Minęło 12. lat ja zamknięty został program dofinansowania zakupu samochodu dla osoby niepełnosprawnej. Posłanka Anita Sowińska zapytała czy istnieją plany powrotu dofinansowań np. w ramach programu Dostępność Plus. W ocenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej niezbędne byłoby zapewnienie niezwykle wysokiego budżetu programu. Czyli co z tym elementem rehabilitacji społecznej osób z niepełnosprawnościami? Są informacje resortu.
Interpelacja poselska. Posłanka Anita Sowińska zaadresowała do ministra funduszy i polityki regionalnej interpelację (nr 17057 - kliknij) w sprawie programu umożliwiającego dofinansowanie zakupu samochodu dla osób z niepełnosprawnościami. O potrzebie posiadania pojazdu nie będziemy pisali - to zbyt oczywiste. Jedno zdanie z uzasadnienia posłanki: - Możliwość swobodnego przemieszczania się poprawia jakość życia oraz wpływa na rehabilitację społeczną. Niestety, bardzo często spotykamy się z sytuacją, gdy stan zdrowia lub miejsce zamieszkania utrudniają, a czasami wręcz uniemożliwiają korzystanie z transportu publicznego. Brak dostępu do infrastruktury kolejowej w małym mieście oraz niedostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami autobusowe połączenia dalekobieżne bądź też ich brak to główne problemy.
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 12 lat temu prowadził program dofinansowania zakupu samochodu, lecz został zamknięty. I właśnie w tym kontekście Anita Sowińska pyta o powody zamknięcia wówczas wymienionego programu. A co najważniejsze czy planowane jest uruchomienie w 2021 r. dofinansowania zakupu samochodu dla osób z niepełnosprawnościami w ramach programu Dostępność Plus? Czy planowane jest w 2021 r. odrębne uruchomienie programu dofinansowania zakupu samochodu dla osób z niepełnosprawnościami? A jeżeli już tak się stanie: Czy jeżeli system dofinansowań zostałby uruchomiony, jakie będą musiały zostać spełnione zasady przystąpienia do programu oraz możliwości zakupu samochodów używanych?
Stanowisko Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Odpowiedziała Małgorzata Jarosińska-Jedynak, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej (kliknij). Jak się dowiadujemy: - W 2009 roku wystąpiły znaczące ograniczenia w finansowaniu realizowanych programów PFRON. Fundusz dysponował środkami stanowiącymi ok. 42% wydatków na realizację programów z 2008 roku. Sytuacja ta wymusiła zmniejszenie zakresu realizowanych form wsparcia. Przeprowadzona została analiza stopnia zaspokojenia potrzeb w ramach pilotażu programu „Sprawny dojazd” oraz ocena jego efektywności, uwzględniająca wysokość środków dostępnych w 2009 roku. Osiągnięty wskaźnik zaspokojenia potrzeb w ramach programu oceniono jako niezadowalający. Pomoc w zakupie samochodu uzyskało tylko ok. 5,4% wnioskodawców. Pozostali, pomimo uzasadnionej potrzeby posiadania samochodu i pozytywnej weryfikacji formalnej wniosku, z braku środków finansowych nie mogli takiej pomocy otrzymać. Zainteresowanie dofinansowaniem zakupu samochodu, pomimo wysokich nakładów na realizację programu przekroczyło możliwości sfinansowania przez Fundusz tej formy wsparcia. Precyzyjnie przeanalizowano sytuacje i oto okazało się, iż: - Szacunki wskazywały, że Fundusz musiałby w takim przypadku zagwarantować budżet programu w wysokości ok. 82 mld zł. Tymczasem kwota wydatków PFRON na wszystkie programy w 2008 roku wyniosła ok. 709 mln zł (realizowanych było 15 różnych programów PFRON). W takiej sytuacji program oceniono jako niewydolny, by sprostać oczekiwaniom środowiska osób niepełnosprawnych, nawet w hipotetycznym przypadku zaniechania wszelkich innych ustawowych zadań Funduszu. Ponadto, kosztowne i jednorazowe wsparcie w zakupie samochodu, ocenione zostało jako nieuzasadnione, w porównaniu do np. inwestycji Funduszu w kształcenie osób niepełnosprawnych, które bezpośrednio zwiększa ich szanse na rynku pracy, co jest wprost powiązane z rehabilitacją społeczną i zawodową. Średnie dofinansowanie kosztów nauki ze środków PFRON w 5-cioletnim okresie studiów osoby niepełnosprawnej (ok. 14,5 tys. zł w latach 2002-2007) było znacznie niższe od średniej, jednorazowej kwoty dofinansowania zakupu samochodu w 2008 roku (śr. 26,2 tys. zł). I ostatnie zdanie wyjaśnienia resortu w tym zakresie: - Ale skuteczna i bezkonfliktowa realizacja tej formy wsparcia wymaga zapewnienia niezwykle wysokiego budżetu programu, zaś w innym przypadku program może być źródłem nieustannej krytyki a nawet antagonizowania środowiska.
I konkretna informacja w sprawie ewentualnych planów: - W 2021 r. nie ma planów uruchomienia dofinansowania zakupu samochodu dla osób z niepełnosprawnościami w ramach programu Dostępność Plus ani ze środków PFRON. Jednocześnie resort wskazuje, iż przewidywane jest kontynuowanie innych form wsparcia mobilności osób ze szczególnymi potrzebami, które już są realizowane. I tu wymienia m.inn.:
- możliwość uzyskania pomocy finansowej na zakup i montaż oprzyrządowania do posiadanego samochodu, stosownie do ograniczeń wynikających z niepełnosprawności;
- pomoc w uzyskaniu prawa jazdy, która adresowana jest do osób ze znacznym albo umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, z dysfunkcją narządu ruchu lub słuchu (w stopniu wymagającym korzystania z usług tłumacza języka migowego);
- pomoc w zakupie skutera inwalidzkiego o napędzie elektrycznym lub oprzyrządowania elektrycznego do wózka ręcznego oraz w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego skutera lub wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym. (jm)
