W Sejmie RP wśród wniesionych projektów ustaw, którym jeszcze nie został nadany numer druku, znajdujemy komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami. Jest to projekt Komisji do Spraw Petycji, autor petycji nie wyraził zgody na upublicznienie jego imienia i nazwiskiem, natomiast przedstawicielem wnioskodawców został poseł Grzegorz Raniewicz. Projekt dotyczy realizacji petycji skierowanej do Sejmu i polega na doprowadzeniu do sytuacji, w której osobie ubiegającej się o prawo jazdy oraz o pozwolenie na kierowania tramwajem będą realnie groziły konsekwencje prawne w przypadku złożenia nieprawdziwego oświadczenia - dowiadujemy się z informacji Kancelarii Sejmu. Marszałek skierował projekt ustawy do zaopiniowania przez Biuro Legislacyjne oraz Biura Analiz Sejmowych w zakresie zgodności z prawem Unii Europejskiej oraz formalnych elementów uzasadnienia.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami w Rozdziale 3. Wydawanie praw jazdy w art. 11 w ust. 1 (Prawo jazdy jest wydawane osobie, która (…)) proponuje się dodanie punktu 6 w brzmieniu: „6) uprzedzona o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy oświadcza, że: a) nie został orzeczony w stosunku do niej, prawomocnym wyrokiem sądu, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, b) nie ma zatrzymanego prawa jazdy ani pozwolenia na kierowanie tramwajem, c) nie ma cofniętego uprawnienia do kierowania pojazdami.”, analogicznie w art. 16 w ust. 2 w pkt 4 - dot. pozwolenia na kierowanie tramwajem. Celem projektowanej ustawy - jak to czytamy w uzasadnieniu - jest doprowadzenie do sytuacji, w której osobie ubiegającej się o prawo jazdy oraz o pozwolenie na kierowanie tramwajem będą realnie groziły konsekwencje prawne w przypadku złożenia nieprawdziwego oświadczenia. I tutaj niezbędne jest wskazanie, iż aktualny stan prawny, w świetle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2015 r., sygn. akt V KK 225/15, nie pozwala na ukaranie osoby składającej nieprawdziwe oświadczenie. A mianowicie: „Tryb wydawania prawa jazdy reguluje ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 155 z późn. zm.). Jej przepisy nie zawierają upoważnienia organu administracji do odbierania od osób wnioskujących o wydanie prawa jazdy oświadczeń pod rygorem odpowiedzialności karnej za podanie nieprawdziwych danych co do podlegania zakazowi prowadzenia pojazdów mechanicznych. Co prawda wzór wniosku o wydanie prawa jazdy przewiduje zamieszczenie w nim oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej z art. 233 § 1 k.k., że wobec osoby ubiegającej się nie obowiązuje sądowy zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, ale powinność złożenia oświadczenia w tej kwestii wynika nie z przepisu ustawy, lecz z rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 31 lipca 2012 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2012 r. poz. 1005 z późn. zm.). Regulacja ta, zamieszczona w akcie podustawowym, nie spełnia warunku ustawowej określoności typu przestępstwa (…)”. Tak więc Sąd Najwyższy orzekł, że nie można skazywać za złożenie fałszywego oświadczenia pomimo uprzedzenia o odpowiedzialności karnej.
Datę wejścia w życie określono na dzień 4 czerwca 2018 r. w celu skorelowania z datą wejścia w życie przesuniętych przepisów ustawy o kierujących pojazdami związanych z okresem przejściowym CEPIK 2.0. 4.
Skutki projektowanej ustawy. Zasadniczym skutkiem społecznym i prawnym projektowanej ustawy będzie poprawa spójności i przejrzystości systemu prawnego. W tak wrażliwej kwestii, jak proces wydawania praw jazdy, społeczeństwo musi mieć pewność, że prawa jazdy są wydawane wyłącznie osobom spełniającym ustawowe kryteria, a tym, którzy chcą je uzyskać z naruszeniem prawa, grożą poważne konsekwencje. (jm)
