Ekspert wyjaśnia

Czy starosta może kontrolować samochód nauki jazdy?

31 października 2014

6f497552a3ded5cd65594f1281700f46e3a07c37

(505-43 fot. policja pl)

Pytanie:Ostatnio w (...) przeprowadzona została akcja kontroli samochodów nauki jazdy. Kontrola prowadzona była przez policję oraz towarzyszącego jej urzędnika miejskiego odpowiadającego za nadzór nad ośrodkami szkolenia. Działanie policji było dla mnie zrozumiałe, sprawdzali obowiązkowe wyposażenie samochodu, dokumenty, trzeźwość. Obecność urzędnika podczas tych działań wzbudziła u mnie jednak wątpliwości. Postanowiłem przejrzeć dokładniej przepisy dotyczące kontroli i nadzoru nad ośrodkami szkolenia i nie znalazłem nigdzie zapisu umożliwiającego osobie sprawującej nadzór nad szkołami jazdy kontrolowanie; na ulicy bez uprzedniego poinformowania kierownika ośrodka o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Zauważyłem również, że nie ma tam zapisu mówiącego o posiadaniu podczas szkolenia praktycznego karty przeprowadzonych zajęć. O ile w poprzednim rozporządzeniu z 2005 roku znajdował się zapis mówiący, iż zajęcia praktyczne mogą być prowadzone, jeżeli osoba szkolona posiada przy sobie kartę przeprowadzonych zajęć to w aktualnym z 2012 roku ten zapis zniknął.

W związku z powyższym proszę Państwa o zainteresowanie się sprawą i o pomoc w rozwianiu moich wątpliwości. Szczególnie interesuje mnie Państwa zdanie w dwóch kwestiach. Czy według aktualnych przepisów:

1.Starosta lub osoba przez niego upoważniona może kontrolować samochód nauki jazdy na ulicy bez uprzedniego poinformowania kierownika ośrodka o kontroli?

2.Podczas szkolenia praktycznego kursant powinien mieć przy sobie obowiązkowo kartę przeprowadzonych zajęć?

Z wyrazami szacunku. Czytelnik

Odpowiedź: Rozważając zagadnienie, do którego nawiązuje pierwsze pytanie w tym miejscu należy przywołać stosowny przepis, tj. art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, który stanowi, iż przy sprawowaniu nadzoru ze starostą współpracuje Policja - w zakresie kontroli wykonywania praktycznej nauki jazdy prowadzonej poza ośrodkiem szkolenia kierowców. Moim zdaniem w tym przypadku nie ma zastosowania przepis art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, który brzmi: “Organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli”. Wynika to z tego, iż uprawnieni urzędnicy sprawujący, w imieniu starosty, nadzór nad ośrodkami szkolenia kierowców, w trakcie kontroli drogowej praktycznej nauki jazdy, występują w roli organu wspomagającego funkcjonariuszy Policji, a nie de facto jako osoby kontrolujące. Zatem podczas takich czynności nie jest sporządzany protokół z kontroli, lecz notatki służbowe, służące w późniejszym czasie do wykorzystania, w ramach sprawowanego nadzoru, jeśli oczywiście zostaną stwierdzone uchybienia, np. szkolenie pojazdem nieposiadającym aktualnego badania technicznego. Na tym właśnie polega wyżej przywołana współpraca z Policją. Nie ma więc w tym przypadku mowy o typowej kontroli w myśl rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie kontroli ośrodków szkolenia kierowców. Należy też pamiętać o tym, że dzięki takim działaniom istnieje możliwość ujęcia nieuczciwych instruktorów, nie posiadających ośrodka a prowadzących naukę jazdy z osobami, które ukończyły szkolenie podstawowe i są tuż przed egzaminem państwowym. Wiem, że takie przypadki sporadycznie miały miejsce na terenie naszego kraju.

Odnosząc się do drugiego pytania przyznam, że kwestia posiadania przez kursanta obligatoryjnie karty przeprowadzonych zajęć, podczas szkolenia, może budzić wątpliwości. Czytelnik słusznie zauważył, że w już nieobowiązującym rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27 października 2005 r. w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierujących pojazdami, instruktorów i egzaminatorów, można było przeczytać, iż zajęcia praktyczne mogą być prowadzone, jeżeli osoba szkolonaposiada przy sobie kartę przeprowadzonych zajęć (§ 12 ust. 2 pkt 1). Niestety zapis ten nie został umieszczony w aktualnym rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, instruktorów i wykładowców. Jednak wskazane jest, aby zwrócić uwagę na następujące przepisy. W § 6 ust. 2 pkt 4 i ust. 7 ww. obowiązującego rozporządzenia czytamy odpowiednio: ośrodek szkolenia kierowców przed przyjęciem na szkolenie podstawowe lub szkolenie uzupełniające wydaje osobie szkolonej kartę przeprowadzonych zajęć lub tworzy dla niej kartę w systemie teleinformatycznym ośrodka szkolenia kierowców przed rozpoczęciem szkolenia, ale pod warunkiem, jeżeli możliwy będzie niezwłoczny odczyt lub wydruk całości lub części zapisanych na niej danych. Zgodnie z § 7 omawianego rozporządzenia należy również uwzględnić to, że przeprowadzenie poszczególnych zajęć w ramach szkolenia jest potwierdzane w karcie przeprowadzonych zajęć każdorazowo po ich zakończeniu przez osobę prowadzącą zajęcia i osobę szkoloną. Ponadto zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami, kierującym pojazdem może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz odbywa w ramach szkolenia naukę jazdy. W związku z tym przepisem ustawy warto zastanowić się nad pytaniem: Na podstawie jakich dokumentów organy kontroli ruchu drogowego zweryfikują czy osoba znajdująca się w pojeździe szkoleniowym jest kursantem? Opierając się na wymienionym zbiorze przesłanek zawartym w przepisach można wyprowadzić logiczny wniosek - karta przeprowadzonych zajęć winna znajdować się przy osobie szkolonej podczas prowadzenia zajęć praktycznych. Na marginesie dodam, że na jednym z seminariów organizowanych w Warszawie, w 2013 r., Pan Tomasz Piętka (główny specjalista w Departamencie Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju) obiecał, iż jedną ze zmian mających być wprowadzonych w rozporządzeniu w sprawie szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, instruktorów i wykładowców, ma być przepis stanowiący wprost o konieczności posiadania przez kursanta przedmiotowej karty podczas szkolenia.

Odpowiedzi udzielił:

d166e7bc5dc9bdaa74faba20b07d4af1b84252c0

Krzysztof Szymański, p.o. Kierownika Oddziału Nadzoru i Kontroli w Wydziale Praw Jazdy i Rejestracji Pojazdów Urzędu Miasta Łodzi - komórki sprawującej nadzór nad ośrodkami szkolenia kierowców, instruktorami i wykładowcami. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, technik samochodowy, instruktor nauki jazdy. Ponadto wykładowca prowadzący zajęcia z zakresu kwalifikacji wstępnej dla zawodowych kierowców oraz w ramach warsztatów doskonalenia zawodowego instruktorów.

(504-40)