20 stycznia br. do Wykazu Prac Legislacyjnych Rady Ministrów został dodany projekt zaostrzenia kar dla kierowców. I natychmiast – mimo, iż tekstu ustawy jeszcze nie znamy - pojawiają się skrajnie różne opinie, ale też wątpliwości np. czy przy tej okazji zniknie sankcja niezwykle ostra jaką jest obowiązująca od marca 2024 konfiskata pojazdu pijanym kierowcom? Zmiany zostaną wprowadzone w dziesięciu ustawach.
Autorzy projektu ustawy informują: „Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie: Głównym celem projektu jest stworzenie systemu przepisów prawa ukierunkowanych na skuteczne przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom godzącym nie tylko w bezpieczeństwo ruchu, ale - w szerszym wymiarze - także w bezpieczeństwo powszechne. Projektowane zmiany mają na celu:
- skuteczniejsze zwalczanie przestępstw drogowych, szczególnie tych stwarzających zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego;
- penalizacja nielegalnego wyścigu samochodowego;
- wprowadzenie przepisów związanych z ograniczeniem naruszeń związanych z rażąco niebezpieczną brawurową jazdą;
- zmiany w zakresie przepisów dotyczących zakazu prowadzenia pojazdów, w szczególności prowadzenia pojazdów w trakcie obowiązującego zakazu prowadzenia pojazdów; w tym wprowadzenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów w przypadku skazania za niestosowanie się do orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów; ograniczenie możliwości orzeczenia przez sąd warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, obligatoryjny przepadek pojazdu, wyższe świadczenie pieniężne;
- zaostrzenie przepisów w zakresie przepadku pojazdów, w stosunku do sprawców wypadków ze skutkiem śmiertelnym, rażąco naruszających przepisy ruchu drogowego, w tym na skutek wyścigu samochodowego;
- wprowadzenie odpowiedzialności za organizowanie, uczestniczenie oraz prowadzenie pojazdu w nielegalnym wyścigu samochodowym;
- poszerzenie katalogu wykroczeń o m.in. dodanie nowego wykroczenia dotyczącego prowadzenia pojazdu mechanicznego poprzez wprowadzenie pojazdu w poślizg tzw. drift;
- zaostrzenie odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia w tzw. recydywie wykroczeniowej;
- wprowadzenie rozwiązań umożliwiających sprawowanie nadzoru nad organizacją i przebiegiem zgromadzeń o których mowa w przepisach ustawy – Prawo o ruchu drogowym;
- wprowadzenie zmian mających na celu podwyższenie stawek ubezpieczenia OC dla osób uczestniczących w nielegalnych wyścigach.
Zakres zmian: Projekt proponuje wprowadzenie zmian w przepisach w 10 ustawach:
Zmiany w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny:
- rozszerzenie katalogu przestępstw, za które sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów o czyny związane z wyścigiem samochodowym w tym, wypadek śmiertelny, prowadzenie pojazdu w sposób rażąco naruszający zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym;
- rozszerzenie katalogu przestępstw, za które orzeka dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów, o czyn z art. 244 k.k.;
- zmiana brzmienia art. 43a k.k., poprzez dodanie do katalogu przestępstw, za które sąd orzeka świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5000 złotych, do wysokości określonej w art. 43a § 1 czyli nie mogącej przekroczyć 60.000 złotych;
- podniesienie dolnej granicy świadczenia pieniężnego orzekanego obligatoryjnie za niestosowanie się do zakazu prowadzenia pojazdów z kwoty 5000 do kwoty 10 000 złotych;
- wprowadzenie zmian w zakresie fakultatywnego orzeczenia przepadku pojazdu poprzez wprowadzenie obligatoryjnego orzeczenia przepadku pojazdu;
- uchylenie przepisów, które wprowadzały skomplikowany system orzekania przepadku równowartości pojazdu, którego cechą charakterystyczną była nadmierna kazuistyka i liczne wyjątki;
- poszerzenie katalogu sprawców, wobec których sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności jedynie w szczególnie określonych wypadkach;
- wprowadzenie definicji „nielegalnego wyścigu samochodowego”;
- podwyższenie dolnej i górnej granicy kary pozbawienia wolności za spowodowanie wypadku drogowego podczas uczestniczenia w nielegalnym wyścigu lub brawurowej jazdy, w którym inna osoba poniosła śmierć albo doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu;
- zwiększenie dolnej i górnej granicy kary pozbawienia wolności w przypadku popełnienia przestępstwa w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo ucieczki z miejsca zdarzenia;
- poszerzenie art. 178 kk § 1a k.k. o nowe przestępstwa związane z nielegalnym wyścigiem;
- dodanie art. 178c k.k. - penalizującego zachowania polegające na organizacji lub uczestniczeniu w nielegalnym wyścigu samochodowym oraz brawurowej, jeździe.
Zmiany w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń
– dodanie do katalogu wykroczeń, dla których górna granica grzywny została podwyższona do 30000 zł, nowego wykroczenia tzw. driftu;
- rozszerzenie katalogu wykroczeń, dla których przewiduje się surowsze karanie w przypadku popełnienia wykroczenia w warunkach tzw. recydywy;
- penalizacja zachowań polegających na uczestniczeniu lub organizacji zgromadzenia zdefiniowanego w ustawie - Prawo o ruchu drogowym bez wymaganego zawiadomienia.
- penalizacja zachowania polegającego na umyślnym uczestniczeniu w nielegalnym wyścigu przez osobę niebędącą kierującym pojazdem,(pasażer lub osoba obserwująca nielegalny wyścig, która znalazła się w miejscu wyścigu nieprzypadkowo),
- penalizacja zachowania polegającego na celowym wprowadzeniu pojazdu w poślizg lub doprowadzeniu do utraty styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu;
- podwyższenie dolnej granicy grzywny do 1000 zł za tamowanie lub utrudnianie ruchu przez osobę uczestniczącą w nielegalnym zgromadzeniu, o którym mowa w art. 52 § 2 pkt 2a k.w.
Zmiany w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
- dodanie § 1e w art. 96 k.p.w. - podwyższenie górnej granicy grzywny nakładanej w postępowaniu mandatowym za nowe wykroczenia (art. 52 § 2 pkt 2a i § 2a k.w.), do wysokości 5000 zł.
Zmiany w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw - zmiana brzmienia w art. 7 w ust. 1 pkt 2 określająca podstawę do wydania przez Starostę decyzji w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy w przypadku ujawnienia wykroczenia polegającego na kierowaniu pojazdem silnikowym lub motorowerem w sposób powodujący celowy poślizg kół (drift) lub utratę styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu.
Zmiany w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
- wprowadzenie zakazu kierowania pojazdem silnikowym lub motorowerem w sposób powodujący celowy poślizg kół (drift) lub utratę styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu;
- wprowadzenie kar administracyjnych za naruszenie zakazu określonego w art. 60 ust. a (usunięcie pojazdu z drogi na okres 30 dni, zatrzymanie prawa jazdy na okres 3 miesięcy poprzez dodanie art. 135 ust. 1 pkt 2 lit. c);
- wprowadzenie regulacji dotyczących gromadzenia danych w ewidencji pojazdów;
- nałożenie obowiązku zawiadamiania organu gminy, na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 lipca 2015 r. - Prawo o zgromadzeniach, o planowanym zgromadzeniu użytkowników pojazdów, z jednoczesnym wprowadzeniem definicji takiego zgromadzenie;
- wprowadzenie wykroczenia dotyczącego zorganizowania zgromadzenia bez wcześniejszego zawiadomienia organu gminy o planowanym zgromadzeniu użytkowników pojazdów.
Zmiany w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego:
- nadanie nowego brzmienia art. 295 § 1a k.p.k., co jest zmianą wynikową związaną ze zmianą brzmienia art. 44b k.k. Zmiany w ustawie z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz w ustawie z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
- wprowadzenie zmian w przepisach ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej dotyczących gromadzenia w Centralnej Ewidencji Pojazdów informacji o wykorzystaniu pojazdu do popełnienia przestępstwa związanego z nielegalnymi wyścigami samochodowymi oraz wykroczenia, polegającego na celowym wprowadzeniu pojazdu w poślizg lub doprowadzeniu do utraty styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu oraz późniejsze przetwarzanie tych informacji przez zakłady ubezpieczeń w celu dokonania oceny ryzyka ubezpieczeniowego i taryfikacji, zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia OC.
Zmiany w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami
- dodanie przepisu zobowiązującego osobę ubiegającą się o uzyskanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdami silnikowymi lub tramwajem do złożenia oświadczenia przez przystąpieniem do egzaminu państwowego oświadczenia o nie orzeczeniu zakazu prowadzenia pojazdów wobec składającego oświadczenie oraz o nie toczącym się postępowaniu karnym z tytułu popełnienia przestępstwa w związku z bezpieczeństwem ruchu drogowego; gdy kierujący
pojazdem lub motorowerem celowo wprowadzał pojazd w sposób powodujący celowy poślizg kół lub powodując utratę styczności z nawierzchnią.
Zmiany w ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o resocjalizacji i wspieraniu nieletnich
Proponowana nowelizacja art. 44b k.k. powoduje, że w ustawie o resocjalizacji i wspieraniu nieletnich należy dokonać zmiany wynikowej, to znaczy w art. 7 w pkt 8 skreślić w katalogu środków wychowawczych możliwość orzeczenia równowartości pojazdu.
Planowane przyjęcie projektu przez Radę Ministrów – II kwartał 2025 r. Organ odpowiedzialny - Ministerstwo Sprawiedliwości i tu Arkadiusz Myrcha – sekretarz stanu.
Zapowiedziana zmiana to sygnał, iż rząd prowadzi prace nad zmianami wymierzonymi w piratów drogowych. Już przywoływaliśmy, iż zmiany dotyczą organizacji i udziału w nielegalnych wyścigach, dożywotniego odbierania uprawnień kierowcom, którzy jadą mimo, iż uprawnienia mają zatrzymane.
