Przegląd prasy

1) Jubileusz 60-lecia ITS

6 lipca 2012

1e10a4f04f0cb7c1800ec62ee32b33a65e1463a0

8f628af675ae8cb392f1659cf35c8680f0c5f2b4

(Fot.: PD@N 434-52 i 51jm)

Początki działalności Instytutu Transportu Samochodowego, patrząc na powojenną rzeczywistość, były dość powiedzieć specyficzne. W czasie II Wojny Światowej przepadł cały krajowy motoryzacyjny dorobek konstrukcyjny z lat 20 i 30-tych. Zniszczeniu uległy wszystkie wykonane polskie prototypy pojazdów, a kraj ogołocono z urządzeń w zakładach motoryzacyjnych. Pomimo niedogodności i powszechnego niedostatku, społeczeństwo i gospodarka polska wykazywały swoisty “głód motoryzacyjny”. Z ogromnym zapałem przystąpiono niezwłocznie do odbudowy polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Początkowo odbudowa miała charakter żywiołowy, bez jakiejkolwiek dalszej perspektywy. Dopiero wraz z nadejściem lat pięćdziesiątych podjęto pierwsze próby budowy polskich konstrukcji samochodowych. Wtedy też wybudowano Fabrykę Samochodów Osobowych na Żeraniu.

W zaistniałych warunkach, na podstawie uchwały nr 593 Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1952 r., rozpoczął działalność Instytut Transportu Samochodowego (ITS) w Warszawie. Docelowo Instytut, jako samodzielny ośrodek pracy naukowo-badawczej, miał się zajmować badaniami dotyczącymi szeroko rozumianego transportu samochodowego, w tym m.in. podstawowymi zasadami używania samochodów oraz ekonomicznego wykorzystania już istniejącego i planowanego w przyszłości taboru samochodowego. Podstawy dla działalności Instytutu stworzyło w pierwszym okresie, istniejące od 1949 r., Biuro Konstrukcyjne Naprawy Samochodów (BKNS), które skupiało wielu specjalistów z zakresu transportu i eksploatacji samochodów. Ci specjaliści niemal w całości stali się kadrą Instytutu Transportu Samochodowego. Z racji powojennego niedoboru młodych pracowników inżynieryjno-technicznych i fachowców było to poważne wzmocnienie kadrowe dopiero raczkującego Instytutu. Z czasem ITS mógł się pochwalić personelem odpowiednio wykształconym i wyszkolonym “pod własnym dachem”.

Misja Instytutu. Niezmiennie przedmiotem działania Instytutu jest prowadzenie, koordynacja i upowszechnienie badań naukowych oraz prac rozwojowych z zakresu transportu samochodowego, a także wypracowywanie nowych rozwiązań technicznych, organizacyjnych i ekonomicznych w dziedzinach związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego czy ochroną środowiska. Słowem stymulujemy rynek transportowy dzięki wiedzy i edukacji, skupiając się na końcowych użytkownikach, i wykonując tym samym zadania szczególnie ważne dla osiągnięcia celów polityki społeczno-gospodarczej państwa.

Historia Instytutu w pigułce - najważniejsze fakty. Patrząc z perspektywy czasu i uwzględniając wydarzenie powołania ITS do życia, najważniejsze wydaje się tegoroczne 60-lecie istnienia, jako namacalny dowód wagi i roli ITS w strukturach naukowych. Warto także wspomnieć, że ważnym rozdziałem w historii naszego Instytut był okres końca lat 80. Wraz z całym krajem, ITS wszedł w wir głębokich przemian społecznych i gospodarczych. Wprowadzenie w Polsce gospodarki wolnorynkowej wymusiło na Instytucie podejmowanie nowych wyzwań, służących pozyskiwaniu pozabudżetowych środków finansowych dla dalszej działalności. Instytut nawiązał współpracę z przedsiębiorstwami transportowymi oferując im interesujące projekty wraz z ich praktycznym wdrożeniem.

Kolejnym kluczowym etapem dla Instytutu był burzliwy okres lat 90., z których gospodarka Polski wyszła całkowicie odmieniona. Instytut dostosował profil swojej działalności do nowych warunków ekonomiczno-społecznych, rozbudował i unowocześnił aparaturę badawczą, przystosowując ją do wzrastających i zmieniających się potrzeb. W rezultacie ITS stał się cenioną placówką naukowo-badawczą, która pod względem finansowym znalazła się w pierwszej trójce wszystkich (około 250) ówczesnych jednostek badawczo-rozwojowych w kraju.

XXI wiek postawił zupełnie nowe zadania przed Instytutem Transportu Samochodowego. Wejście Polski do NATO oraz do Unii Europejskiej po raz kolejny zmieniło realia społeczno-gospodarcze. Instytut sprawnie przystosował się do nowej sytuacji, niezmiennie pozostając w czołową jednostką naukowo-badawczą w kraju. Pokłosie tych nowatorskich zmian odzwierciedla dzisiejszy obraz Instytutu, jako jednostki nowoczesnej z bogatymi tradycjami i dużym doświadczeniem międzynarodowym.

Główne obszary działalności ITS - w którym jest najwięcej do zrobienia, a w którym wiele już zostało zrobione? Misją Instytutu jest przede wszystkim dążenie do ograniczenia negatywnych skutków rozwoju motoryzacji w obszarze bezpieczeństwa ruchu drogowego i ochrony środowiska oraz poprawy funkcjonowania i organizacji transportu samochodowego. Instytut wykonuje swe statutowe zadania poprzez:

*działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego użytkowników dróg, w szczególności dzieci, młodzieży oraz osób niepełnosprawnych i starszych;

*działania na rzecz ochrony środowiska (badania emisji zanieczyszczeń pochodzących ze spalin, badania emisji hałasu);

*badania oraz ocenę poziomu bezpieczeństwa i niezawodności użytkowania pojazdów drogowych, w tym ochronę życia, zdrowia, mienia oraz środowiska, zagrożonych rozwojem motoryzacji i transportu;

*badania materiałów i konstrukcji stosowanych w budowie pojazdów;

*badania ekonomiczno-organizacyjne rynku transportowego;

*kreowanie rozwoju motoryzacji w kierunku zapewnienia coraz wyższego poziomu bezpieczeństwa użytkowników dróg.

Spośród wszystkich wymienionych wciąż nader ważną potrzebą jest praca nad poprawą bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Mając wiedzę i doświadczenie wiemy jak łagodzić “drogowe patologie” kierowców. Naszym celem jest osiągnięcie “Wizji Zero”, czyli całkowitego wyeliminowania ofiar na skutek wypadków drogowych. Zadanie bardzo trudne, wymagające permanentnych działań związanych ze zmianą mentalności użytkowników dróg i edukacji od najmłodszych lat, ale jest to przysłowiowe “pro publico bono”.

Największe osiągnięcia Instytutu. Ku mojej radości Instytut Transportu Samochodowego jest doceniany za swoją działalność i może pochwalić się licznymi nagrodami i wyróżnieniami otrzymanymi w ciągu całego okresu funkcjonowania. Nagrody i wyróżnienia pochodzą m.in. od organizacji rządowych, samorządowych, społecznych, ale także od osób prywatnych. Na adres Instytutu spływają także podziękowania za współpracę i aktywność naukową w polskim życiu społeczno-gospodarczym. Wszystkie te wyrazy uznania sprawiają, iż pracownicy ITS są jeszcze bardziej zmotywowani do pracy. Efektem naszych działań są m.in. liczne wynalazki opatentowanych w Urzędzie Patentowym.

Nasi specjaliści mają szczególne zasługi w dziedzinie nowych materiałów i innowacyjnych technologii stosowanych w motoryzacji. Pod auspicjami Instytutu, wespół z Instytutem Odlewnictwa i innymi partnerami pracownicy zbierali najważniejsze branżowe laury, m.in. Złote Medale za prezentowane na Międzynarodowych Targach Innowacji, Nowych Technologii i Współpracy Gospodarczej Invest-Technology "Nowoczesne aluminiowe tarcze hamulcowe zbrojone cząsteczkami węglika krzemu o istotnie wydłużonym okresie użytkowania" oraz “Tłoki kompozytowe do silników spalinowych nowej generacji otrzymywane bezodpadową techniką prasowania w stanie ciekłym”. Otrzymaliśmy też wyróżnienie w konkursie Polski Produkt Przyszłości 2002 w kategorii Technologia Przyszłości za “Aluminiowe tarcze i bębny hamulcowe kompozytowe.” Co warte podkreślenia, Instytut Transportu Samochodowego jest jednostką opiniotwórczą, czego najlepszym dowodem jest częsta obecność ekspertów ITS w mediach, debatach i konferencjach branżowych.

Najważniejsze nagrody. Najwięcej splendoru przyniosły nam “Aluminiowe tarcze hamulcowe zbrojone popiołem lotnym-ALFA”, opracowane ze specjalistami z Instytutu Odlewnictwa, za które otrzymaliśmy także Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za międzynarodowe osiągnięcia wynalazcze, podczas wystawy w Muzeum Techniki w Warszawie, Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich, Złoty Medal z Wyróżnieniem Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów oraz Złoty Medal z wyróżnieniem 56 Światowych Targów Wynalazczości, Badań Naukowych Nowych Technik Brussels EUREKA 2007.

Nad czym pracuje obecnie ITS?

Nasze działania nie ograniczają się tylko do zakresu prac określonego statutem. Poszukujemy też nowych obszarów działalności. Promujemy, tworzymy i inicjujemy wiele akcji i inicjatyw społecznie użytecznych. W naszej pracy kierujemy się zasadami zgodnymi z duchem społecznej odpowiedzialności biznesu.

Obecnie wielką wagę Instytut wiąże także z planowanym utworzeniem Centrum Edukacji Dzieci i Młodzieży, wzorowanym na podobnych placówkach europejskich. Będzie tam prowadzone wychowanie komunikacyjne, głównie interaktywne, w formie zabaw dla dzieci i młodzieży w zakresie bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym oraz ochrony środowiska. Inicjatywa powstania takiego centrum zyskała już wiele przychylności zarówno w polskim parlamencie, Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Ministerstwie Środowiska, samorządach, jak i w Komendzie Głównej oraz Komendzie Stołecznej Policji. Co więcej, istotnym współcześnie problemem staje się dbałość użytkowników dróg o środowisko naturalne. Dlatego intensyfikujemy prace w zakresie pojazdów z napędem hybrydowym i elektrycznym - zwracamy uwagę, że napędy te powinny wykorzystywać tzw. czystą energię, pozyskiwaną głównie ze słońca i wiatru. W służbie środowiska naturalnego wykorzystujemy również najnowszą aparaturę do kontroli emisji zanieczyszczeń z pojazdów drogowych w czasie ich eksploatacji. W przyszłości w specjalistycznych laboratoriach Instytutu rozwijane będą badania oraz przedsięwzięcia wdrożeniowe, związane z innowacyjnymi technologiami materiałowymi dla motoryzacji, tak by miały one ekologiczny i ultranowoczesny charakter. Nieustannie będą poszerzane również badania nad zastosowaniem w transporcie paliw alternatywnych, takich jak np. biometan, LPG, CNG, LNG, estry olejów roślinnych i alkohole. Przyszłość motoryzacji wymaga także prac nad diagnostyką pokładową czy nad rozwojem inteligentnych systemów transportowych. Planujemy również podjęcie tematu kompleksowych badań technologii recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz produktów ich eksploatacji.

Plany na przyszłość? Przede wszystkim dalsze działania w kierunku unowocześniania Instytutu. Realizacja nowych zadań wymusza modernizację budynków. Opracowana koncepcja modernizacji jest śmiała, nowoczesna i atrakcyjna zarówno dla pracowników, jak i dla klientów Instytutu. Pozostaje życzyć sobie, by w przyszłości Instytut Transportu Samochodowego rozwijał się równie dynamicznie we wszystkich zasygnalizowanych kierunkach, jak miało to miejsce w okresie mijających 60 lat.

Dyrektor ITS dr inż. Andrzej Wojciechowski