Legislacja

Najpierw ewaluacja ex-post

10 stycznia 2023

Najpierw ewaluacja ex-post
Problemy z hulajnogistami - jak widać - wszędzie. Jak podkreślają operatorzy, wypadki z udziałem hulajnóg elektrycznych są powodowane głównie przez niedostosowanie prędkości, korzystanie z pojazdu przez więcej niż jedną osobę, utratę przyczepności, niewyhamowanie pojazdu oraz niestosowanie się do zasad ruchu (fot. PIXABAY)

Grupa posłów skierowała do ministra infrastruktury interpelację w sprawie regulacji dotyczących warunków technicznych hulajnóg elektrycznych. Zadali kilka pytań, w tym o ewentualność zmiany obowiązujących przepisów. Dla uzasadnienia przywołano statystyki pierwszych pięciu miesięcy ub. roku według których kierujący hulajnogami elektrycznymi uczestniczyli w 132 wypadkach i 256 kolizjach drogowych, zginęły 2 osoby, a 137 zostało rannych, w 49 wypadkach sprawcą był hulajnogista. Czy nowelizacja przepisów to jedyna możliwość? Resort też ma taką wątpliwość.

W drodze rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 października 2021 r. uregulowana prawnie została kwestia dotycząca warunków technicznych hulajnóg elektrycznych. Dzięki nowelizacji Prawa o ruchu drogowym nałożone zostały również liczne ograniczenia na kierujących hulajnogą elektryczną. Czyli jak to piszą autorzy interpelacji: Prawo o ruchu drogowym definiuje hulajnogę elektryczną jako „pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe” i wprowadza ograniczenie możliwej prędkości hulajnogi do 20 km/h. Ustawa nakazuje również kierującemu hulajnogą elektryczną, podobnie jak kierującemu rowerem, poruszanie się po drodze dla rowerów, drodze dla pieszych lub korzystanie z pasa ruchu dla rowerów, wprowadzając jedynie dla kierujących rowerem obowiązek jazdy z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego. Jednocześnie ww. rozporządzenie wprowadza limit wagowy dla hulajnogi - tj. 30 kg.

Zgłoszone przez posłów wątpliwości dotyczą:

- braku wyraźnego limitu prędkości hulajnogi na drogach dla pieszych np. 6-8 km/godz.;

- obowiązku ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej każdej hulajnogi elektrycznej;

- właściwego limitu wagowego (na podstawie analiz technicznych lub badań).

Posłowie pytają, odpowiedzi udzielił Rafał Weber, sekretarz stanu w Ministerstwie infrastruktury:

Pytanie 1: Czy planowane są takie zmiany przepisów prawa, które skutecznie zapewnią bezpieczeństwo, zarówno dla kierujących hulajnogami elektrycznymi, jak i dla innych uczestników ruchu? Jeżeli tak, na jakim są etapie? Jeżeli nie, kiedy ministerstwo planuje podjąć takie działania?

Pytanie 5: W jaki sposób ministerstwo zamierza wyeliminować problem coraz częstszych wypadków z udziałem kierujących hulajnogami elektrycznymi?

Odpowiedź nr 1 i nr 5: W odniesieniu do pytania pierwszego i piątego wskazanego w interpelacji pragnę poinformować, że wprowadzone do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 988 z późń. zm.) ustawą z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 720) przepisy dotyczące hulajnóg elektrycznych będą przedmiotem analizy przeprowadzonej w ramach ewaluacji ex-post. Ewaluacja ex-post przepisów dotyczących hulajnóg elektrycznych zostanie przeprowadzona po roku obowiązywania wszystkich przepisów ustawy, tj. za okres od 1 stycznia 2022 r. do 1 stycznia 2023 r. Po dokonaniu analizy ex-post obowiązujących przepisów (w szczególności w zakresie bezpieczeństwa dla kierujących hulajnogami elektrycznymi oraz innych uczestników ruchu, jak również wypadków z udziałem hulajnóg elektrycznych), zostaną wprowadzone ewentualne zmiany w przepisach dotyczących hulajnóg elektrycznych.

Pytanie 2: Jakie analizy techniczne lub badania naukowe ekspertów były brane pod uwagę podczas prac nad obecnie obowiązującymi przepisami?

Odpowiedź nr 2: Mając na uwadze pytanie drugie zawarte w interpelacji uprzejmie wskazuję, że na poziomie Unii Europejskiej nie istnieją zharmonizowane przepisy regulujące wymagania o charakterze technicznym dla hulajnóg elektrycznych. Przedmiotowa problematyka jest regulowana na poziomie krajowym przez poszczególne państwa członkowskie, które mają możliwość samodzielnego ustalenia obowiązujących na ich obszarze wymogów. Przy określaniu wymogów technicznych dla hulajnóg elektrycznych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 października 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. poz. 1877), oparto się na rozwiązaniach prawnych przewidzianych od wielu lat dla rowerów, jak również dokonano oceny w innych krajach i przyjęto najbardziej optymalne wartości i zasady wyposażenia, kierując się kwestiami bezpieczeństwa oraz głosami pochodzącymi ze strony branży związanej z mikromobilnością.

Pytanie 3: Dlaczego nie zostało wprowadzone ograniczenie prędkości dla kierujących hulajnogami elektrycznymi po drodze dla pieszych?

Odpowiedź nr 3: Odnosząc się do pytania trzeciego przedstawionego w treści interpelacji pragnę wskazać, że dopuszczalna prędkość hulajnogi elektrycznej, zgodnie z przepisem w art. 20 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 988 z późń. zm.) wynosi 20 km/h. Jednocześnie należy podkreślić, że w myśl przepisów art. 33c ustawy - Prawo o ruchu drogowym kierujący hulajnogą elektryczną, korzystając z drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachować szczególną ostrożność, ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać jego ruchu.

Pytanie 4: Dlaczego został wprowadzony limit wagowy dla hulajnogi elektrycznej?

Odpowiedź nr 4: W zakresie odpowiedzi na pytanie czwarte wskazane w interpelacji uprzejmie informuję, że na etapie procedowania projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia przy określeniu wymogu masy własnej dla hulajnogi elektrycznej na poziomie 25 kg kierowano się rozwiązaniami w tym zakresie obowiązującymi w innych krajach (Portugalia - 20 kg, Dania - 25 kg, Hiszpania - 25 kg przy prędkości 20 km/h), jak również faktem, iż pojazdy takie będą poruszać się również po drodze dla rowerów, chodnikach lub drogach dla pieszych. Propozycja określenia tego parametru nie spotkała się ze sprzeciwem ze strony podmiotów działających w sferze mikromobilności, jedynie w toku konsultacji publicznych postulowano zwiększenie parametru masy własnej z 25 kg na 30 kg, co zostało uwzględnione w rozporządzeniu. Ponadto należy wskazać, że rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia podlegało notyfikacji Komisji Europejskiej.

Konkluzja: - Mając na względzie powyższe uprzejmie informuję, że aktualnie nie są planowane zmiany przepisów o charakterze technicznym dla hulajnóg elektrycznych w przedmiotowym zakresie - pisze w odpowiedzi na interpelację, w imieniu resortu, wiceminister Rafał Weber. Zaproponowana procedura poprzedzenia ewentualnych projektów nowelizacji przepisów analizą przeprowadzoną w ramach ewaluacji ex-post po roku obowiązywania tego prawa wydaje się zdecydowanie oczywista. (jm)