Legislacja

Pierwsze czytanie ustawy wspierającej ofiary przestępstw wypadków drogowych

11 lutego 2022

Pierwsze czytanie ustawy wspierającej ofiary przestępstw wypadków drogowych
Senat RP. Retransmisja posiedzenia wspólnego: Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (115.), Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji (153.) oraz Komisji Ustawodawczej (215.) - 10.02.2022 r. [kliknij] (fot. screen)

W dniu wczorajszym (10.2) odbyło się połączone posiedzenie senackich komisji: Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (nr 115), Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji (nr 153), Komisji Ustawodawczej (nr 215). Proceduralnie – porządek obrad obejmował pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (druk senacki nr 608 [kliknij]).

Rozpoczęto procedowanie. Jak informuje Kancelaria Senatu RP: Komisje Budżetu i Finansów Publicznych, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawcza rozpatrzyły projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym o osób fizycznych, ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i zdecydowała o kontynuacji prac nad projektem. Do reprezentowania komisji w toku dalszych prac został upoważniony senator Krzysztof Kwiatkowski. Komisje wprowadziły też autopoprawkę, która rozszerza katalog roszczeń z kodeksu cywilnego w sprawach, od których pobiera się stałą opłatę w wysokości 1000 zł.

Projekt ustawy. Projekt ustawy (z druku senackiego 608) ma na celu wprowadzenie rozwiązań prawnych stanowiących wsparcie dla ofiar przestępstw wypadków drogowych oraz ich osób najbliższych. Autorzy projektu zaproponowali zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych odsetek od przyznanego poszkodowanemu wypadkiem albo osobie dla niego najbliższej odszkodowania, zadośćuczynienia lub renty, przyspieszenie procedury wypłaty świadczeń odszkodowawczych przez zakłady ubezpieczeń, oraz wprowadzenie opłaty stałej od pozwów o odszkodowanie za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę oraz o rentę, zamiast dotychczasowej opłaty stosunkowej.

1) Pierwszy sukces, ale… Senator K. Kwiatkowski przypomniał: - Ta problematyka nie jest dla nas nowa, ponieważ dużą część z tych poprawek Senat podjął decyzję o wprowadzeniu w ramach prac nad przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa ruchu drogowego. Chciałem także Panie i Panów senatorów poinformować o dobrej i o złej wiadomości. Złej, że niestety na tamtym etapie wszystkie poprawki Senatu - jak Państwo pamiętacie - Sejm ich nie przyjął. Za to - z ogromną satysfakcją i radością - w tym miejscu chciałem Państwa poinformować, że de facto jedną z naszych poprawek rząd już wprowadził do Polskiego Ładu. Jako Senat mamy sukces, bo zainicjowaliśmy pewne zmiany i rząd z tych zmian skorzystał - nie w inicjatywie ustawodawczej w sensie poprawek Senatu, ale we wprowadzeniu tych zmian do Polskiego Ładu. A mianowicie: w Polskim Ładzie został rozwiązany problem odsetek, a w zasadzie problemu podatku od odsetek naliczanych od świadczeń, które są wypłacane w wyniku przewlekłych - nazwijmy rzecz po imieniu a postępowań rządowych. W tym zakresie rząd nawet w szerszym stopniu niż inicjatywa ustawodawcza podszedł do tego problemu. (…) Zgodnie z dodanym w Polskim Ładzie art. 95b [kliknij] do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione z daniny są bowiem odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności nie podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnym od podatku dochodowego lub od których - na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej - zaniechano poboru tego podatku.

W dalszej części swojej informacji senator zwracał uwagę na kwestię w zakresie której przygotował poprawkę. Powiedział: - Za chwilę będę składał poprawkę do naszego projektu ponieważ ta inicjatywa ustawodawcza rządu w tym zakresie rozwiązała pewien problem, ale niestety nie w całości. W przypadku niektórych postępowań sądowych (tych trwających nawet kilkanaście lat - przyp. red.) (…) będę proponował, żeby to rozwiązanie zwolnienia z podatku tych odsetek dotyczyło także spraw sądowych, które już trwają, a także, żeby osoba, która taki podatek zapłaciła (…) żeby takie osoby mogły wystąpić z wnioskiem o zwrot tego podatku. Czyli do projektu trafi poprawka dotycząca także spraw w toku, albo wcześniejszych.

2) Drugi element omawianej inicjatywy dotyczy kwestii występujących podczas relacji ofiar i firm ubezpieczeniowych. Tu przede wszystkich zwłoki w wypłacie odszkodowań. A te trwają nawet kilka czy kilkanaście lat. A dzieje się to wbrew wyraźnej dyspozycji art. 817 Kodeksu cywilnego.

3) Dostępu poszkodowanych do sądów. Trzecim elementem inicjatywy ustawodawczej są kwestie nie mniej ważne: - Jedną z najpoważniejszych barier, które utrudniają, albo uniemożliwiają ofiarom wypadków komunikacyjnych (otrzymanie odszkodowań – przyp. red.) jest dostęp do sądu z uwagi na wysokie opłaty sądowe. W przypadku poważnych wypadków komunikacyjnych liczone są czasami w dziesiątki tysięcy złotych.

Dyskusja i głosowanie. W Senacie przedstawione zostały opinie dotyczące omawianej inicjatywy ustawodawczej, następnie odbyła się interesująca dyskusja - zrelacjonujemy ją odrębnie. Pierwsze czytanie projektu było zakończone jednoznacznym głosowaniem: z głosujących 36. senatorów głosowało „ZA”, tylko jeden wstrzymał się od głosu.

Ścieżka legislacyjna jeszcze długa. Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 3 miesięcy dni od dnia ogłoszenia. Regulacja powinna podlegać ewaluacji po 3 latach od jej wejścia w życie w zakresie oceny, czy nastąpiła poprawa dostępu do sądu dla osób poszkodowanych w wypadkach drogowych lub ich najbliższych oraz czy skróceniu uległ okres oczekiwania na wypłatę świadczeń odszkodowawczych przez zakłady ubezpieczeń - odnotowano w ocenie skutków regulacji.