Pytanie: czy przewoźnik jest odpowiedzialny za przesyłkę?
Odpowiedź: Zasady odpowiedzialności przedsiębiorców zajmujących się przewozem towarów różnią się w zależności od rodzaju transportu, za którego pomocą odbywa się przewóz. Szczególne przepisy dotyczą transportu lotniczego, morskiego i międzynarodowego. Zasady odpowiedzialności przedsiębiorców przewożących towary w Polsce drogowymi i kolejowymi środkami transportu reguluje ustawa Prawo przewozowe. Umowa przewozu jest umową cywilnoprawną, więc w zakresie swojej swobody kontraktowania strony mogą co do zasady dowolnie ukształtować jej warunki. Jednak zasady odpowiedzialności określone w prawie przewozowym są przepisami bezwzględnie obowiązującymi i nie mogą być modyfikowane przez strony umowy. Co do zasady, przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki, które powstały od chwili przyjęcia jej do przewozu, aż do momentu wydania jej odbiorcy. Jednak przedsiębiorca nie poniesie odpowiedzialności za szkodę, jeżeli udowodni, że powstała ona z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych winą przewoźnika, z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej. Przewoźnik będzie też zwolniony z odpowiedzialności, jeżeli szkoda wynikła z określonych w ustawie przyczyn, np. wskutek niewłaściwego opakowania rzeczy przez nadawcę. Prawo przewozowe ogranicza wysokość odszkodowania, jakiego można się domagać od przewoźnika za utratę lub ubytek przesyłki. Nie może ono przewyższać wartości ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy, a w razie jego braku – ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu. Jeżeli taki cennik nie istnieje, to odszkodowanie jest ograniczone do wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania. W razie niemożności ustalenia wysokości odszkodowania w żaden ze wspomnianych sposobów, wysokość tę ustala rzeczoznawca. Odszkodowanie za uszkodzenie przesyłki ustala się w wysokości odpowiadającej procentowemu zmniejszeniu jej wartości. Ponadto przewoźnik ma obowiązek zwrócić, w całości lub w odpowiedniej części, przewoźne i inne koszty związane z przewozem przesyłki.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (Dziennik Ustaw z 2000 r. nr 50, poz. 601 ze zm.).
