Poseł Piotr Sak skierował do ministra sprawiedliwości interpelację w sprawie jakości pracy biegłych sądowych oraz odszkodowań z tytułu likwidacji szkód komunikacyjnych [kliknij]. Zgłasza szereg wątpliwości, zadaje wiele pytań.
- Jak powszechnie wiadomo, opinia biegłego w polskim wymiarze sprawiedliwości pełni bardzo znaczącą rolę - ocenia w interpelacji zaadresowanej do ministra sprawiedliwości poseł Piotr Sak. I kontynuuje: - Niestety, jak wynika z otrzymywanych sygnałów, jakość ich pracy budzi często szereg wątpliwości. Również czas oczekiwania na opinię negatywnie wpływa na szybkość rozpoznania spraw sądowych. Sami biegli także zgłaszają zastrzeżenia. Całość komplikuje ogromna liczba sporów sądowych na tle odszkodowań, które jak się zdaje mają charakter masowy i uporczywie dotyczą tych samych kwestii. Poseł pyta czy resort prowadzi prace o tematyce likwidacji szkód komunikacyjnych, pojazdów zastępczych, prace w zakresie zmian w funkcjonowaniu biegłych sądowych, o szacunkowe koszty dla budżetu generowane w latach 2020 i 2021 itd. W tym samym wystąpieniu proponuje ewentualne powołanie samorządu zawodowego biegłych sądowych np. na wzór Polskiej Izby Biegłych Rewidentów. I tu wskazuje na potrzebę „ustandaryzowania jakości ich pracy, jak też poprawić funkcjonowanie chociażby w podstawowym zakresie? Jeśli tak, to w jaki sposób przy współpracy z ministerstwem można by takie środowisko zorganizować?” - pyta dalej. Poseł oczekuje na dane dotyczące średniego czasu oczekiwania na opinię biegłego w sądach rejonowych (z najpopularniejszych dziedzin) oraz ile zostało zleconych opinii biegłych w roku 2020, 2021, 2022?
Kolejną interesującą pytającego kwestią są ewentualne przeprowadzane przez NIK rekontrole w obszarze ochrony konsumentów na rynku ubezpieczeniowym, statusu - dla poszkodowanych - konsumenta podlegającego ochronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów? Czy pomocy dla uczestników kolizji, w celu odzyskania należnego odszkodowania z zagranicznych ubezpieczalni. Dostrzega też potrzebę podniesienia odsetek naliczanych za zwłokę w zapłacie należnego odszkodowania, dla urealnienia wartości zasądzanych kwot.
Wracając do problemów dotyczących pracy biegłych sądowych Piotr Sak podnosi także kwestie formuły prawnej działania przedstawicieli tej branży (jednoosobowe sp. z o.o.). - Czy ministerstwo widzi coś złego w tym, że biegły zakłada działalność gospodarczą w dowolnej formie (np. spółki z o.o.) i za jej pomocą fakturuje wykonywane przez siebie opinie do sądu? Dostrzega i pyta dalej: - Czy sądy okręgowe mogą nakazać wzięcie udziału w szkoleniach organizowanych dla biegłych z danego okręgu? Czy jeśli zaproszenie do takich szkoleń będzie miało miejsce, to sąd powinien podjąć współpracę przy promowaniu takich szkoleń? Obecnie problemem jest brak współpracy tego czy innego sądu w temacie szkoleń dla biegłych z określonej dziedziny. Do tego dochodzi jeszcze większy problem odpowiedniego „zmotywowania” biegłych do udziału w takich szkoleniach.
Oczekiwane jest także stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości w zakresie wykluczeni określonych biegłych, szczególnie tych piszących stronnicze opinie, czy też biegłych niezależnych, tych „których wiedza wynika z rzetelnych szkoleń i poszerzania umiejętności”, biegłych którzy w ocenie sądu pracują bez zarzutu, a dla branży ubezpieczeniowej często są niewygodni, stąd wnioski o wykluczenie. - Co istotne biegli, o których wyłączenie strona wnosi - otrzymują nominację na kolejne kadencje, a więc w ocenie sądu okręgowego pracują bez zarzutu. Niestety w sądach rejonowych są oczerniani i pozbawiani zleceń. Sytuacja ta powoduje, że czas oczekiwania na opinie jeszcze bardziej się wydłuża, a dodatkowo jakość opinii ubożeje, co często krytykują media. Spotkałem się z poglądami, że wnioski o wyłączenie biegłego powinny skutkować upomnieniem dla strony zgłaszającej, chyba że wobec biegłego toczy się postępowanie lub istnieje inna przesłanka (np. koligacja rodzinna), która wniosek taki usprawiedliwia. Skoro bowiem biegły jest na liście biegłych sądowych, to czy nie oznacza to, że jednocześnie nadużyciem jest wniosek o jego wyłączenie, skoro nie zakończyło się żadne postępowanie, które wskazywałoby, iż jego opinie mają stronniczy charakter? Co w takiej sytuacji powinien zrobić dany sędzia sądu rejonowego?
Ciekawi jesteśmy stanowiska resortu, a przede wszystkim działań. (jm)
