(Fot.: PD@N 366-10)
Co robić w przypadku korupcji? Pamiętaj, że masz wiele możliwości działania. Zarówno gdy ktoś zmusza cię do łapownictwa czynnego lub gdy chce byś sam stał się sprzedajny. Nie jesteś bezbronny także wówczas gdy uległeś i dałeś łapówkę.
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego, każdy, kto dowie się o popełnieniu przestępstwa, ma społeczny obowiązek zawiadomienia prokuratora lub policję. Dla instytucji państwowych i samorządowych, które w związku ze swoją działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu jest to obowiązek prawny.
Gdy Cię namawiają? Jesteś osobą prywatną lub przedsiębiorcą i ktoś daje Ci do zrozumienia, że czeka na jakieś korzyści. Co robisz:
1. Upewnij się, że naprawdę ktoś skłania Cię do korupcji. Jeśli tak jest rzeczywiście: powiedz nie. Na pewno nie jesteś bezbronny.
2. Działaj. Staraj się dokumentować wszystkie swoje kontakty z osobą, która nakłania Cię do korupcji. Pisz pisma, a nie rozmawiaj przez telefon lub osobiście. Proś o poświadczenie każdej korespondencji.
3. Postaraj się znaleźć sprzymierzeńców. Spróbuj zaangażować w sprawę jak najwięcej osób. Jak to zrobić? Zainteresuj sprawą lokalne media (prasę, radio, telewizję). Zwróć się do organizacji pozarządowych z prośbą o pomoc (np.: Fundacja Batorego lub Transparenty International).
4. Powiadom przełożonego osoby, o której wiesz, że jest skorumpowana. Jeśli zaś jest to ktoś kto nie ma przełożonego (np. dyrektor firmy, albo burmistrz) pamiętaj, że jego poczynaniom przygląda się zarząd czy rada nadzorcza - Im przedstaw swoją sprawę.
5. Sprawdź, czy ludzie wykonujący taką samą profesję jak osoba, która skłania Cię do korupcji, są zrzeszeni w samorządzie zawodowym. Jeśli tak powiadom to grono.
6. Skontaktuj się z policją, prokuraturą lub Centralnym Biurem Antykorupcyjnym. W każdej komendzie wojewódzkiej policji znajduje się specjalny adres internetowy i numer telefonu, gdzie możesz poinformować o zdarzeniu korupcyjnym.
Jesteś funkcjonariuszem publicznym. Co robisz:
1. Powiadom bezzwłocznie przełożonego na piśmie o złożonych Ci przez klienta "propozycjach".
2. Opisz propozycję klienta w notatce służbowej, nie zachowuj jej w tajemnicy.
3. Jeżeli sam jesteś szefem i nie ma kto Cię wspomóc (być Twoim sojusznikiem i wsparciem) złóż doniesienie o popełnieniu przestępstwa do prokuratury lub do na policję.
Co robić gdy dałeś łapówkę?Gdy uległeś i dałeś łapówkę:
1. Poszukaj sojuszników, poproś o pomoc organizację pozarządową, są tam prawnicy, którzy wyjaśnią Ci Twoją sytuację i możliwości działania.
2. Jeśli zdecydowałeś się powiedzieć prawdę: nie kręć, nie wybielaj swojej sytuacji.
3. Zawiadom osobiście organ powołany do ścigania przestępstw, tj. prokuraturę lub policję a w szczególnych wypadkach Centralne Biuro Antykorupcyjne. Powinieneś uczynić to pisemnie, przy czym pismo takie musi być własnoręcznie podpisane.
Pamiętaj, że osoba dająca łapówkę lub inną korzyść nie podlega karze, jeżeli okaże tzw. “czynny żal” – tzn. jeśli korzyść majątkowa lub osobista albo ich obietnica zostały przyjęte, a sprawca zawiadomił o tym fakcie organ powołany do ścigania przestępstw (prokuratura, policja, CBA). Pod warunkiem, że dający łapówkę ujawnił wszystkie istotne okoliczności, zanim organ ścigania sam dowiedział się o popełnieniu przestępstwa.
