(Fot.: PD@N 393-8)
Wiele dyskusji, w której i my czynnie uczestniczyliśmy, poświęconych było tzw. super osk i szkoleniu na odległość. W ostatnich dniach do Sejmu RP wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami.Projekt dotyczy m.in. powierzenia szkolenia osób w formie nauczania na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i internetu wyłącznie ośrodkom szkolenia kierowców spełniających dodatkowe wymogi, czyli tzw. super OSK - czytamy w opisie aktu. Do reprezentowania wnioskodawców zgłaszających projekt upoważniony został poseł Krzysztof Jurgiel. Aktualnie projekt znajduje się w tzw. pierwszym czytaniu w Komisji Infrastruktury.
UZASADNIENIE: Projekt powstał we współpracy parlamentarzystów z lokalnymi stowarzyszeniami skupiającymi ośrodki szkolenia kierowców i instruktorów nauki jazdy, aktualnie wspartymi przez ogólnopolskie organizacje. Stowarzyszenia mocno zaprotestowały przeciwko regulacjom ustawy, które nadmiernie godzą w zasady swobody konkurencji i podcinają podstawy funkcjonowania małych i średnich ośrodków szkolenia kierowców. Należy przy tym podkreślić, iż proponowane zmiany nie dotyczą regulacji, które mają przyczynić się do podniesienia jakości i standardu szkolenia przede wszystkim przez nieduże ośrodki, bowiem ośrodki średniej wielkości są na tym polu liderami na rynku szkolenia kandydatów na kierowców.
Projektowana regulacja zakłada zmiany w ustawie o kierujących pojazdami polegające m.in. na skreśleniu w art. 26 ustawy ust. 2 dzięki czemu szkolenie osób w formie nauczania na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i Internetu, o którym mowa w art. 23 ust. 3 ustawy, nie będzie prowadzone wyłącznie przez ośrodek szkolenia kierowców posiadający poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań. W zmienianym art. 26 ust. 2 ustawy nauczanie na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i Internetowych powierza się wyłącznie ośrodkom szkolenia kierowców spełniające dodatkowe wymogi określone w obecnym brzmieniu art. 31 ustawy (dalej “super OSK”). Są to techniki proste i powszechnie stosowane, potrzebne raczej “w terenie" z dala od dużych miast w których usytuowane będą “super OSK". Przedmiotowa zmiana zmierza właśnie do takiego rozwiązania.
Druga zmiana dotyczy przepisów zawartych w art. 31 ust. 1. Przepisy te wprowadziły instytucję ośrodka szkolenia kierowców spełniające dodatkowe wymogi, czyli tzw. super OSK. Ta kategoria ośrodków w ocenie wnioskodawców jest zbyteczna i wprowadzona w sposób całkowicie nieprzemyślany. Art. 31 przewiduje, że ośrodki takie można tworzyć choć zarazem przyznaje im monopolistyczne uprawnienia w postaci wyłącznego prawa do szkolenia instruktorów nauki jazdy oraz do prowadzenia corocznych, trzydniowych warsztatów dla instruktorów przedłużających swe uprawnienia. Kolejne wyłączne uprawnienie dotyczy szkolenia na kartę rowerową oraz szkolenia na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i Internetu. Ustawa wprowadza rozwiązanie obciążone niedopuszczalnym ryzykiem, że “super OSK" nie powstaną w terminie albo nie powstaną w dostatecznej ilości, co spowoduje zamarcie systemu szkoleń instruktorów i paraliż systemu szkolenia kierowców. Z dosyć niejasnych powodów pozbawia się uprawnień ośrodki, które dotychczas prowadziły szkolenia naruszając jednocześniezasadę ochrony praw nabytych, jak i wprowadza warunki do praktyk monopolistycznych i dyskryminacyjnych sprzecznych z polskimi i unijnymi standardami gospodarki rynkowej, swobody działalności gospodarczej, wolności wykonywania zawodu i zaufania obywateli do państwa.
Należy zauważyć, że wymagania stawiane przez art. 31 pod adresem “super OSK" prawie zupełnie nie są związane z jakością szkoleń, ale posiadają znamiona administracyjnych utrudnień. I tak np. warunek łącznego prowadzenia szkoleń co najmniej w kategoriach A, B, C i D stwarza pozór kompetencji, bowiem kwestia jakości wiąże się raczej ze specjalizacją w zakresie poszczególnych kategorii uprawnień. Co więcej, zwykły ośrodek szkolenia kierowców można prowadzić w jednej kategorii prawa jazdy. Należy stwierdzić, że przepisy te są sprzeczne z interesami dotychczasowego systemu szkoleń i występują przeciw dotychczasowemu ładowi w tym zakresie, który dotychczas funkcjonował bardzo dobrze.
Zmiana zawarta w pkt 2 wychodzi naprzeciw wskazanym wyżej problemom, m.in. poprzez zmniejszenie rygoryzmu wynikającego z przepisów ustawy o kierujących pojazdami. Proponowane zmiany w tym zakresie zakładają, iż przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców lub podmiot wykonujący przewozy tramwajem będzie mógł wystąpić, po upływie pięciu lat od dnia uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców lub ewidencji podmiotów prowadzących szkolenie, o której mowa w art. 30 ust. 1 ustawy, o poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań jeżeli posiada pojazdy szkoleniowe w zakresie prawa jazdy kategorii, w której występuje o poświadczenie, przy czym:
– co najmniej jeden pojazd w zakresie danej kategorii prawa jazdy jest własnością lub współwłasnością tego przedsiębiorcy lub przedmiotem umowy leasingu,
– pojazd w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B lub B+E jest nie starszy niż 7 lat, w zakresie prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C lub C+E jest nie starszy niż 10 lat, a w zakresie prawa jazdy kategorii D1, D1+E, D lub D+E jest nie starszy niż 15 lat.
Projekt ustawy jednocześnie wykreśla obowiązek dla tych przedsiębiorców prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców co najmniej w zakresie kategorii A, B, C i D prawa jazdy. Ponadto, przedmiotowy przedsiębiorca będzie zobligowany do posiadania pomocy i środków dydaktycznych zapewniających prowadzenie szkolenia zgodnie z obowiązującym programem szkolenia w zakresie:
– uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami, w zakresie prawa jazdy kategorii, w której stara się o uzyskanie poświadczenia orazuzyskiwania uprawnień instruktorów nauki jazdy, w zakresie prawa jazdy kategorii, w której stara się o uzyskanie poświadczenia, co nawiązuje do poprzedniej zmiany i jednocześnie zmniejsza wymagania stawiane tym przedsiębiorcom.
Kolejna zmiana dotyczy wykwalifikowanej kadry dydaktycznej, o której mowa w art. 31 ust. 1 pkt 2 zmieniającej ustawy. Otóż, przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców lub podmiot wykonujący przewozy tramwajem będzie mógł wystąpić, po upływie pięciu lat od dnia uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców lub ewidencji podmiotów prowadzących szkolenie, o której mowa w art. 30 ust. 1 ustawy, o poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań, jeżeli będzie zatrudniał dwóch instruktorów posiadających uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii, w której stara się o uzyskanie poświadczenia, od co najmniej 5 lat oraz osobę posiadającą przygotowanie pedagogiczne zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela. Według obowiązującej ustawy o kierujących pojazdami przedsiębiorca, aby wystąpić o poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań musi zatrudniać dwóch instruktorów posiadających uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii B lub C od co najmniej 5 lat; jednego instruktora posiadającego uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub B, C, D oraz osobę posiadającą przygotowanie pedagogiczne zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela. Zatem proponowana zmiana zmierza w kierunku zmniejszenia wymagań stawianym tym przedsiębiorcom.
Zmiana art. 53 ustawy polega na tym, iż praktyczna część egzaminu państwowego w zakresie uzyskiwania uprawnienia do kierowania motorowerem lub pojazdami silnikowymi będzie prowadzona nie tylko pojazdem pozostającym w dyspozycji wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego, ale również pojazdem będącym w dyspozycji ośrodka szkolenia kierowców wskazanym przez osobę egzaminowaną i na jej koszt. Ponadto, zmiana ust. 4 zakłada, iż zmieniany przepis ust. 1 będzie się stosowało do pojazdów, którymi prowadzi się egzamin w zakresie uprawnień prawa jazdy kategorii B1, C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E.
Ostatnia zmiana zawarta w projekcie ustawy zakłada, iż przepisów art. 54 ust. 1-3, tj. przepisów dotyczących praktycznej część egzaminu państwowego w zakresie uzyskiwania uprawnienia do kierowania motorowerem lub pojazdami silnikowymi albo tramwajem nie będzie się stosowało, jeżeli egzamin będzie przeprowadzany pojazdem bez pedału sprzęgła, o ile nie będzie to pojazd będący w dyspozycji wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego lub ośrodka szkolenia kierowców wskazany przez osobę egzaminowaną. Obecnie przepisy te odnoszą się jedynie do pojazdów będących w dyspozycji wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego, zatem przedmiotowa zmiana będzie miała pozytywny wpływ na przeprowadzanie praktycznej części egzaminu.
Z uwagi na powyższe projekt ustawy wnosi pozytywne skutki społeczno-gospodarcze.
Projektowana regulacja nie rodzi żadnych skutków finansowych dla budżetu państwa oraz dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego i nie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej.