Minister edukacji narodowej jest adresatem interpelacji poselskiej wiodące pytanie dotyczyło ewentualnego wprowadzenia „Wychowania komunikacyjnego” jako oddzielnego przedmiotu nauczania do systemu edukacji dzieci i młodzieży w polskich szkołach. Dziś odpowiedź resortu.
Tytułowe pytanie postawione zostało w interpelacji poselskiej nr 9624, zgłosił je poseł Przemysław Drabek. Odpowiedzi – w imieniu ministra edukacji narodowej udzielił Maciej Kopeć, podsekretarz stanu w resorcie. I konkretnie informuje: - Uprzejmie informuję, że Ministerstwo Edukacji Narodowej nie planuje wprowadzenia do systemu edukacji oddzielnego przedmiotu „Wychowanie komunikacyjne”. I dalej minister uzasadnia: - Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym „wychowanie komunikacyjne” jako obszar nauczania obejmuje łącznie wszystkie cele kształcenia i treści nauczania dotyczące ruchu drogowego i komunikacji ustalone w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej oraz podstawie programowej dla szkół ponadpodstawowych. Realizacja tych celów kształcenia i treści nauczania w przedszkolach i szkołach jest obligatoryjna. Głównym założeniem wychowania komunikacyjnego jest przygotowanie dzieci i młodzieży do bezpiecznych zachowań w ruchu drogowym.
Przedszkole. - Zadaniem przedszkola jest tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków i zachowań prowadzących do samodzielności, dbania o zdrowie, sprawność ruchową i bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
Klasy I-III szkoły podstawowej. - Na I etapie edukacyjnym (klasy I-III szkoły podstawowej) nacisk został położony na wdrażanie uczniów do respektowania przepisów poruszania się w miejscach publicznych, rozwijanie umiejętności organizacji bezpiecznych zabaw i gier ruchowych, dbania o bezpieczeństwo uczestnictwa w ruchu drogowym. Uczniowie w ramach Edukacji przyrodniczej i Wychowania fizycznego poznają numery telefonów alarmowych, uczą się formułowania wezwania o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia np. do Policji, Pogotowia Ratunkowego lub Straży Pożarnej, stosownych zachowań w sytuacji zagrożenia, poznają podstawowe znaki drogowe, zasady zachowania się w środkach publicznego transportu zbiorowego, czytają proste plany, wskazują kierunki na mapie, wyznaczają np. trasę przejazdu rowerem, ponadto poznają przepisy ruchu drogowego w odniesieniu do pieszych, rowerzystów, rolkarzy, biegaczy i innych osób, których poruszanie się w miejscu publicznym może stwarzać zagrożenia bezpieczeństwa.
Klasy IV-VIII szkoły podstawowej. - Zakres treści nauczania przewidziany dla II etapu edukacyjnego (klasy IV-VIII szkoły podstawowej) obejmuje m.in. rozwijanie umiejętności orientacji w terenie (Przyroda), obliczania drogi przy danej prędkości i czasie (Matematyka, Fizyka), wiadomości dotyczące rozwoju komunikacji (Geografia), zasady postępowania w razie wypadku komunikacyjnego, podstawy pierwszej pomocy, nazwy służb ratunkowych i ich numery alarmowe, korzystanie z aplikacji na telefon komórkowy wspierającej udzielanie pierwszej pomocy (Edukacja dla bezpieczeństwa). Podstawa programowa przedmiotu Technika zawiera odrębny dział Wychowanie komunikacyjne, którego treści zapoznają uczniów z zasadami bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym w roli pieszego, pasażera i rowerzysty. Część tej podstawy programowej zatytułowana „Warunki i sposób realizacji informuje, że szkoła powinna zapewnić możliwość uzyskania karty rowerowej uczniowi, który ukończył 10 lat.
Szkoły ponadpodstawowe. - Zgodnie z podstawą programową dla szkół ponadpodstawowych (stosowaną od roku szk. 2019/2020) uczniowie m.in. poznają znaczenie usług komunikacyjnych, w tym transportu i łączności (Geografia), zalety i niebezpieczeństwa wynikające z uprawiania turystyki rowerowej, przepisy ruchu drogowego i zasady zachowania się na drodze, zasady postępowania w sytuacji wypadków (w tym komunikacyjnych) i urazów w czasie zajęć ruchowych, udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej (Wychowanie fizyczne, Edukacja dla bezpieczeństwa). Warto również podkreślić, że w podstawie programowej szczególnie mocno zaakcentowano kształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, tak istotnej dla podniesienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Umiejętność tę uznano bowiem za jedną z najważniejszych, jakie uczniowie powinni zdobyć w szkole już na wczesnym etapie edukacji. Uprzejmie informuję ponadto, że treści nauczania określone w podstawie programowej musi odpowiednio rozszerzyć i doprecyzować nauczyciel w swoim programie nauczania. Program nauczania odzwierciedla koncepcję dydaktyczną oraz wychowawczą nauczyciela i stanowi najważniejsze narzędzie w pracy z uczniami. Program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole jej dyrektor. Dopuszczone do użytku programy nauczania stanowią szkolny zestaw programów nauczania, w którym musi być uwzględniona w całości podstawa programowa ustalona dla danego etapu edukacyjnego.
Ostatecznie Maciej Kopeć podsumowuje: - Ministerstwo Edukacji Narodowej aktualnie nie planuje zmian w podstawach programowych. Jednak nie zamyka sprawy ostatecznie: - Tym niemniej chcemy zaakcentować fakt, iż katalog treści nauczania z zakresu wychowania komunikacyjnego nie jest katalogiem zamkniętym, zatem można go rozwijać, dostosowując do potrzeb i możliwości edukacyjnych uczniów. Odpowiadający posłowi wskazuje na wiele innych możliwości. A tu: możliwość organizowania w szkołach zajęć dodatkowych o tej tematyce; przygotowywane materiały edukacyjne i scenariusze zajęć, ramowe programy szkoleń dla nauczycieli, konkursy dla dzieci i młodzieży, kampanie edukacyjne. Pisze także o działaniach w kwestii wsparcia merytorycznego dla nauczycieli – organizacja różnych form doskonalenia, o prowadzonym portalu internetowym MEN pn. Bezpieczna Szkoła: www.bezpiecznaszkola.men.gov.pl.
