Trwają zaawansowane prace nad wdrożeniem nowego systemu poboru opłat. Dotychczasowy system viaTOLL zostanie niebawem zastąpiony systemem e-TOLL. W imieniu redakcji tyg. PRAWO DROGOWE@NEWS zapytałem Ministerstwo Finansów dlaczego klasyfikator pojazdów wymaga podania danych dotyczących MAKSYMALNEJ MASY CAŁKOWITEJ przyczepy? To kwestia ważna dla ruszających w wakacyjne podróże z przyczepą kempingową. Mamy odpowiedź.
Ministerstwo Finansów uruchomiło rejestrację w systemie e-TOLL oraz Telefoniczne Centrum Obsługi Klienta. Według informacji zamieszczonych na rządowej stronie internetowej: www.etoll.gov.pl kolejnym etapem wdrożenia zmian, będzie uruchomienie - w czerwcu br. - poboru opłat w nowym systemie. Dedykowana strona internetowa zawiera szereg przydatnych i bieżących informacji dotyczących nowego systemu poboru opłat.
Jedną z funkcjonalności strony jest „Klasyfikator pojazdów”, który wyliczając stawkę opłaty elektronicznej wyrażoną w zł za każdy km przejechany drogami ekspresowymi i autostradami oraz drogami krajowymi, pokazuje czy pojazd podlega obowiązkowi opłat w systemie e-TOLL. Aby ustalić, ile wynosi stawka opłaty elektronicznej, należy wprowadzić do kalkulatora dane dotyczące klasy emisji pojazdu, wybrać odpowiednią kategorię pojazdu a w przypadku pojazdów innych niż autobusy, należy również podać wartość maksymalnej masy całkowitej przyczepy. Ujęcie w kalkulatorze parametru maksymalnej masy całkowitej, z rozróżnieniem na przyczepę z hamulcem i bez hamulca sugeruje, aby użytkownik wskazał te wielkości na podstawie wpisów zawartych w dowodzie rejestracyjnym pojazdu przeznaczonego do ciągnięcia przyczepy, gdyż w dowodzie rejestracyjnym samej przyczepy tej wartości nie odnajdziemy. Jednak postępując w ten sposób, zostaną podane wyłącznie teoretyczne parametry zespołu pojazdów a nie rzeczywiste, odpowiadające ich realnym wartościom.
Ten ostatni wątek wzbudził szczególne zainteresowanie tematem i spowodował, że jako redakcja zwróciliśmy się z właściwym zapytaniem do Ministerstwa Finansów. W otrzymanej odpowiedzi, Wydział Prasowy ministerstwa informuje, że: „(…) klasyfikator pojazdów pobiera właściwe dane do wyliczenia kategorii wagowej zespołu pojazdów, ponieważ maksymalna masa całkowita przyczepy jest częścią DMC zespołu pojazdów.”
Być może, dla osób zawodowo zajmujących się transportem drogowym kwestia ta nie ma żadnego znaczenia, jednak w przypadku osób incydentalnie korzystających z odcinków dróg płatnych - na przykład podczas wakacyjnych podróży z przyczepą kempingową - skorzystanie z tego narzędzia może być przyczynkiem do popełnienia błędu. Aby tego uniknąć, warto zapoznać się z podstawowymi przepisami prawa regulującymi te kwestie.
Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat między innymi za przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych, w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, za które uważa się także zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej.
Definicje istotne w temacie, wskazane są w art. 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. I tak, dopuszczalna masa całkowita oznacza największą określoną właściwymi warunkami technicznymi masę pojazdu obciążonego osobami i ładunkiem, dopuszczonego do poruszania się po drodze, natomiast maksymalna masa całkowita – największą masę pojazdu obciążonego osobami i ładunkiem, określoną przez producenta pojazdu. Do dwie zupełnie różne wartości wskazane odpowiednio w polach F1i F2 każdego dowodu rejestracyjnego. Wartości mas pozwalające na rozróżnienie przyczepy z hamulcem i bez hamulca, to odpowiednie wpisy w pozycjach O1 i O2 i wskazane są wyłącznie w przypadku dowodu rejestracyjnego pojazdu przeznaczonego do ciągnięcia przyczepy.
Sposób agregowania pojazdów oraz sposób wyznaczania dopuszczalnej masy całkowitej dla tworzonych zespołów pojazdów określają przepisy Rozporządzenia MI w sprawie warunków technicznych pojazdów i zakresu ich niezbędnego wyposażenia, gdzie w § 3 ust. 4 wskazano, że dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów uczestniczącego w ruchu drogowym ustala się dla samochodu ciężarowego lub samochodu specjalnego z przyczepą - na podstawie sumy dopuszczalnych mas całkowitych pojazdu ciągnącego i przyczepy i tak ustalona dopuszczalna masa całkowita nie może przekraczać dopuszczalnej masy całkowitej określonej dla tego zespołu pojazdów w ust. 1 tegoż przepisu. Co prawda nieco inaczej uregulowana jest kwestia agregacji z przyczepą w przypadku pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, jednak pozostaje ona istotna wyłącznie dla problematyki doboru właściwej przyczepy do tego pojazdu a nie do ustalenia wartości dopuszczalnej masy całkowitej dla utworzonego zespołu pojazdów.
Podsumowując sugeruję, aby w razie konieczności ustalenia obowiązku uiszczenia opłaty lub jej właściwej wysokości, dokonać po prostu sumowania wartości podanych w pozycji F2 dowodu rejestracyjnego, czyli wartości dopuszczalnych mas całkowitych wskazanych dla każdego z pojazdów wchodzących w skład danego zespołu. I tu na koniec jeszcze mała uwaga. Dla istnienia obowiązku uiszczania opłaty nie ma znaczenia przeznaczenie ani sposób wykorzystania pojazdu, więc w perspektywie wakacyjnych podróży warto przyjrzeć odpowiednim parametrom kampera lub przyczepy kempingowej.
Mariusz Bukowski,
ekspert w zakresie ruchu drogowego i transportu drogowego. Magister inżynier, wykładowca akademicki, nauczyciel przedmiotów zawodowych, trener szkoleniowiec, pasjonat motoryzacji, rzeczoznawca samochodowy, egzaminator osób ubiegających się uprawnienia do kierowania pojazdami, doradca do spraw bezpieczeństwa w przewozie towarów niebezpiecznych
