Legislacja

Resort o skuteczności działania nadzoru nad ruchem drogowym

22 października 2012

Posłanka Anna Elżbieta Sobecka złożyła interpelację (nr 8404) w sprawie budowy systemu informatycznego Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym. Zapytała resort transportu o skuteczność automatycznej analizy zdjęć z fotoradaru, o ewentualne działania w sytuacji nałożenia niesprawiedliwego mandatu oraz o weryfikację systemu i jej skuteczność. W imieniu ministra transportu odpowiedzi udzielił Tadeusz Jarmuziewicz, który m.inn. wskazał, iż Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym jest budowane w oparciu o najlepsze wzorce i sprawdzone w innych europejskich krajach rozwiązania. Skuteczność tego typu działań potwierdzona została w takich krajach, jak m.in. Francja, Włochy i Holandia, gdzie w latach 2001–2010 liczba śmiertelnych ofiar wypadków drogowych spadła odpowiednio o 51,09%, 42,36% oraz 45,92%. We wszystkich krajach, które wprowadziły centralnie zarządzane systemy nadzoru nad ruchem drogowym, ich działanie wspierają systemy informatyczne.

 

Interpelacja (nr 8404)

do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej

w sprawie budowy systemu informatycznego Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym

Szanowny Panie Ministrze! Prasa donosi, że na przełomie roku 2012 i 2013 rozpocznie się budowa systemu informatycznego, który w sposób automatyczny będzie dokonywał analizy zdjęć z fotoradaru i wystawiał mandaty za złamanie przepisów drogowych. Prawdopodobnie takie rozwiązanie przyśpieszy procedurę nakładania mandatów, ale weryfikacja podstaw do nałożenia kar mandatowych nie będzie już należała do opinii człowieka, tylko będzie wystawiana automatycznie, co może spowodować wzrost liczby błędnych interpretacji. Konsekwencją błędnych analiz komputera mogą być niesprawiedliwe mandaty dla kierowców jeżdżących zgodnie z przepisami ruchu drogowego.

Największe obawy związane z wprowadzeniem systemu budzi fakt, że fotoradary popełniają błędy, których automatyczny system weryfikacji może nie wychwycić. Fotoradary są zazwyczaj rozlokowywane z boku drogi. Często zdarza się, że w kadrze fotoradaru znajduje się więcej niż jeden pojazd - i tu może pojawić się problem, ponieważ człowiek jest w stanie bez problemu określić, który z kilku samochodów poruszał się z nadmierną szybkością, a komputer znajdzie niestety jedynie najbliższą tablicę rejestracyjną i przypisze jej szybkość, która niekoniecznie należy do danego samochodu. Taka sytuacja może spowodować przypisanie kary kierowcom, którzy wcale nie złamali przepisów.

W związku z powyższym pytam Pana Ministra:

1. Jaki jest prawdopodobny stopień skuteczności systemu automatycznej analizy zdjęć z fotoradaru?

2. Jakie działania zostaną podjęte w celu korekty takiej decyzji w przypadku nałożenia niesprawiedliwego mandatu na przepisowo jeżdżącego kierowcę?

3. W jakich państwach występuje taki system weryfikacji i jaka jest jego skuteczność?

Poseł Anna Elżbieta Sobecka

Toruń, dnia 29 sierpnia 2012 r.

Odpowiedź: Tadeusz Jarmuziewicz, sekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

Szanowna Pani Marszałek! W związku z interpelacją pani poseł Anny Elżbiety Sobeckiej otrzymaną przy piśmie, nr SPS-023-8404/12, z dnia 11 września 2012 r. w sprawie budowy systemu informatycznego Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym przedstawiam następujące wyjaśnienia.

W odpowiedzi na pierwsze i drugie pytanie ujęte w treści interpelacji pani poseł Anny Sobeckiej uprzejmie informuję, iż obecnie Inspekcja Transportu Drogowego dokonuje kontroli fotoradarowej za pomocą przejętych od Policji urządzeń rejestrujących starego typu. Udział zdjęć dających możliwość wygenerowania wezwania do właściciela pojazdu celem wskazania kierującego pojazdem w chwili popełnienia wykroczenia w ogólnej puli wykonanych fotografii wynosi ok. 35%. Należy jednak zaznaczyć, że od dnia 14 sierpnia 2012 r. rozpoczął się montaż nowych urządzeń i zgodnie z zapewnieniami producentów poziom jakości zdjęć wykonywanych przy ich pomocy, mogących skutkować wysłaniem wezwania do właściciela pojazdu będzie wynosił minimum 70%.

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (SIWZ) na zakup centralnego systemu przetwarzania określa jednoznacznie minimalne wymagania techniczne, jakie przy tworzeniu systemu będzie musiał spełnić wybrany w drodze postępowania przetargowego wykonawca. Przewiduje się, iż system powinien być w stanie wychwycić konkretne anomalia (takie jak np. podejrzanie duża/mała prędkość pojazdu) wskazujące na możliwość wykonania błędnego pomiaru prędkości już na etapie wstępnej weryfikacji obrazu ze zdjęcia. Podczas analizy fotografii przez komponent ANPR (automatic number plate recognition) system automatycznie będzie wskazywał zdjęcia, na których widać przynajmniej dwie tablice rejestracyjne, sprawdzał poprawność danych wymaganych prawem do rozpoczęcia postępowania (np. czasu wykonania pomiaru), weryfikował, czy zarejestrowana prędkość świadczy o popełnieniu wykroczenia (biorąc pod uwagę limit prędkości, porę dnia, rodzaj pojazdu, dozwolony margines błędu kierowcy) oraz kontrolował, czy w podobnym czasie nie został zarejestrowany pojazd o tym samym numerze rejestracyjnym w innym, odległym miejscu, co mogłoby wskazywać na błędnie wykonane zdjęcie. Automat systematycznie sprawdzał będzie również stan techniczny urządzeń rejestrujących. System będzie zatem wspierał pracę użytkowników, dysponując szeroką bazą konkretnych przypadków, w których zawsze niezbędna będzie dodatkowa weryfikacja ręczna materiału zdjęciowego przez człowieka, co znacznie zredukuje możliwość jakiejkolwiek pomyłki.

Niezależnie od powyższego zdjęcia przed wysłaniem wezwania do właściciela pojazdu będą podlegały kontroli jakości dokonywanej przez pracownika GITD. Co istotne, nowe urządzenia rejestrujące zakupione przez inspekcję wskazują pas ruchu, po którym porusza się pojazd oraz odróżniają, czy ten zbliża, czy też oddala się od urządzenia, co skutecznie umożliwia bezwzględne wskazanie pojazdu poruszającego się z zarejestrowaną prędkością.

Ponadto uprzejmie wyjaśniam, że stopień skuteczności systemu automatycznej analizy zdjęć będzie możliwy do określenia dopiero w momencie całkowitego wdrożenia budowanego systemu informatycznego, na podstawie wyników działania oraz kontroli jakości dokonywanej przez pracowników Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym. Trzeba również zaznaczyć, iż zgodnie z przepisami art. 97 § 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn. zm.) sprawca wykroczenia może odmówić przyjęcia mandatu karnego. Dlatego też należy podkreślić, że miarą skuteczności działania systemów nadzoru nad ruchem drogowym nie może być liczba nałożonych mandatów karnych ani kwota, jaka wpłynęła do budżetu państwa z racji ich nałożenia. Najważniejszym wskaźnikiem jest poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego.

W odpowiedzi na trzecie pytanie postawione w interpelacji pani poseł Anny Sobeckiej uprzejmie wskazuję, iż Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym jest budowane w oparciu o najlepsze wzorce i sprawdzone w innych europejskich krajach rozwiązania. Skuteczność tego typu działań potwierdzona została w takich krajach, jak m.in. Francja, Włochy i Holandia, gdzie w latach 2001–2010 liczba śmiertelnych ofiar wypadków drogowych spadła odpowiednio o 51,09%, 42,36% oraz 45,92%. We wszystkich krajach, które wprowadziły centralnie zarządzane systemy nadzoru nad ruchem drogowym, ich działanie wspierają systemy informatyczne.

Z poważaniem