Poseł Jerzy Polaczek poprosił (interpelacja nr 14063) ministra transportu wyjaśnienia w sprawie niektórych zagadnień związanych z państwowym egzaminem i uzyskiwaniem uprawnień przez kierujących pojazdami w związku z wejściem w życie ustawy o kierujących pojazdami. Określił dziesięć konkretnych kwestii, a tu: przesłanki rezygnacji przez resort z wydawania testów, co miało miejsce w ostatnich latach; wpływ tej rezygnacji na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego, zapytał kto obecnie zobowiązany jest do opracowania testów i jaka obowiązuje tu podstawa prawna. Poseł wyraził obawę, czy brak jednolitej w skali całego kraju bazy pytań egzaminacyjnych nie odbije się negatywnie na zróżnicowaniu kryteriów oceny osób obiegających się o uprawnienia w różnych regionach Polski i czy tu będą dla resortu możliwości wpływu na korektę ewentualnych nieprawidłowości. Kto podjął decyzję o utajnieniu istniejących baz pytań egzaminacyjnych, skoro propozycja ustawowego zapisu o braku jawności pytań egzaminacyjnych została odrzucona podczas prac sejmowych nad rządowym projektem ustawy o kierujących pojazdami? I już szczegółowo chciałby wyjaśnienia kwestii, kto posiada majątkowe prawa wydawnicze dla testów. Podsumował: - jeżeli Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej widział problemy związane z ewentualnymi niewłaściwymi rozwiązaniami ustawowymi, to dlaczego w ramach tzw. ewaluacji nie zaproponował jakichkolwiek zmian merytorycznych w ustawie o kierujących ograniczając się wyłącznie do inicjowania dwukrotnego przedłużenia vacatio legis dla tego aktu prawnego? Dzisiaj publikujemy, odpowiedź resortu transportu. Sekretarz Tadeusz Jarmuziewicz konkluduje w niej: pragnę wskazać, że w mojej ocenie nowy system przeprowadzania egzaminów na prawo jazdy, a w szczególności brak stałej "bazy" pytań egzaminacyjnych przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego ze względu na fakt, że kandydaci na kierowców nie będą uczyli się pytań egzaminacyjnych na pamięć. Dodatkowo wskazuję, że uchwalony przez sejm ostateczny tekst ustawy o kierujących pojazdami jest wynikiem szeroko pojętego kompromisu osiągniętego pomiędzy dyskutowanymi podczas prac propozycjami strony społecznej, strony rządowej oraz posłów i senatorów. Zachęcamy do lektury całej odpowiedzi na interpelację - tekst poniżej.
(Fot.: PD@N 460-41)
Odpowiadając na pismo z dnia 19 lutego 2013 r. Nr SPS-023-14063/13, przy którym przekazano zapytanie - interpelację posła Jerzego Polaczka w sprawie wyjaśnienia niektórych zagadnień związanych z państwowym egzaminem i uzyskiwaniem uprawnień przez kierujących pojazdami, w związku z wejściem w życie ustawy o kierujących pojazdami przedstawiam następujące wyjaśnienia.
Zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.), egzamin państwowy składa się z części teoretycznej przeprowadzanej w formie testów jednokrotnego wyboru z pytaniami generowanymi w czasie rzeczywistym za pomocą techniki informatycznej - dotyczy sprawdzenia wiedzy określonej przepisami ustawy, w zakresie uprawnień prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, C1, C, D1, D i T oraz uprawnienia do kierowania tramwajem. Zgodnie z art. 56 ww. ustawy wojewódzki ośrodek ruchu drogowego (WORD) jest odpowiedzialny za organizacje egzaminu na prawo jazdy w tym także za właściwe przygotowanie i przeprowadzenie części teoretycznej egzaminu państwowego. Dla właściwej realizacji tego zadania zgodnie z przepisem § 3 rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Dz. U. poz. 995) WORD musi być wyposażony w system teleinformatyczny ośrodka egzaminowania, który między innymi pozwala na przeprowadzenie egzaminu państwowego zgodnie z zasadami określonymi w art. 51 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy.
Zgodnie z § 19 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia część teoretyczna egzaminu państwowego jest przeprowadzana w formie testów jednokrotnego wyboru z pytaniami generowanymi w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ośrodka egzaminowania, przy użyciu pytań składających się ze scenariuszy, wizualizacji i opisów. Wykorzystywane pytania nie są ujęte w katalogu pytań, i nie są "utajnione" lecz są generowane jedynie w systemie teleinformatycznym wykorzystywanym przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego i wyłączenie na potrzeby egzaminu państwowego.
WORD zamawiając system teleinformatyczny dokonał także zamówienia odpowiadających przepisom scenariuszy, opisów i wizualizacji stanowiących podstawę do generowania pytań egzaminacyjnych w tym systemie i odpowiada bezpośrednio za sprawdzenie, czy są one prawidłowe i mogą być zastosowane na egzaminie państwowym.
Zgodnie z wiedzą posiadaną przez resort dla sprawdzenia poprawności przygotowanych i umieszczonych w systemach teleinformatycznych WORD, zestawów informacji służących do generowania pytań egzaminacyjnych powołane były zespoły eksperckie, które sprawdziły czy są one właściwie przygotowane.
W przypadku pojawienia się skarg dotyczących pytań egzaminacyjnych resort transportu będzie przekazywał informacje w tym zakresie właściwym marszałkom województw. Zgodnie z przepisem art. 67 przedmiotowej ustawy nadzór nad przeprowadzeniem egzaminów na prawo jazdy sprawuje właściwy marszałek województwa. Zgodnie z art. 122 tej ustawy nad wykonywaniem przedmiotowego zadania przez Marszałka Województwa nadzór sprawuje właściwy Wojewoda.
Należy wskazać, że rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 13 lipca 2013 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach jednoznacznie określiło zakres merytoryczny pytań zadawanych podczas części teoretycznej egzaminu państwowego pytań oraz sposób ich tworzenia i oceny. Biorąc to pod uwagę w mojej ocenie przygotowane przez różne podmioty dane i informacje niezbędne do wygenerowania pytań, ze względu na właściwe zastosowanie przepisów przedmiotowego rozporządzenia są na jednakowym poziomie trudności. Tezę tą potwierdzają wyniki części teoretycznej egzaminów państwowych na prawo jazdy przeprowadzanych po 18 stycznia 2013 r.
Jednocześnie pragnę wskazać, że Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej podjęło działania zmierzające do wypracowania mechanizmu formalnego lub prawnego nadzoru nad treściami wchodzącymi w skład pytań egzaminacyjnych stosowanych na egzaminie państwowym na prawo jazdy.
Odnośnie pytania dotyczącego praw majątkowych do pytań egzaminacyjnych uprzejmie informuję, że zgodnie z informacją uzyskaną od przedstawicieli WORD nie zawierały przeniesienia przedmiotowych praw majątkowych na WORD.
Podsumowując pragnę wskazać, że w mojej ocenie nowy system przeprowadzania egzaminów na prawo jazdy, a w szczególności brak stałej "bazy" pytań egzaminacyjnych przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego ze względu na fakt, że kandydaci na kierowców nie będą uczyli się pytań egzaminacyjnych na pamięć. Dodatkowo wskazuję, że uchwalony przez sejm ostateczny tekst ustawy o kierujących pojazdami jest wynikiem szeroko pojętego kompromisu osiągniętego pomiędzy dyskutowanymi podczas prac propozycjami strony społecznej, strony rządowej oraz posłów i senatorów.
Z poważaniem Tadeusz Jarmuziewicz
