Legislacja

Wcześniejszy egzamin teoretyczny? - stanowisko resortu

8 kwietnia 2025

Wcześniejszy egzamin teoretyczny? - stanowisko resortu
(fot. PIXABAY)

W połowie marca do Ministerstwa infrastruktury wpłynęła petycja w sprawie zmiany możliwości zdawania egzaminu teoretycznego na prawo jazdy. Jej autor postulował: „Zwracam się z uprzejmą prośbą o rozważenie zmiany zasad dotyczących przystępowania do egzaminu teoretycznego na prawo jazdy. W opinii Ministerstwa Infrastruktury negatywną przesłanką do pozytywnego rozpatrzenia petycji jest nieadekwatność porównywania rozpoczęcia obowiązku edukacyjnego dzieci z dobrowolną możliwością uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami i tym samym zrównania rocznikowo osoby chcące przystąpić do egzaminu państwowego z części teoretycznej co mogłoby doprowadzić do sytuacji przystąpienia do egzaminu np. jedenaście miesięcy przed osiągnięciem wieku umożliwiającego otrzymanie prawa jazdy.

W połowie marca do Ministerstwa infrastruktury wpłynęła petycja w sprawie zmiany możliwości zdawania egzaminu teoretycznego na prawo jazdy. Jej autor postulował: „Zwracam się z uprzejmą prośbą o rozważenie zmiany zasad dotyczących przystępowania do egzaminu teoretycznego na prawo jazdy. Choć w pełni rozumiem i popieram przepisy określające minimalny wiek wymagany do uzyskania uprawnień, pragnę zwrócić uwagę na brak logiki w regule uniemożliwiającej podejście do egzaminu teoretycznego wcześniej niż miesiąc przed osiągnięciem wymaganego wieku. Jeśli kandydat jest w stanie przyswoić niezbędną wiedzę i pomyślnie zdać egzamin teoretyczny, nie powinno się go ograniczać sztywnym terminem opartym wyłącznie na dacie urodzenia. Dla porównania, dzieci rozpoczynają edukację szkolną na podstawie rocznika urodzenia, a nie konkretnego dnia. Nie ma powodu, aby analogiczna zasada nie mogła zostać zastosowana w przypadku egzaminu teoretycznego na prawo jazdy. Dodatkowo, obecne przepisy prowadzą do sytuacji, w której osoby urodzone tego samego dnia mogą mieć różne możliwości rozpoczęcia praktycznej nauki jazdy, w zależności od wybranej ścieżki nauki teorii. Przykładowo, kandydat, który ukończył kurs teoretyczny w szkole jazdy, ma możliwość wcześniejszego rozpoczęcia praktyki niż osoba, która decyduje się na zdanie egzaminu państwowego z teorii. Taki stan rzeczy wydaje się niesprawiedliwy i niespójny. W związku z powyższym, wnoszę o zmianę przepisów w taki sposób, aby umożliwić przystąpienie do egzaminu teoretycznego każdemu kandydatowi, który osiągnął odpowiedni poziom wiedzy, niezależnie od tego, czy osiągnął wymagany wiek w danym dniu, czy też dopiero go zbliża.”

Zawiadamiając o sposobie załatwienia petycji resort odpowiedział negatywnie uzasadniając: : „Działając na podstawie art. 13 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz. U. z 2018 r. poz. 870) po rozpatrzeniu petycji z dnia 13 marca 2025 r. w przedmiocie dokonania zmian przepisów w taki sposób, aby umożliwić przystąpienie do egzaminu teoretycznego każdemu kandydatowi, który osiągnął odpowiedni poziom wiedzy, niezależnie od tego, czy osiągnął wymagany wiek w danym dniu, czy też dopiero go zbliża, informuję, że petycja została rozpatrzona negatywnie. ” W treści niniejszej petycji zaproponowano zmianę przepisów dotyczących możliwości przystąpienia do egzaminu państwowego niezależnie od osiągniętego wieku w danym dniu, czy też w sytuacji, gdy kandydat dopiero się do niego zbliża. Jako przykład wnoszący petycję wskazuje na dzieci rozpoczynające edukację szkolną na podstawie rocznika urodzenia, a nie konkretnego dnia oraz sytuacje, w których osoby urodzone tego samego dnia mogą mieć różne możliwości rozpoczęcia praktycznej nauki jazdy, w zależności od wybranej ścieżki nauki teorii. Przykładowo, kandydat, który ukończył kurs teoretyczny w szkole jazdy, ma możliwość wcześniejszego rozpoczęcia praktyki niż osoba, która decyduje się na zdanie egzaminu państwowego z teorii. Według art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1210, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą", osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub uprawnienia do kierowania tramwajem może rozpocząć szkolenie nie wcześniej niż 3 miesiące przed osiągnięciem minimalnego wieku, o którym mowa odpowiednio w art. 8 lub art. 9, wymaganego od kierującego pojazdem objętego tym uprawnieniem. Natomiast według art. 23a ustawy osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub uprawnienia do kierowania tramwajem, która uzyskała pozytywny wynik z części teoretycznej egzaminu państwowego, jest zwolniona z odbywania zajęć, o których mowa odpowiednio w art. 23 ust. 2 pkt 1 lub ust. 5 pkt 1, oraz odpowiednio z części teoretycznej egzaminu wewnętrznego, o którym mowa w art. 23 ust. 4, lub części teoretycznej ćwiczeń sprawdzających, o których mowa w art. 23 ust. 5 pkt 3. Zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy „Osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdami silnikowymi lub tramwajem może przystąpić do egzaminu państwowego nie wcześniej niż miesiąc przed osiągnięciem minimalnego wieku, o którym mowa w art. 8 i 9, wymaganego od kierującego pojazdem objętym tym uprawnieniem". Oznacza to, że osoba chcąca rozpocząć szkolenie wyłącznie z części praktycznej w ośrodku szkolenia kierowców może wcześniej sama przygotować się i przystąpić do egzaminu państwowego z części teoretycznej. Niemniej jednak nie zwalnia to osoby z obowiązku spełnienia warunku określonego w art. 50 ust. 1 ustawy, tj. może przystąpić do egzaminu państwowego nie wcześniej niż miesiąc przed osiągnięciem minimalnego wieku. Zatem zarówno osoba, która zapisała się na pełne szkolenie, tj. w zakresie części teoretycznej, jak i praktycznej oraz osoba, która rozpoczyna szkolenie wyłącznie w części praktycznej, z powodu uzyskania pozytywnego wyniku z części teoretycznej egzaminu państwowego, może przystąpić do egzaminu wyłącznie miesiąc przed osiągnięciem wymaganego wieku. Dlatego należy stwierdzić, że to od decyzji osoby zależy, kiedy rozpocznie szkolenie praktyczne. Zapisując się na pełne szkolenie 3 miesiące przed osiągnięciem wymaganego wieku, czy dopiero po zdaniu egzaminu z części teoretycznej, co automatycznie oznacza, że szkolenie praktyczne rozpocznie nie wcześniej niż miesiąc przed osiągnięciem wymaganego wieku. W opinii Ministerstwa Infrastruktury negatywną przesłanką do pozytywnego rozpatrzenia petycji jest nieadekwatność porównywania rozpoczęcia obowiązku edukacyjnego dzieci z dobrowolną możliwością uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami i tym samym zrównania rocznikowo osoby chcące przystąpić do egzaminu państwowego z części teoretycznej co mogłoby doprowadzić do sytuacji przystąpienia do egzaminu np. jedenaście miesięcy przed osiągnięciem wieku umożliwiającego otrzymanie prawa jazdy.