Do procedowanie trafił projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu RP (druk nr 389) [kliknij]. Dokument został zarejestrowany 14 maja br. i skierowany do I czytania w Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych. Jak oceniają autorzy zmiany pozwolą, iż legislacja będzie transparentna. Dodajmy - na co często wskazywaliśmy - jest szansa, iż prawo będzie zdecydowanie lepiej konsultowane, a przez to skuteczne i dostosowane do istniejącej rzeczywistości.
Projekt uchwały zarejestrowany w Sejmie RP jako druk nr 389 [kliknij] został przedłożony przez Prezydium Sejmu. Jego autorzy w uzasadnieniu wskazują: - Przedkładana nowelizacja Regulaminu Sejmu zawiera zmiany, których celem jest zwiększenie transparentności procesu ustawodawczego i stworzenie warunków proceduralnych sprzyjających poprawie jakości tworzonych ustaw. (…) Celem reformy jest przyjęcie nowelizacji do Regulaminu Sejmu, Senatu i Rady Ministrów, która wprowadzi obowiązek przeprowadzenia oceny skutków regulacji [obecnie projekty poselskie nie muszą posiadać osk - Oceny skutków regulacji. Ta przyspieszona, uproszczona ścieżka stanowienia prawa była często nadużywana - przyp. red.] oraz konsultacji społecznych w przypadku projektów ustaw zgłaszanych przez posłów i senatorów. Reforma ograniczy także stosowanie procedur przyspieszonych do ściśle określonych i wyjątkowych przypadków. Zmiany w kwestii konsultacji projektów określono: „Obowiązek wprowadzenia konsultacji społecznych jest realizowany przez ustanowienie nowej, powszechnie dostępnej możliwości wyrażania opinii o projektach ustaw, której podstawy regulaminowe zostały przewidziane w projektowanym art. 34s Regulaminu Sejmu. Przewiduje się, że Marszałek Sejmu po otrzymaniu projektu ustawy, przed skierowaniem projektu do pierwszego czytania, będzie zarządzał udostępnienie projektu w Systemie Informacyjnym Sejmu w celu przeprowadzenia konsultacji społecznych. W Systemie Informacyjnym Sejmu będą zamieszczane teksty poprawek wraz z uzasadnieniami, przy czym rozwiązanie to ma dotyczyć poprawek zgłaszanych w toku prac komisji, podkomisji oraz obrad plenarnych, tj. w praktyce - w toku drugiego czytania. Zaproponowano też podniesienie rangi wysłuchania publicznego.
Należy odnotować, że rozwiązanie to ma odnosić się do wszystkich projektów ustaw, tj. nie tylko poselskich, co wykracza poza zakres reformy opisanej w KPO [tzw. kamienie milowe - przyp. red.]. Jest to jednak celowe, gdyż poszerza zakres partycypacji społecznej w procesie stanowienia prawa. Należy ponadto odnotować, że przewidziane w obecnym stanie prawnym konsultacje dotyczące rządowych i senackich projektów ustaw są przeprowadzane na etapie przygotowywania inicjatywy ustawodawczej, a co za tym idzie mogą odnosić się do projektu o innej treści niż jego wersja ostateczna, która została wniesiona do Sejmu. Tym samym zasadne jest poddanie tych projektów konsultacjom również po wykonaniu inicjatywy ustawodawczej”. O tej całkiem nowej formie konsultacji - opinii - autorzy nowelizacji piszą: „Wprowadzenie nowej formy konsultacji społecznych uzupełnia (a nie zastępuje) aktualne rozwiązania dotyczące konsultowania projektów ustaw”. Szersze konsultacje pozwolą na merytoryczne i wyczerpujące zdefiniowanie regulowanych kwestii, wprowadzenie - często niezbędnego okresu przejściowego itd.
Wielokrotnie na łamach PRAWA DROGOWEGO@NEWS wskazywaliśmy, iż prawo było wprowadzane szybko, a przy tym często brakowało niezbędnych konsultacji. Skutkowało to ułomnościami stanowionego prawa i potrzebą kolejnych poprawek. Wskazywaliśmy na „wrzutki” często pozostające w konflikcie do obowiązujących regulacji. Wszystko to prowadziło do niskiej jakości uchwalanego prawa.
Te zdecydowanie potrzebne i tak oczekiwane zmiany do Regulaminu Sejmu mają wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia. Z kolei przepisy dotyczące nowej formy konsultacji społecznych, a także sporządzanej przez ekspertów Kancelarii Sejmu opinii w sprawie OSR projektu ustawy (w której to opinii uwzględnia się analizę uwag zgłoszonych w ramach konsultacji społecznych) - od 30 września 2024 r. (jm)
