Ostatnio pojawił się problem kierowcy kat. B chcącego pracować jako kierowca samochodu ciężarowego o dmc do 3,5 t. Poruszony został temat badania słuchu (tzw. badania szeptu), a problem polegał na tym, że osobą badaną był słabosłyszący z aparatami słuchowymi. W wyniku przeprowadzonego badania osoba ta nie została dopuszczona do pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o dmc do 3,5 tony. Jeżeli chodzi o samo badanie to polega ono na wypowiadaniu szeptem z odległości co najmniej 1 metra słów zawierających składowe niskoczęstotliwościowe (np. lampa, podłoga), jak i wysokoczęstotliwościowe (np. ściana, szafa oraz liczebniki). Badanie jest przeprowadzane oddzielnie dla każdego ucha – osoba badana staje bokiem do lekarza, a ucho niebadane zatyka naciskając małżowinę palcem. Jako wynik przyjmuje się odległość w metrach, z której badany jest w stanie prawidłowo powtórzyć wszystkie usłyszane słowa.
Co do badań lekarskich osób chcących wykonywać zawód kierowcy samochodu ciężarowego o dmc do 3,5 t zdania są podzielone i nasuwa się jedno spostrzeżenie – wszystko zależy od uprawnionego lekarza medycyny pracy.
Z odpowiedzi uzyskanej z Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy w Krakowie wynika, że kryteria zdrowotne wymagane do uzyskania prawa jazdy kat. B zawarte są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (tekst jednolity w Dz. U. z 2017 roku poz. 250). Osoba głucha może prowadzić pojazd w celach prywatnych, natomiast by móc wykonywać pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dmc do 3,5 t osoba ta musi poddać się badaniu profilaktycznemu wykonywanemu dla celów przewidzianych w Kodeksie Pracy. Badania te są przeprowadzane w oparciu o regulacje zawarte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku poz. 2067). Idąc dalej tym tropem zgodnie z zapisem §2 ust. 4 lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne korzysta z zaleceń dotyczących postępowania lekarskiego w stosunku do pracowników poddanych określonym narażeniom, upowszechnianych przez instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy. Taką jednostką jest Instytut Medycyny Pracy im. Nofera w Łodzi, który 25 kwietnia 2016 roku wydał takie zalecenia w odniesieniu do prac wymagających odpowiedniej sprawności organizmu w uwzględnieniem narządów zmysłu. A do takich prac należy praca kierowcy podlegającemu badaniu na podstawie art. 39j ust. 1 lub art. 39m ustawy o transporcie drogowym oraz praca na stanowiskach związanych z używaniem pojazdu silnikowego jako narzędzia pracy, niepodlegającym przepisom ustawy o transporcie drogowym - w tym przypadku kierowca kat. A, B i T prawa jazdy (w szczególności dotyczy to kierujących taksówkami). Na podstawie tego można wywnioskować, że od lekarza medycyny pracy zależy skierowanie głuchego lub słabosłyszącego kierowcy na badania słuchu. Wszystko jest czytelne, lecz wątpliwość nasuwa ostatnie zdanie pisma otrzymanego z Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy – cyt. „…osoba chcąca wykonywać pracę kierowcy pojazdu samochodowego o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony w transporcie drogowym rzeczy oraz niezarobkowym przewozie drogowym rzeczy może mieć całkowity ubytek słuchu..” Czy to oznacza, że badania szeptu dla niesłyszących są niewykonywane? Z rozmowy z lekarzami medycyny pracy otrzymuję w tej kwestii sprzeczne informacje.
W związku z zawiłościami dotyczącymi badań lekarskich nasuwa się zasadnicze pytanie – czy nie można tych przepisów napisać w sposób czytelny i nie budzący żadnych wątpliwości? Mam nadzieję, że planowane zmiany dotyczące możliwości uzyskiwania uprawnień przez głuchych w zakresie kat. C i C1 spowodują, że przepisy dotyczące badań lekarskich będą bardziej przejrzyste.
A tak na marginesie – może ktoś spotkał się z podobnymi problemami i jest w stanie podzielić się spostrzeżeniami?
Grzegorz Wysopal
