Zaskakujące pytanie pojawiło się ostatnio w przestrzeni medialnej. A brzmi: - Jakie uprawnienia są potrzebne do kierowania czołgiem? Odpowiedzi udziela art. 6 ust. 5 ustawy o kierujących pojazdami oraz stosowny akt wykonawczy.
Zapytany ekspert krótko wyjaśnia: wojskowe pozwolenie. Dodaje, że czołg nawet nie jest pojazdem wolnobieżnym, to nietypowy pojazd specjalny wymagający także specjalnego pozwolenia. Takie uprawnienia kierujący uzyskują po odbyciu szkolenia, popularnie nazywanego kursem czołgisty. Szczegóły uzyskaliśmy w Biurze Rzecznika Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu.
Ustawa i akt wykonawczy. Szczegóły znajdujemy w Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 września 2012 r. w sprawie uprawnień osób kierujących pojazdami specjalnymi i pojazdami przeznaczonymi do celów specjalnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (2012.1071) [kliknij]. Rozporządzenie - jak zarządzono - określa uprawnienia osób do kierowania pojazdami specjalnymi i pojazdami przeznaczonymi do celów specjalnych Sił Zbrojnych RP lub pobranymi w ramach świadczeń na rzecz obrony, zwanymi dalej „pojazdami specjalnymi i pojazdami przeznaczonymi do celów specjalnych”, a także dodatkowe wymagania w stosunku do tych osób. Uprawnionym może kierować takimi pojazdami specjalnymi lub przeznaczonymi do celów specjalnych na podwoziu kołowym oraz zespołem pojazdów specjalnych składającym się z pojazdu na podwoziu kołowym i przyczepy specjalnej, jeżeli: posiada uprawnienia do kierowania pojazdem specjalnym i pojazdem przeznaczonym do celów specjalnych odpowiedniej kategorii w zakresie prawa jazdy lub pozwolenia wojskowego; ukończyła z wynikiem pozytywnym kurs z zasad eksploatacji i kierowania pojazdem specjalnym i pojazdem przeznaczonym do celów specjalnych, zwany dalej „kursem”, w jednostce wojskowej uprawnionej do prowadzenia szkolenia w odniesieniu do kołowych transporterów opancerzonych i samochodów opancerzonych o konstrukcji samonośnej.
Podstawą prawną wydania tego aktu wykonawczego jest art. 6 ust. 5 Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Cytujemy: „Art. 6. 1. Prawo jazdy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania: (…) 5. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu może określić, w drodze rozporządzenia, w sposób odmienny od przepisów ust. 1, uprawnienia osób kierujących pojazdami specjalnymi i pojazdami przeznaczonymi do celów specjalnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub pobranymi w ramach świadczeń na rzecz obrony, a także dodatkowe wymagania w stosunku do tych osób.”
Kurs/egzamin. Dokument można uzyskać po szkoleniu i egzaminie np. w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu. W strukturze CSWL jest - powołany w 2009 r. - ośrodek szkolenia, który kształci żołnierzy m.inn. na kierowców kołowych i gąsienicowych pojazdów specjalnych np. czołgów T-72, PT-91 oraz pojazdu o podwoziu czołgowym. Wymagane są uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy lub pozwolenia wojskowego jednej z następujących kategorii: B, C1, C, D1, D lub T oraz ukończenie z wynikiem pozytywnym kurs w jednostce wojskowej uprawnionej do prowadzenia szkolenia w odniesieniu do pojazdów na podwoziu gąsienicowym. Przyszły czołgista musi posiadać skierowanie oraz badanie testu tolerancji tlenowej.
Główny celem szkolenia realizowanego przez Ośrodek Szkolenia Kierowców - jak informuje CSWL w Poznaniu - jest przygotowanie żołnierzy z zakresu kierowania, a także budowy i obsługiwania czołgu. Zajęcia obejmują: budowę czołgu, podstawowe dane taktyczno-techniczne, zajęcia teoretyczne obejmujące: przepisy ruchu drogowego, zasady bezpiecznej eksploatacji pojazdu, podstawowe czynności kontrolno-obsługowe; jazdy (135 godzin), w tym szkolenie podwodne oraz tor przeszkód. Nauka kierowania czołgiem jest realizowana w różnych warunkach terenowych i atmosferycznych w dzień i w nocy. Kierowanie czołgiem odbywa się między innymi przez ograniczone przejścia, leje, rowy przeciwpancerne, brodzenie. Jak się dowiadujemy - w trakcie kursu kierowcy muszą nauczyć się właściwego doboru przełożeń, wprowadzania czołgu do garażu, wjazdu na platformę kolejową a przede wszystkim bezpiecznego użytkowania czołgu.
Szkolenie trwa około czterech miesięcy. Po szkoleniu kandydat na czołgistę przystępuje do egzaminu.
Uprawnienie. Na podstawie pozytywnego wyniku, wydawane jest świadectwo ukończenia kursu z zasad eksploatacji i kierowania pojazdem specjalnym i pojazdem przeznaczonym do celów specjalnych. Uwaga: świadectwo uprawnia - wraz z dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem odpowiedniej kategorii - do kierowania pojazdem specjalnym i pojazdem przeznaczonym do celów specjalnych Sił Zbrojnych RP lub pobranym w ramach świadczeń na rzecz obrony. (jm)
Podziękowanie: Major Monikce Trajdos-Giejdasz redakcja dziękuje za udzielone informacje i zgodę na publikację foto ilustracyjnego
Wzór. Źródło: Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 września 2012 r. w sprawie uprawnień osób kierujących pojazdami specjalnymi i pojazdami przeznaczonymi do celów specjalnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (2012.1071) [kliknij]
