W mediach społecznościowych pojawiła się znacząca wypowiedź oceniająca obowiązujące przepisy w sprawie tworzenia tzw. korytarza życia. Mariusz Sztal ostudził nasz entuzjazm, naszą ocenę o wzorowym zachowaniu kierowców. On mówi o przepisach niedoskonałych. W tej samej kwestii w roku 2021 autor petycji skierowanej do Sejmu oceniał ostrzej, pisał o poważnym błędzie. W odpowiedzi resort informował, że analizuje, a tymczasem właśnie usunął z bazy pytań to niewygodne... I tylko tyle?
Art. 9 Ustawy - z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (2023.1047 z późn. zm.) tak reguluje organizację tzw. korytarza życia (obowiązuje od 6 grudnia 2019 r.):
1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się.
2. W warunkach zwiększonego natężenia ruchu pojazdów utrudniającego swobodny przejazd pojazdu uprzywilejowanego w celu umożliwienia swobodnego przejazdu tego pojazdu:
1) na jezdni z dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku kierujący pojazdem poruszający się lewym pasem ruchu jest obowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej lewej krawędzi pasa ruchu, a kierujący pojazdem poruszający się prawym pasem ruchu jest obowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi pasa ruchu;
2) na jezdni z więcej niż dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku kierujący pojazdem poruszający się skrajnym lewym pasem ruchu jest obowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej lewej krawędzi pasa ruchu, a kierujący pojazdami poruszający się pozostałymi pasami ruchu są obowiązani usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi pasów ruchu.
3. Kierującemu pojazdem innym niż uprzywilejowany zabrania się korzystania z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego utworzonej w sposób, o którym mowa w ust. 2. Kierujący pojazdem może kontynuować jazdę po uprzednio zajmowanym pasie ruchu po przejeździe pojazdu uprzywilejowanego.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do pojazdów zarządców dróg lub pomocy drogowej biorących udział w akcji ratowniczej.
Przepis krótki, jednoznaczny, oczywisty, kampania informacyjna była także oczywista. Kierowcy zjeżdżają jak najbliżej prawej krawędzi pasa ruchu i dają miejsce służbom pędzącym do wypadku. Jednak nie wszystkie kwestie okazują się tu oczywiste. - Pamiętaj, jeśli doszło do wypadku na autostradzie każda sekunda ma znaczenie! - apelują media. I kierowcy starają się. Jak na powyższym foto, skutecznie, aby służby ratownicze spieszące do wypadku przejechały. Korytarz wzorowy, czy rzeczywiście? Nasz ekspert Mariusz Sztal mówi inaczej. - Od strony użytkowej rzeczywiście wzorowo - bo skutecznie. Ale to tylko pokazuje jak niedoskonały jest przepis dotyczący "korytarza życia", który to nakazuje usunięcie pojazdu jak najbliżej odpowiednio lewej bądź prawej KRAWĘDZI PASA RUCHU, a nie jezdni. Gdyby kierowcy na filmie zachowali dosłowność tego przepisu to wówczas miejsca dla karetki prawdopodobnie by nie wystarczyło [kliknij].
Pytanie egzaminacyjne. O wadliwości przepisu mówił też Wojciech Kuźmiński z Wrocławia, który złożył petycję do resortu infrastruktury w sprawie pytania egzaminacyjnego nr 10708 [kliknij], wywodził: - Treścią kwestionowanego pytania egzaminacyjnego nr 10708 jest: Czy kierujący pojazdami utworzyli prawidłowo „korytarz życia” w celu umożliwienia swobodnego przejazdu pojazdu uprzywilejowanego? Do pytania jest załączone zdjęcie, na którym ukazany jest „korytarz życia” utworzony poprzez zjechanie: • kierowców z lewego pasa ruchu - do lewej krawędzi jezdni, • kierowców z prawego pasa ruchu - na pas awaryjny. Pośrodku, „korytarzem życia”, porusza się wóz straży pożarnej nadający sygnały uprzywilejowania. Według klucza odpowiedzi, prawidłową odpowiedzią na ww. pytanie jest odpowiedź „TAK”, a zgodnie z bazą pytań, źródłem pytania jest art. 9 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zatem sprawdzana jest jego znajomość, więc poprawne (znaczy: zgodne z przepisami) zachowanie się przy tworzeniu korytarza życia na jezdni o co najmniej dwóch pasach ruchu w tym samym kierunku. Natomiast zgodnie z tym przepisem, kierowcy podczas tworzenia „korytarza życia” nie mają prawa zjechać napaś awaryjny, gdyż niniejszy przepis nie przewiduje takiej możliwości. (…) Biorąc literalnie ww. przepis, kierowcom tworzącym „korytarz życia” ustawa zezwala na zjechanie maksymalnie do krawędzi pasa ruchu, nie zaś do krawędzi drogi, na pobocze bądź na pas awaryjny, przez co w mojej opinii „korytarz życia” widoczny na zdjęciu załączonym do pytania jest wykonany niezgodnie z przepisami ustawy, zatem poprawną odpowiedzią na pytanie egzaminacyjne powinna być odpowiedź „NIE”, a nie - jak twierdzi klucz odpowiedzi - odpowiedź „TAK”. Tu autor petycji mówi o poważnym błędzie, o przepisie wadliwym, apelował o możliwość zjechania dalej niż tylko do krawędzi pasa ruchu. Policjant odpowiadający na zasady tworzenia korytarza już mówił o krawędzi drogi. I właśnie takie zachowanie umożliwia tworzenie skutecznego tzw. korytarza życia. Tymczasem w świetle obowiązujących przepisów np. w sytuacji, gdy dwie ciężarówki ustawią się do krawędzi pasów ruchu pozostaje tylko ok. 2 m przejazdu, to może być za mało dla szybkiego przejazdu np. straży pożarnej.
Petycja sejmowa. Przywołajmy fragment uzasadnienia sejmowej petycji [kliknij]: Przykładowo na drodze o szerokości pasów ruchu wynoszącej 3,5 m (np. droga ekspresowa, droga GP lub G) przy założeniu największej dopuszczalnej szerokości pojazdów (tj. 2,55 m) utworzony „korytarz życia” będzie mieć co najwyżej 1,9 m, co nie wystarczy do przejazdu np. wozu strażackiego. W bardziej prawdopodobnym przypadku, tj. gdy na jednym pasie ruchu znajduje się samochód ciężarowy (2,55 m) a na sąsiednim samochód osobowy (przykładowo 1,8 m) w dalszym ciągu pozostaje jedynie 2,65 m szerokości „korytarza życia”.
Ocena resortu infrastruktury. Resort uznał, że obowiązujące przepisy „w sposób optymalny” określają zasady zachowania kierowców [kliknij]. Komentujący na YouToubie odpowiedź resortu wskazywał „na szczęście” na przepisy ogólne, przewidujące obowiązek usunięcia się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego i wywodzi, iż na ich podstawie trzeba zjechać dalej. Resort informował, iż przyjęte regulacje są poddawane bieżącej ocenie - i to był rok 2021, wówczas nie przewidywał zmiany przepisów. Służby pozytywnie opiniowały skuteczność zapisów. Podobnie sejmowa Komisja Petycji. Jakie jest stanowisko resortu w 2023 r. Otóż, ministerstwo rozpatrzyło petycję w sprawie pytania egzaminacyjnego dotyczącego tworzenia korytarza życia i… usunęło to pytanie z katalogu pytań egzaminacyjnych. W sprawie ewentualnej zmiany przepisów nie wypowiada się.
Na egzaminie państwowym nie ma problemu, bo pytania w bazie już nie ma. A instruktorzy? Ciekawe jak uczą kandydatów na kierowców, jak interpretują przywołane przepisy. Mówią o krawędzi pasa ruchu, czy krawędzi drogi? Mówią o obowiązujących przepisach i zachowaniach dla ratowania życia. Czy „wrzucenie” takiej zmiany jest problemem? I dlaczego? (jm)
