W interpelacji nr 21010 posłowie Marek Domaracki, Roman Kotliński i Michał Tomasz Pacholski mówią o potrzebie podniesienia poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Pytają: o możliwość wprowadzenia badań lekarskich kierowców o ważności terminowej, dla wszystkich kierowców, przyjmując konkretną granicę wieku rozpoczęcia tych badań; o regulację prawną nakładającą obowiązek poddania się badaniom lekarskim kwalifikującym do prowadzenia pojazdu dla osób np. po urazach głowy itp.; o przedsięwzięcia mające na celu wyeliminowania z rynku pojazdów powypadkowych. Odpowiadający Zbigniew Rynasiewicz, sekretarz stanu w resorcie transportu, precyzyjnie ustosunkował się do zadanych pytań. W sprawie badań lekarskich kierowców podniósł, iż w marcu 2007 r. w rządowym projekcie ustawy o kierujących pojazdami zaproponowano objęcie wszystkich kierowców w starszym wieku cyklicznymi badaniami lekarskimi - propozycja została odrzucona. W odniesieniu do sprawy kierowców, których stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu, wskazał, że aktualne przepisy określone w ustawie o kierujących pojazdami oraz w stosownych rozporządzeniach wykonawczych w pełni gwarantują, iż osoby te poddawane są obowiązkowym badaniom lekarskim kwalifikującym do prowadzenia pojazdu. I trzecia sprawa – poinformował, iż zgodnie z art. 80a ustawy – Prawo o ruchu drogowym – na terytorium RP funkcjonuje centralna ewidencja pojazdów, gdzie gromadzone są wszelkie informacje dotyczące pojazdów. Nadto na forum grupy roboczej Rady Unii Europejskiej procedowany jest tzw. pakiet drogowy, mający na celu ujednolicenie przepisów dotyczących badań technicznych pojazdów, kontroli drogowej oraz rejestracji pojazdów. W ramach pakietu opracowywany jest m.in. projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie okresowych badań przydatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep i uchylającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/40/WE. W ramach tego projektu planuje się m.in. rozszerzenie zakresu danych zamieszczanych w centralnej bazie danych państwa członkowskiego o obowiązek zawarcia w nim informacji o przebiegu pojazdu. W trakcie prac nad implementacją przedmiotowego aktu prawnego do prawodawstwa polskiego resort spraw wewnętrznych będzie musiał podjąć decyzję co do zakresu danych i informacji gromadzonych w centralnej ewidencji pojazdów.
Interpelacja nr 21010
do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej
w sprawie bezpieczeństwa w ruchu drogowym
Szanowny Panie Ministrze! Polska jest krajem, który od lat wiedzie niechlubny prym w statystykach ilości wypadków samochodowych w państwach europejskich. Wysoka pozycja w rankingach jest wypadkową działania wielu czynników: alkohol, brawura, brak umiejętności, zły stan pojazdu... Istotne jest, aby przedsięwziąć wszelkie działania, by zmniejszyć ilość wspomnianych czynników. Proszę zatem pana ministra o odpowiedzi na następujące pytania:
1.Rzecznik prasowy Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w Warszawie zapewniał, że zmiana terminu ważności prawa jazdy z bezterminowego na terminowe ważne 15 lat związana jest wyłącznie ze zmianą wizerunku kierowcy i potrzebą aktualizacji zdjęcia. Jednak poza zmianą wyglądu z wiekiem następuje pogorszenie percepcji i stanu zdrowia. Czy zatem ministerstwo rozważało w ramach profilaktyki, aby wprowadzić badania lekarskie, również o ważności terminowej, dla wszystkich kierowców, przyjmując konkretną granicę wieku rozpoczęcia tych badań, np. 65 lat?
2.Czy w przypadku osób posiadających czynne prawo jazdy, których stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu, np. w wyniku udaru, urazów głowy, stłuczenia pnia mózgu, uszkodzenia kończyn, ministerstwo planuje w przyszłości wprowadzić regulację prawną nakładającą na takie osoby obowiązek poddania się badaniom lekarskim kwalifikującym do prowadzenia pojazdu w ramach posiadanego prawa jazdy?
3.Czy ministerstwo zamierza opracować system centralizujący informacje o stanie technicznym wszystkich pojazdów (dotyczące przeglądów technicznych, danych z firm ubezpieczeniowych o kolizjach z udziałem konkretnego pojazdu) celem wyeliminowania z rynku pojazdów powypadkowych?
Z wyrazami szacunku
Poseł Roman Kotliński oraz grupa posłów
Warszawa, dnia 13 września 2013 r.
(Fot.: PD@N 481-2-37l-instruktor.pl)
Odpowiedź Zbigniewa Rynasiewicza (fot.) sekretarza stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 21010 w sprawie bezpieczeństwa w ruchu drogowym
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na pismo nr SPS-023-21010/13, przekazujące interpelację panów posłów Romana Kotlińskiego, Marka Domarackiego i Michała Pacholskiego w sprawie podniesienia poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym, przedstawiam następujące stanowisko.
Od dnia 19 stycznia 2013 r. przepisy dotyczące badań lekarskich kierowców reguluje ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.). Tworząc przepisy ustawy, szczególną uwagę poświęcono bezpieczeństwu ruchu drogowego, gdzie istotnym czynnikiem mającym wpływ na jego poziom jest sprawność fizyczna i psychiczna kierujących pojazdami.
W odpowiedzi na pytanie pierwsze należy wskazać, że przepisy ustawy o kierujących pojazdami wprowadzają administracyjny okres ważności wydawanych praw jazdy. Prawo jazdy kategorii:
-AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T wydawane jest na okres 15 lat, z tym że okres ten może być krótszy, o ile wynika to z orzeczenia lekarskiego,
-C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E wydawane jest na okres 5 lat, nie dłużej jednak niż na okres wynikający z orzeczenia lekarskiego i orzeczenia psychologicznego; orzeczenie lekarskie, w uzasadnionych przypadkach dotyczących stanu zdrowia, może być wydawane na okres krótszy.
Dodatkowo w świetle obowiązujących przepisów, wynikających z art. 75 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, kierowcy podlegają obowiązkowym badaniom lekarskim w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. W kwestii kierowców wykonujących przewozy istnieje ponadto konieczność poddawania się cyklicznym badaniom lekarskim w związku z osiągnięciem określonego wieku. Wynika to z przepisu art. 39j ustawy o transporcie drogowym, w którym stwierdza się, że badania lekarskie mające na celu stwierdzenie istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy przeprowadzane są:
-do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat - co 5 lat;
-po ukończeniu przez kierowcę 60. roku życia - co 30 miesięcy.
W marcu 2007 r. w skierowanym do Sejmu rządowym projekcie ustawy o kierujących pojazdami ówczesne Ministerstwo Transportu zaproponowało objęcie wszystkich kierowców w starszym wieku cyklicznymi badaniami lekarskimi. Podczas rozpatrywania tych przepisów przez powołaną w dniu 24 kwietnia 2007 r. podkomisję nadzwyczajną do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o kierujących pojazdami posłowie odrzucili tę propozycję. Warto również przypomnieć, że w połowie lat dziewięćdziesiątych projekt resortu dotyczący objęcia kontrolnymi badaniami lekarskimi osób posiadających prawo jazdy po osiągnięciu określonego wieku (65 lat) nie został społecznie zaakceptowany.
W odniesieniu do pytania drugiego w sprawie osób posiadających prawo jazdy, których stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu, należy wykazać, że aktualne przepisy określone w ustawie o kierujących pojazdami oraz w stosownych rozporządzeniach wykonawczych w pełni gwarantują, iż osoby te poddawane są obowiązkowym badaniom lekarskim kwalifikującym do prowadzenia pojazdu. Zgodnie z art. 99 wyżej wymienionej ustawy osoba, co do której istnieją uzasadnione zastrzeżenia odnośnie do stanu zdrowia, kierowana jest decyzją starosty na badania lekarskie. W ramach takiego badania lekarskiego, zgodnie z art. 79 ustawy, uprawniony lekarz może skierować osobę badaną na dodatkową konsultację do lekarza specjalisty lub psychologa albo zlecić przeprowadzenie pomocniczych badań diagnostycznych. Po przeprowadzeniu badania wydaje się osobie badanej orzeczenie lekarskie, które może zawierać wynikające ze stanu zdrowia ograniczenia w zakresie terminu ważności uprawnienia do kierowania pojazdami, którymi może kierować osoba badana, ich wyposażenia, oznakowania, przystosowania lub specjalnych wymagań wobec osoby kierującej pojazdem. Dodatkowo, w przypadku kiedy osoba posiadająca prawo jazdy nie przedstawi orzeczenia lekarskiego o istnieniu lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem, prawo jazdy decyzją administracyjną starosty jest zatrzymywane, zgodnie z art. 102 wyżej wymienionej ustawy.
W ocenie resortu aktualne przepisy tworzą sprawny system badań kierowców, zabezpieczający przed dopuszczeniem do ruchu drogowego osób o ograniczonej sprawności fizycznej i psychicznej, bez względu na wiek. Należy przy tym zaznaczyć, że niezależnie od starosty skierowania na kontrolne badania lekarskie są wydawane w określonych przypadkach również przez organy kontroli ruchu drogowego. Warto również zauważyć, że istnienie ww. systemu badań lekarskich nie oznacza zwolnienia kierowców z obowiązku przestrzegania jednej z podstawowych zasad ruchu drogowego, tj. niestwarzania zagrożeń w ruchu drogowym, jakim niewątpliwie jest kierowanie pojazdem pomimo pogarszającego się stanu zdrowia, bezpośrednio wpływającego na możliwość kierowania.
Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, że ministerstwo planowało objęcie wszystkich kierowców w starszym wieku cyklicznymi badaniami lekarskimi. Niemniej jednak projekt ten nie został zaakceptowany. Aktualnie resort nie planuje podjęcia prac legislacyjnych mających na celu zmianę istniejącego systemu badań lekarskich kierowców polegającą na wprowadzeniu obowiązkowych badań weryfikujących stan zdrowia kierowców z racji osiągnięcia określonego wieku czy pogorszenia stanu zdrowia z uwagi na fakt, iż istniejący system jest wystarczający.
Odpowiadając na pytanie trzecie, uprzejmie informuję, iż zgodnie z art. 80a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.) na terytorium RP funkcjonuje centralna ewidencja pojazdów, prowadzona przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. W rozumieniu ustawy minister ten jest administratorem danych i informacji zgromadzonych w ewidencji. W ewidencji gromadzone są informacje m.in. o terminie badania technicznego, dodatkowym badaniu technicznym przeprowadzonym po naprawie wynikającej ze zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, kradzieży pojazdu oraz jego odnalezieniu, a także o wyrejestrowaniu, zbyciu i czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że obecnie na forum grupy roboczej Rady Unii Europejskiej procedowany jest tzw. pakiet drogowy, mający na celu ujednolicenie przepisów dotyczących badań technicznych pojazdów, kontroli drogowej oraz rejestracji pojazdów. W ramach pakietu opracowywany jest m.in. projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie okresowych badań przydatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep i uchylającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/40/WE. W ramach tego projektu planuje się m.in. rozszerzenie zakresu danych zamieszczanych w centralnej bazie danych państwa członkowskiego o obowiązek zawarcia w nim informacji o przebiegu pojazdu. W trakcie prac nad implementacją przedmiotowego aktu prawnego do prawodawstwa polskiego resort spraw wewnętrznych będzie musiał podjąć decyzję co do zakresu danych i informacji gromadzonych w centralnej ewidencji pojazdów.
Sekretarz stanu Zbigniew Rynasiewicz
Warszawa, dnia 4 października 2013 r.