Ministerstwo Finansów złożyło Rzecznikowi Praw Obywatelskich wyjaśnienie dotyczące prac legislacyjnych mających na celu regulacje m.in. w sprawie opodatkowania garaży. W resorcie prowadzone są prace, w celu zdefiniowania na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości pojęcia „budowla”.
Od około dekady trwają dyskusje wokół definicji „budowli”, a w tym także zasad opodatkowania garaży wielostanowiskowych w budynkach wielomieszkaniowych. Na potrzebę takiej autonomicznej definicji wskazywały także wyroki Trybunału Konstytucyjnego. W tej kwestii do Ministra Finansów zwrócił się też Rzecznik Praw Obywatelskich wnosząc o podjęcie działań naprawczych oraz informacje nt. stanu prac legislacyjnych i harmonogramu ich procedowania, też aktualnej koncepcji MF [kliknij]. Na przesłaną interwencję odpowiedział przedstawiciel resortu [kliknij] .
W odpowiedzi Jarosław Neneman, podsekretarz stanu wyjaśniał: - Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości na podstawie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (upol) podlegają: grunty, budynki lub ich części, a także budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Budowla została zdefiniowana w art. 1a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy jako obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
Obowiązująca definicja „budowli” została wprowadzona do upol ustawą z dnia 30 października 2002 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw i obowiązuje od 1 stycznia 2003 r. Pomimo, iż celem wprowadzenia do upol definicji „budowli” było usunięcie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących rozumienia tego pojęcia na gruncie upol w poprzednim stanie prawnym, w którym z powodu braku definicji, pojęciu „budowli” nadawano znaczenie wywiedzione z ustawy - Prawo budowlane lub z wykładni gramatycznej, rozwiązanie to okazało się niedoskonałe. Niemniej, Trybunał Konstytucyjny, choć zauważył mankamenty legislacyjne definicji „budowli”, w wyroku z dnia 13 września 2011 r. sygn. akt P 33/09 nie stwierdził niekonstytucyjności przepisu zawierającego tę definicję z uwagi na możliwość jego zinterpretowania w sposób odpowiadający standardom wyznaczonym przez Konstytucję.
Uwzględniając problemy wynikające ze stosowania wspomnianych wyżej przepisów, w Ministerstwie Finansów prowadzone są prace, w celu zdefiniowania na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości pojęcia „budowla”. Celem tych prac jest wprowadzenie do upol autonomicznej definicji, która nie będzie odwoływała się do przepisów pozapodatkowych. Rozważane jest określenie zamkniętego katalogu obiektów podlegających opodatkowaniu w nowym załączniku do ustawy. Zakłada się zachowanie fiskalnego status quo, wyeliminowanie wątpliwości w zakresie opodatkowania niektórych obiektów oraz możliwość uwzględnienia dotychczasowego dorobku orzeczniczego sądów administracyjnych dotyczącego stosowania obowiązujących przepisów.
W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych stawki podatku od nieruchomości od budynków są zróżnicowane w zależności od sposobu ich wykorzystania, np. na cele mieszkalne, na prowadzenie działalności gospodarczej, na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Nie przewiduje się natomiast odrębnych stawek dla budynków pełniących poszczególne funkcje: np. budynków gospodarczych. Nie przewiduje się również odrębnej stawki dla opodatkowania garaży. Wobec powyższego w obecnym stanie prawnym garaże podlegają opodatkowaniu różnymi stawkami podatku od nieruchomości w zależności od wystąpienia określonego stanu faktycznego i prawnego.
Szczególna sytuacja w zakresie opodatkowania podatkiem od nieruchomości zaistniała w zakresie opodatkowania miejsc w garażach wielostanowiskowych w budynkach wielomieszkaniowych.
Na gruncie upol garaże wielostanowiskowe w budynkach wielomieszkaniowych, będące odrębnymi nieruchomościami lokalowymi, są odmiennie traktowane w porównaniu z garażami niewyodrębnionymi prawnie, stanowiącymi element nieruchomości wspólnej.
Ustawodawca, garaże wielostanowiskowe w budynkach mieszkalnych, stanowiące współwłasność dwóch lub więcej osób, potraktował szczególnie, stanowiąc o ich odrębności jako przedmiotu opodatkowania, a także określił w ich przypadku szczególne zasady opodatkowania (art. 3 ust. 4 i 4a upol). Natomiast stawką określoną w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a upol, objęte są budynki lub ich części mieszkalne, bez wyszczególnienia części wyodrębnionych prawnie, co powoduje, że wyodrębniony prawnie garaż stanowiący część budynku mieszkalnego, nie będąc częścią mieszkalną takiego budynku, nie podlega opodatkowaniu według preferencyjnej stawki.
W konsekwencji do opodatkowania hali garażowej, która podlega opodatkowaniu stawką od budynków mieszkalnych, w przypadku jej wyodrębnienia jako samodzielnego lokalu, będzie stosowana wyższa stawka podatku od budynków pozostałych.
Dostrzegając tę niekonsekwencję, podjęto prace nad doprecyzowaniem zasad opodatkowania garaży, których celem jest ujednolicenie opodatkowania garaży wielostanowiskowych znajdujących się w budynkach wielomieszkaniowych.
Planujemy skonsultowanie projektowanych rozwiązań z szerokim kręgiem podmiotów, których dotyczyć będą zmieniane przepisy, celem wypracowania rozwiązań możliwie najbardziej satysfakcjonujących ich interesariuszy, tj. przedsiębiorców będących podatnikami podatku od nieruchomości oraz jednostek samorządu terytorialnego, będących beneficjentami wpływów z tego podatku.
Z uwagi na roczny charakter wymiaru podatku od nieruchomości, a także mając na uwadze konieczność zapewnienia minimalnej vacatio legis, planuje się, że nowe regulacje, powinny zostać opublikowane najpóźniej do końca listopada br.
Z uwagi na skomplikowany charakter zagadnień wymagających pilnej interwencji legislacyjnej, zmiany, które zostaną zaproponowane, będą koncentrować się na ww. zagadnieniach. Oprócz tego możliwe jest objęcie projektem innych, niebudzących wątpliwości zmian z zakresu opodatkowania podatkami lokalnymi.
Nie przewiduje się natomiast obecnie przeprowadzenia systemowych zmian w opodatkowaniu nieruchomości. (jm)
