(535-53)
Poseł Józef Lassota (fot.) zwrócił się do ministra spraw wewnętrznych z interpelacją nr 33902 w sprawie braku regulacji prawnych dotyczących błyskawicznego dojazdu strażaków Ochotniczych Straży Pożarnych do remizy celem wzięcia udziału w akcji ratowniczo-gaśniczej, w świetle zaostrzenia przepisów ruchu drogowego. Pisaliśmy o tej i drugiej podobnych interpelacji w poprzednim numerze. Poseł pytał czy resort przewiduje wprowadzenie odrębnych uregulowań dla strażaków-ochotników na czas ich dojazdu do miejsca zbiórki po ogłoszeniu alarmu i wezwaniu strażaka. Dzisiaj odpowiedź Stanisława Rakoczego, podsekretarza stanu w MSW. Czytamy w niej: należy zauważyć, że ustawodawca nie przewidział szczególnych warunków używania w ruchu drogowym pojazdów nie będących pojazdami uprzywilejowanymi, gdy kierujący pojazdem udaje się na nagłe wezwanie w celu uczestniczenia w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia. Strażak Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP) jadąc samochodem do jednostki w wyniku nagłego wezwania, podlega takim samym rygorom prawnym, jak każdy inny kierujący pojazdem.
Należy wskazać, że przekroczenie prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, jest rażącym naruszeniem przepisów, niosącym ze sobą znaczną społeczną szkodliwość czynu. Warto podkreślić, że art. 135 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 20 czerwca 1997r.Prawo o ruchu drogowym(t.j.: Dz.U. z 2012r., poz. 1137 z późn. zm.) – zgodnie, z którympolicjantzatrzyma prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku ujawnienia czynu polegającego nakierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym- został wprowadzony celem poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, w szczególności zwiększenia poziomu ochrony życia i zdrowia obywateli, poprzez zaostrzenie sankcji za szczególnie groźne naruszenie przepisów, polegające na rażącym przekroczeniu prędkości w terenie zabudowanym. Strażak zmierzający na miejsce zbiórki przed przystąpieniem do akcji ratowniczo-gaśniczej, powinien tam dotrzeć jak najszybciej, niemniej jednak nie może swoim zachowaniem na drodze publicznej, narażać na niebezpieczeństwo osób postronnych.
Wymaga wyjaśnienia, że wprowadzenie sankcji innej niż odpowiedzialność wykroczeniowa(quasikarna) w postaci zatrzymania prawa jazdy spowodowało, iż w postępowaniu administracyjnym nie można powoływać się na stan wyższej konieczności jako na okoliczność wyłączającą odpowiedzialność za naruszenie jednego dobra chronionego prawem (bezpieczeństwa w ruchu drogowym) poprzez przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h w obszarze zabudowanym, czego skutkiem może być utrata życia i zdrowia, w celu usunięcia zagrożenia dla innego dobra chronionego prawem (ochrony przeciwpożarowej), przez szybsze dotarcie przez strażaków OSP do jednostki celem wyruszenia do akcji gaśniczej lub ratującej zdrowie lub życie.
Należy przy tym zauważyć, ze zgodnie z art. 16 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. -Kodeks wykroczeń(Dz. U. z 2013 r. poz. 482, z późn. zm.)nie popełnia wykroczenia, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone nie przedstawia wartości oczywiście większej niż dobro ratowane.Oznacza to, że przed wprowadzeniem nowych regulacji prawnych w zakresie sankcji za naruszenie przepisów ruchu drogowego nie było również zasadą zwolnienie od odpowiedzialności za przekroczenie prędkości dojeżdżających do jednostki strażaków OSP, lecz (jeżeli w ogóle miało miejsce) raczej wyjątkiem, przy którym należało wykazać szereg szczególnych okoliczności, o których mowa w ww. przepisie.
Warto również podkreślić, że stosownie do art. 53 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawyPrawo o ruchu drogowymjedynie kierujący pojazdem uprzywilejowanym może, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych tylko w razie, gdy uczestniczy w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia albo koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Kategorie pojazdów uprzywilejowanych zostały określone w art. 53 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 38 ustawyPrawo o ruchu drogowym.Są to pojazdy określonych, enumeratywnie wymienionych jednostek, w tym m.in. ochrony przeciwpożarowej, które wysyłają sygnały świetlne i dźwiękowe. Ustawodawca we wskazanym przepisie położył duży nacisk na warunek zachowania szczególnej ostrożności przez kierujących pojazdami uprzywilejowanymi.
Mając na względzie powyższe, jak również konieczność zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym uprzejmie informuję, że obecnie nie są planowane prace legislacyjne związane ze zmianą obowiązującego stanu prawnego będącego przedmiotem wystąpienia.