Stres podczas egzaminu na prawo jazdy- czyli garść porad jak sobie z nim poradzić - przygotował Grzegorz Bucała, psycholog, pedagog, jednocześnie egzaminator, praktyk, też autor badań. O stresie podczas egzaminu na prawo jazdy - jeszcze przed wakacjami rzetelnie, kompetentnie i interesująco - Autor pisał na łamach tyg. PRAWO DROGOWE@NEWS [kliknij]. Tam znajdujemy rady dla instruktora, egzaminatora i oczywiście osoby egzaminowanej. Dziś przygotowalna przez Autora ulotka adresowana do kandydatów na kierowców, którzy stają do egzaminu. Dowiadujemy się jak postępować przed egzaminem i już w jego trakcie.
Egzamin na prawo jazdy dla wielu kandydatów na kierowców stanowi sytuację silnie stresującą. Stres jest zjawiskiem zupełnie naturalnym i dotyczy większości z nas, niemniej - w większym natężeniu może utrudnić, a czasem nawet uniemożliwić zdanie egzaminu. Poniższe rady mają pomóc w jego redukcji, są sprawdzonymi sposobami radzenia sobie ze stresem i dotyczą zarówno przygotowania się do egzaminu, jak i samej sytuacji egzaminacyjnej. Rady są uniwersalne zachęcamy do wydrukowania ich i udostępniania. Ulotka przygotowana jest także w języku ukraińskim. Oto one:
Przygotowanie do egzaminu:
- skup się na budowaniu pewności siebie w roli osoby zdającej – pomyśl, skoro zdałeś egzamin wewnętrzny i instruktor uznał, że jesteś przygotowany do egzaminu to musisz już sporo umieć,
- upewnij się także, że instruktor „przerobił” wszystkie przewidziane egzaminem państwowym zadania, dowiedz się, czy w odczuciu instruktora nie jest Ci potrzebna lekcja powtórzeniowa lub skoncentrowana na Twoich najsłabszych stronach,
- wyobrażaj sobie swój kurs na prawo jazdy oraz sam egzamin jako proces zakończony sukcesem (udowodniono, że można polepszyć swoją zdolność do wykonania złożonych zadań poprzez ich wcześniejszą optymistyczną wizualizację),
- przypomnij sobie i wykorzystaj te sposoby radzenia sobie ze stresem, które kiedyś stosowałeś i które okazały się być skuteczne w innych lub podobnych sytuacjach,
- unikaj kumulowania sytuacji stresowych w okresie przed egzaminacyjnym (np. z oświadczynami zaczekaj, aż będziesz po- egzaminie; przy okazji jako posiadacz prawa jazdy zwiększysz swoje szanse sukcesu J),
- nie ogłaszaj wszystkim znajomym, że czekasz na egzamin, większa ilość oczekujących na Twój wynik spowoduje dodatkowo niepotrzebną presję,
- unikaj osób, które „w dobrej wierze” opowiedzą Ci jak trudno było im zdać egzamin oraz jak wielkie wymagania stawiane są na drodze przyszłego kierowcy;
- na dzień przed egzaminem „wrzuć na luz”, zrelaksuj się; zadbaj o swoją kondycję psychofizyczną – zrób długi spacer lub idź na basen,
- zabierz osobę bliską na egzamin, udowodniono, iż wsparcie społeczne wpływa na redukcję odczuwanego obciążenia w stresie,
- motywację „muszę” mieć prawko zamień na „chcę”; Autonomiczna i wewnętrzna motywacja do działania zmniejsza presję, zwiększa za to efektywność i wytrwałość działania,
- popatrz na egzamin jako na spotkanie dwóch osób, spośród których jedną jesteś Ty, a drugą jest osoba, która ma tylko potwierdzić, czy sobie i innym nie zrobisz krzywdy.
W dniu egzaminu:
- unikaj maruderów i osób „nakręcających” innych,
- „nastaw się pozytywnie” – udowodniono wielokrotnie, iż optymiści uzyskują lepsze rezultaty swoich działań, w tym także egzaminów,
- skoncentruj się na poleceniu wydanym przez egzaminatora i skup się na zadaniu, jeżeli nie zrozumiałeś polecenia, nie wahaj się poprosić o powtórzenie instrukcji lub polecenia,
- jeżeli na placu manewrowym popełnisz błąd, nie spiesz się z powtórzeniem zadania, spróbuj się uspokoić i zastanowić nad tym, jak uczył Cię tego instruktor,
- gdy egzaminator powie, że popełniłeś błąd - nie panikuj, wcale nie musi to oznaczać, że od razu nie zdałeś - błędów nie licz, nie analizuj, nie przeżywaj - nikt się nie spodziewa, że będziesz jeździł idealnie,
- myśl o tym co się dzieje w danym momencie, a nie o tym co było „na tamtym” skrzyżowaniu,
- błędów nie tłumacz i o ich analizę nie proś egzaminatora podczas egzaminu, będzie czas o tym porozmawiać po egzaminie,
- podczas jazdy w ruchu drogowym możesz mówić „do siebie” jakie decyzje podejmujesz lub co zamierzasz zrobić - doświadczenie pokazuje, że osoby werbalizujące zamierzone czynności, popełniają mniej błędów,
- bądź pewny siebie - dobry kierowca to kierowca zachowujący się jednoznacznie i przewidywalnie dla innych,
- unikaj stwierdzeń „dziś muszę zdać”, „jak dzisiaj nie zdam to już koniec” - nadmierna motywacja zmniejsza sprawność każdego działania,
- pomyśl może tak: zrobię co w mojej mocy, aby zdać egzamin, ale najbardziej mi zależy bym jeździł(a) dobrze i bezpiecznie.
Jak mówi Autor: - Wysoki poziom stresu uniemożliwia kandydatowi na kierowcę wykazania się pełnią swoich umiejętności. Można mieć świetne przygotowanie, które przyszły kierowca traci w zderzeniu ze stresem. Świadczą o tym błędy podstawowe, których jako egzaminatorzy codziennie jesteśmy świadkami zarówno na placu manewrowym, jak i w ruchu drogowym. Reakcje są często nieadekwatne, przerysowane i przez to niebezpieczne. Decyzje pod wpływem stresu powodują często nieustąpienie pierwszeństwa lub nadmierne utrudnianie ruchu. Jednocześnie duży stres powoduje, iż percepcja takiego kierowcy jest ograniczona, zdarza się mu nie zauważyć pieszego lub czerwonego sygnału świetlnego, bezpośrednio przed pojazdem. Występuje przy tym nierzadko pewna sztywność motoryki, która przekłada się na brak płynności i komfortu jazdy. To wszystko generuje kolejne błędy, gdyż jak wiadomo emocje się kumulują na zasadzie efektu śnieżnej kuli - ocenia Grzegorz Bucała.
Zachęcamy do lektury oraz udostępniania poniższych ulotek:
(w języku polskim – w formacie pdf - KLIKNIJ)
(w języku ukraińskim – w formacie pdf - KLIKNIJ)
