W dniu wczorajszym na stronach Rady Ministrów poinformowano o pracach nad projektem rozporządzenia w sprawie-szczegółowego sposobu podziału środków funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności-publicznej na dofinansowanie realizacji zadań-własnych organizatorów w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w poszczególnych województwach.
Nowa regulacja podziału środków Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych pojawiła się w wykazie Rady Ministrów. Środki zostaną podzielone na województwa a kryteriami będą m.in. jego powierzchnia, liczba mieszkańców czy wartość PKB regionu. Do 31 grudnia 2024 r., udzielanie dofinansowania i dopłaty ze środków Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, zwanego dalej: „Funduszem” lub „FRPA” odbywa się na podstawie przepisów epizodycznych ustawy z dnia 16 maja 2019 r. o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 402), zwanej dalej: „ustawą o Funduszu” lub „ustawa o FRPA”). W związku z powyższym, podział środków Funduszu na poszczególne województwa jest dokonywany przez dysponenta Funduszu na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie szczegółowego sposobu podziału środków Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej na dofinansowanie realizacji zadań własnych organizatorów w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w poszczególnych województwach (Dz. U. poz. 1406), które stanowi realizację delegacji ustawowej zawartej w art. 24 ust. 2 ustawy o Funduszu - tak autorzy dokumentu określają istotę rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji.
W związku zakończeniem stosowania przepisów epizodycznych ustawy o Funduszu, konieczne jest wydanie - na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy o Funduszu - nowego rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu podziału środków Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej na dofinansowanie realizacji zadań własnych organizatorów w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w poszczególnych województwach. Zgodnie z art. 10 ust. 1 dysponent Funduszu dokonuje podziału środków przewidzianych na dany rok budżetowy w planie finansowym Funduszu na dofinansowanie realizacji zadań własnych organizatorów w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w poszczególnych województwach. Przepis art.10 ust. 2 ustawy przewiduje, że Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób podziału środków Funduszu, mając na uwadze: powierzchnię województwa, liczbę mieszkańców województwa, wartość produktu krajowego brutto województwa, zaspokojenie potrzeb przewozowych społeczności na obszarze województwa.
W celu zapewnienia niezakłóconego funkcjonowania FRPA w 2025 r. niezbędna jest realizacja delegacji ustawowej z art. 10 ust. 2 ustawy o Funduszu i wydanie przedmiotowego rozporządzenia, które będzie stosowane począwszy od naboru wniosków na 2025 r.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji: Projekt określa szczegółowy sposób podziału środków Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, które są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań własnych organizatorów publicznego transportu zbiorowego w zakresie przewozów o charakterze użyteczności publicznej poprzez dopłatę do kwoty deficytu pojedynczej linii komunikacyjnej. Projektowany sposób podziału środków Funduszu na poszczególne województwa będzie stosowany począwszy od naboru wniosków na 2025 r.
W projektowanym rozporządzeniu określono następujący sposób podziału środków FRPA:
1. środki na umowy o dopłatę, których okres obowiązywania i przewidzianego w tych umowach dofinansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej przekracza rok budżetowy, w którym te umowy zostały zawarte przyznaje się poszczególnym województwom zgodnie z zaangażowaniem zgłoszonym przez wojewodów dysponentowi Funduszu, które nie może przekroczyć 70% kwoty środków przekazanych wojewodzie w roku poprzednim, z zastrzeżeniem przepisów § 2, które wskazują poziom tego zaangażowania w odniesieniu do umów wieloletnich zawartych w 2024 roku. Poziom tego zaangażowania powinien być określany z uwzględnieniem limitów zawartych w art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw.
2. pozostałą kwotę środków Funduszu pomniejszoną o środki zaangażowane w ramach umów o dopłatę, których okres obowiązywania i przewidzianego w tych umowach dofinansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej przekracza rok budżetowy oraz o środki wyodrębnione w planie finansowym Funduszu w ramach rezerwy w kwocie stanowiącej równowartość 5% środków przewidzianych na dofinasowanie zadań własnych organizatorów dotyczących zapewnienia funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej dzieli się na poszczególne województwa w następujący sposób: kwotę stanowiąca 11/12 tych środków dzieli się na województwa przez jej przemnożenie przez wskaźnik udziału województwa w tej kwocie. Dla obliczenia wskaźnika we wzorze przyjęto, że na wielkość środków przydzielonych z Funduszu dla poszczególnych województw będą miały wpływ takie czynniki jak powierzchnia województwa, liczba mieszkańców, wartość produktu krajowego brutto Polski, wartość produktu krajowego brutto województwa, a także zaspokojenie potrzeb przewozowych społeczności na obszarze województwa wyrażone aktualną długością linii krajowej regularnej komunikacji autobusowej i długością w 2011 r., tj. w roku, w którym weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym określająca zasady organizacji i funkcjonowania regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym realizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wagę dwóch pierwszych współczynników ustalono na poziomie 0,15, uznając je za istotne w kontekście odpowiedniej dystrybucji środków Funduszu, odzwierciedlającej realne potrzeby województw. Wadze współczynnika odnoszącego się do produktu krajowego brutto przypisano wartość 0,5, natomiast wagę współczynnika określającego stopień zróżnicowania województw w zakresie długości zlikwidowanych linii autobusowych określono na poziomie 0,2.
Kwotę stanowiącą 1/12 tych środków dzieli się w równych częściach na pięć województw z najwyższym udziałem procentowym kwoty dopłaty przekazanej przez wojewodów organizatorom i wykorzystanej przez tych organizatorów w poprzednim roku budżetowym w odniesieniu do kwoty przyznanej tym wojewodom w ramach pierwszego podziału środków Funduszu na województwa w poprzednim roku budżetowym.
Wydanie przedmiotowego rozporządzenia jest niezbędne dla możliwości funkcjonowania Funduszu w 2025 r. i w latach kolejnych.
