Rozmowy

Marcin Kiwit. Wyjście ze strefy egzaminacyjnego komfortu

19 grudnia 2023

Marcin Kiwit. Wyjście ze strefy egzaminacyjnego komfortu
Marcin Kiwit, kierownik Działu Egzaminatorów, Egzaminator Nadzorujący WORD Olsztyn (fot. ze zbiorów prywatnych)

Nowe rozporządzenie w sprawie egzaminowania…  - wyjście ze strefy egzaminacyjnego komfortu

8 grudnia 2023 roku pod pozycją 2659 zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 listopada 2023 roku w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami …

Od 1 stycznia 2024 roku będzie ono stanowiło nową, jak się zwykło mawiać w środowisku egzaminatorów, „instrukcję egzaminowania”, określając m.in. szczegółowe warunki, tryb, zakres i sposób: organizacji oraz przeprowadzania egzaminu państwowego, prowadzenia dokumentacji przez WORD-y, a także organizacji obiegu oraz postępowania z dokumentami dotyczącymi osób przestępujących do egzaminu państwowego.

Chociaż zmian w porównaniu z aktem prawnym dotychczas kształtującym rzeczywistość egzaminacyjną jest kilkadziesiąt, to tak naprawdę z perspektywy szeroko rozumianego przebiegu egzaminu państwowego (całokształt obsługi kandydata na kierowcę) należy wspomnieć o kilku, a zwłaszcza tych, które stanowią wręcz o zmianie paradygmatu w podejściu zarówno do samej czynności egzaminowania, jak również podejmowania decyzji o wyniku egzaminu państwowego.

Możemy do nich zaliczyć:

1) rozszerzenie katalogu dokumentów, potwierdzających tożsamość osób przystępujących do egzaminu - obok dowodu osobistego wskazano inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo osoby będącej obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej (czyli: Islandii, Liechtensteinu, Norwegii oraz Szwajcarii); obok paszportu wskazano inny dokument podróży oraz dodano dokument elektroniczny, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 roku o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa;

2) brak możliwości przeprowadzenia części praktycznej egzaminu w ruchu drogowym również w przypadku dwukrotnie nieprawidłowo wykonanego zadania pierwszego na placu manewrowym;

3) brak możliwości realizacji pozostałych zadań na placu manewrowym i w ruchu drogowym, w przypadku gdy osoba egzaminowana nie wykazuje się umiejętnością wykorzystania stroju ochronnego w zakresie „kategorii motocyklowych” (m.in. kasku oraz ochraniaczy na kolana i łokcie);

4) w zakresie kategorii AM, A1, A2 oraz A, podczas części praktycznej egzaminu w ruchu drogowym, egzaminator będzie oceniał sposób wykonania zadań z innego pojazdu egzaminacyjnego, którego nie będzie kierującym;

5) podczas części praktycznej egzaminu egzaminator informując osobę egzaminowaną o nieprawidłowo wykonanym zadaniu egzaminacyjnym wskaże również nazwę zadania, w którym został popełniony błąd;

6) usunięcie z katalogu czynności wykonywanych przez egzaminatora podczas części praktycznej egzaminu w ruchu drogowym informowania osoby egzaminowanej o negatywnym wyniku egzaminu w sytuacji dwukrotnie nieprawidłowo wykonanego tego samego zadania egzaminacyjnego;

7) za pomoc w prawidłowo wykonanym zadaniu egzaminacyjnym nie będzie uznane skorzystanie z urządzenia stanowiącego fabryczne wyposażenie pojazdu;

8) dla egzaminu praktycznego w zakresie prawa jazdy kategorii: AM, A1, A2 oraz A wyodrębniono dodatkowe zadanie egzaminacyjne, tj. „zdjęcie pojazdu z podpórki i przemieszczenie go przy unieruchomionym silniku” - dotychczas stanowiło to element pierwszego zadania egzaminacyjnego;

9) w ramach pierwszego zadania egzaminacyjnego sprawdzeniu będą podlegały (o ile występują) obok świateł przeciwmgłowych tylnych także światła przeciwmgłowe przednie;

10) w ramach wykonywanej korekty zadań: parkowanie skośne oraz prostopadłe, w zakresie kategorii „wyższych”, osoba egzaminowana będzie mogła wykorzystać całą przestrzeń obszaru wjazdu - dotychczas stanowiło to element niesprecyzowany;

11) przy wykonywaniu sprzęgania pojazdu silnikowego z przyczepą, podłączając przewody elektryczne obok wyłączonego silnika, wyłączone muszą być również światła zewnętrzne pojazdu.

Najwięcej dyskusji w środowisku egzaminatorów wzbudziła jednak zmiana, która spowoduje odejście od pewnego automatyzmu w podejmowaniu decyzji o przerwaniu części praktycznej egzaminu realizowanej w ruchu drogowym, implikując konieczność każdorazowej oceny czy zachowanie osoby egzaminowanej zagrażało bezpośrednio życiu i zdrowiu uczestników ruchu drogowego, równocześnie czyniąc ten element głównym wyznacznikiem (stosownie zresztą do dyspozycji ustawowej) możliwości zakończenia egzaminu przed wykonaniem wszystkich przewidzianych programem egzaminacyjnym zadań - Tabela nr 9, załącznika nr 1 do rozporządzenia - „Zachowania osoby egzaminowanej mogące skutkować przerwaniem egzaminu państwowego (dotychczas: tab. nr 1, zał. nr 2 - „Zachowania osoby egzaminowanej zagrażające bezpośrednio życiu i zdrowiu uczestników ruchu drogowego skutkujące przerwaniem egzaminu państwowego”).

Powyższe stanowi niewątpliwie z jednej strony krok w kierunku profesjonalizacji zawodu egzaminatora (dokona on oceny przez pryzmat konkretnej sytuacji w ruchu drogowym, bazując przy tym na swojej wiedzy i doświadczeniu), z drugiej zaś daje podstawy do rzetelniejszej oceny wiedzy i umiejętności kandydata na kierowcę (popełnienie błędu z dotychczas obowiązującej tab. nr 1 nie zawsze wiązało się ze stworzeniem bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia uczestnika ruchu drogowego).

Zaprezentowane zmiany, zwłaszcza z uwagi na ich niespodziewany, bo wcześniej nie komunikowany co do zamiaru twórców charakter, staną się z pewnością przedmiotem licznych szkoleń grupy egzaminatorów oraz spotkań środowiska szkoleniowego z egzaminacyjnym (jak będzie to miało miejsce na początku 2024 roku w Olsztynie).  Pozwoli to ukształtować spójny sposób oceny umiejętności i zachowań, stanowiąc jednocześnie gwarancję, że uzyskanie pozytywnego wyniku egzaminu praktycznego będzie w możliwie wysokim stopniu świadczyło o przygotowaniu do samodzielnego uczestniczenia w ruchu drogowym w randze kierowcy.

Mariusz Kiwit (Olsztyn)