Komunikat Komitetu Redakcyjnego w dniu 10.09.2019 r.
W dniu 10 września 2019 roku w siedzibie Automobilklubu Polski w Warszawie odbyło się kolejne posiedzenie Komitetu Redakcyjnego projektu ustawy o Samorządzie Zawodowym Instruktorów i Egzaminatorów.
W okresie od 26.07.2019 r., czyli od dnia ukonstytuowania się Komitetu Redakcyjnego, odbywały się konsultacje projektu ustawy. Tekst projektu ustawy przekazany został do szerokiej konsultacji za pośrednictwem portalu L-instruktor.pl, tygodnika PRAWO DROGOWE@NEWS, Facebooka, Fanpage’a SZIE. Materiałem uzupełniającym projektu ustawy było opracowanie „Założenia samorządu zawodowego”.
Dyskusje i wypowiedzi publikowane były na Facebooku, na stronach PFSSK i SOSK, na portalach L-instruktor.pl i PrawoDrogowe.pl oraz w prasie ogólnej. Odbyły się spotkania konsultacyjne w Krakowie, Katowicach (2x), Warszawie. Członkowie Komitetu uczestniczyli także w rozmowach bezpośrednich.
Główne wątki zgłaszane w czasie konsultacji:
- Samorząd wspólny instruktorów i egzaminatorów czy dwie oddzielne izby.
- Zakres kompetencji samorządu wobec zawodu instruktora i egzaminatora.
- Doskonalenie kadr i standardy kwalifikacyjne.
- Struktura organizacyjna i funkcjonalna samorządu.
- Demokratyczny wybór władz, transparentność i wewnętrzy nadzór.
- Finansowanie samorządu i składki.
- Prowadzenie działalności gospodarczej samorządu
- Kodeks etyki zawodowej i odpowiedzialność zawodowa członków samorządu.
- Godziwe zarobki, ochrona członków, reputacja, nieuczciwa konkurencja.
Dyskusje i wypowiedzi w środowisku można podzielić na cztery grupy:
* Konieczna jest integracja środowisk szkolenia i egzaminowania, wzrost jakości szkolenia, wprowadzenie kodeksu etyki zawodowej, skuteczne porządkowanie przepisów.
* Zmiany są konieczne, ale na bazie istniejących struktur, współpraca autonomicznych organizacji osk i egzaminatorów, „nie mówimy nie – nie mówimy tak”.
* Władza nie pozwoli, dotychczasowe organizacje nie dały rady, to samorząd też nic nie zrobi, samorząd skłóci środowisko, za dużo zmian.
* „Nie, bo nie”, „kto za tym stoi”, „biura, prezesi, stołki” itp.
Dyskusja Komitetu Redakcyjnego dotyczyła przede wszystkim następujących kwestii:
1. Samorząd instruktorów i egzaminatorów - razem czy oddzielnie?
Uczestnicy jednoznacznie wskazali, że samorząd powinien być wspólnotą, bo zadania tych zawodów mają wspólny cel. Tylko wtedy jest szansa na wspólny język i na podniesienie jakości szkolenia kandydatów na kierowców. Niemniej jednak konieczne są dalsze konsultacje opcji:
- Jednoizbowy samorząd instruktorów i egzaminatorów (z oddzielnymi komisjami kwalifikacyjne, pozostałe organy wspólne).
- Dwuizbowy samorząd instruktorów i egzaminatorów (z oddzielnymi wszystkimi strukturami).
- Samorząd tylko instruktorów, bez egzaminatorów.
2. Efektywność samorządu i koszty – jaka struktura?
Wypowiedzi w czasie konsultacji wskazały na różne struktury, które byłyby adekwatne do specyfiki branży i jednocześnie optymalizowały koszty. Dyskutowano więc o dwóch opcjach: (a) „silne okręgi – centrala koordynatorem”; (b) „robocze centrum – decyzyjny teren”.
W opcji (a) główne kompetencje samorządu, tj. przyznawanie kwalifikacji, rozwój zawodowy, odpowiedzialność zawodowa, nadzór, gospodarka finansami – powierzone są organom okręgowym.
Centrala samorządu jest reprezentantem środowiska wobec organów państwowych, ustala wspólną politykę wewnętrzną, określa standardy i programy szkoleniowe, rozstrzyga spory jako druga instancja, pozyskuje dodatkowe środki zewnętrzne, prowadzi prace rozwojowe branży.
Delegaci wybrani w okręgach jednocześnie stają się delegatami na zjazd krajowy.
Podział samorządu na 16 województw byłby zbyt kosztowny, dlatego sugerowany jest podział samorządu na 8 lub na 4 (3) okręgi.
W opcji (b) wszystkie sprawy programuje, realizuje, koordynuje i nadzoruje „centrala”. Zakłada się outsourcing, konkursy, dostawcy usług, kontrakty terminowe itd.
Natomiast w każdym okręgu (np. w „starych” województwach) mógłby działać senator, który jest dla członków samorządu „mężem zaufania” i łącznikiem organów samorządu z otoczeniem. Senator wskazywany byłby w wyborach bezpośrednich.
W każdym okręgu działa też przedstawiciel Zarządu samorządu, który jest łącznikiem organizacyjnym z członkami samorządu. Współpracuje, oczywiście, z senatorem.
To sprawi, że samorząd będzie „wszędzie i cały czas”, a senatorowie mogą lepiej ocenić sytuację i właściwie zareagować.
Wariant (b) wydaje się być tańszy niż wariant (a).
3. Jak zapewnić demokratyczne wybory?
Wybór delegatów powinien zapewnić proporcjonalność terytorialną, np. 1 delegat na 100 instruktorów (analogicznie 1:100 egzaminatorów, 1:100 instruktorów DTJ). Dobry mógłby być podział terytorialny wyborów do Senatu RP.
Członkowie Komitetu Redakcyjnego nadal pracują nad tekstem projektu ustawy o SZIE. Podczas spotkania zaproponowali korektę kilku konkretnych paragrafów. Jednocześnie wciąż oczekują na propozycje i sugestie branży.
Następne spotkanie Komitetu Redakcyjnego odbędzie się 23 października 2019 roku. (SZIE)
