie, zapewniającym odpowiednią ochronę interesów pasażerów i gwarantującym obronę przysługujących im praw.
Z poważaniem
