RPO skierował do ministra Mariusza Kamińskiego, pismo z prośbą o rozważenie zainicjowania prac legislacyjnych w kwestii sumowania tzw. punktów karnych, gdy kierowca jednocześnie popełnienia kilku naruszeń przepisów prawa drogowego [kliknij]. Wystąpienie uzasadnia niespójnością legislacyjną i proponuje: jeżeli suma punktów odpowiadających naruszeniom przekraczała liczbę 15, osoba ta otrzymywała 15 punktów. Dzisiaj ta osoba otrzymuje dowolnie wysoka sumę punktów karnych, czyli nawet 24 mogą być skutkiem tylko jednego czynu. I traci uprawnienia.
Do ministra spraw wewnętrznych i administracji pismo w sprawie ewentualnych zmian przepisów skierował Marcin Wiącek Rzecznik Praw Obywatelskich. Chce chronić obywatela przed - jak to pisze - zbyt uznaniowym przyznawaniem tzw. punktów karnych. I jednocześnie proponuje, aby w sytuacji gdy suma punktów odpowiadających naruszeniom kierowcy przekraczałaby 15, to kierowca otrzymywałby ich właśnie tyle i tylko tyle. Jak uzasadnia autor wystąpienia, przeprowadzona została analiza wniosków, które wpływały do Biura RPO, ta ujawniła niespójność legislacyjną pomiędzy art. 17 ust. 1 ustawy z 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, art. 98 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami oraz § 3 rozporządzenia MSWiA z 15 września 2022 r. w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego. W uzasadnieniu czytamy: - Delegacja do wydania rozporządzenia znajduje się w art. 17 ust. 7 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. Zgodnie z nią, rozporządzenie ma określać: sposób punktowania i liczbę punktów odpowiadających naruszeniu przepisów ruchu drogowego popełnionemu przez osobę uprawnioną do kierowania pojazdem silnikowym lub motorowerem, tryb występowania z wnioskami o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji, sposób i tryb udzielania osobie wpisanej do ewidencji informacji i wydawania zaświadczeń o dotyczących tej osoby naruszeniach wpisanych do ewidencji i przypisanych im punktach. Sposób uregulowania tej kwestii może budzić wątpliwości w związku z zasadami prawidłowej legislacji, które orzecznictwo konstytucyjne wywodzi z art. 2 Konstytucji RP. (…) W ocenie RPO omawiane unormowania powinny być ujęte tak, aby zakres ich zastosowania obejmował tylko te sytuacje, w których działający racjonalnie ustawodawca istotnie zamierzał wprowadzić regulację ograniczającą korzystanie z konstytucyjnych wolności i praw. Zasadny wydaje się zatem postulat modyfikacji obecnego stanu prawnego.
I konkluzja: - Rzecznik poddaje zatem pod rozwagę Ministra zainicjowanie procesu legislacyjnego w celu zmiany art. 14 ust. 1 ustawy z 9 maja 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw poprzez wykreślenie z niego odesłania do art. 98 u.k.p., uchylenie art. 17 ust. 1 ustawy z 2 grudnia 2021 r. i odpowiednią modyfikację § 3 ust. 2 rozporządzenia MSWiA. Alternatywnie, korzystne dla obywateli rezultaty legislacyjne można osiągnąć także dopisaniem do art. 17 ust. 1 ustawy z 2 grudnia 2021 r. kolejnych zdań w brzmieniu „W przypadku jednoczesnego popełnienia kilku naruszeń przez osobę, o której mowa w zdaniach poprzedzających, punkty im odpowiadające sumuje się. Jeżeli suma punktów odpowiadających naruszeniom przekracza 15, osoba ta otrzymuje 15 punktów" i odpowiednią modyfikację § 3 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ewidencji kierujących pojazdami.
Rozwiązanie takie będzie spójne z zasadami karania wynikającymi z Kodeksu wykroczeń w przypadku, gdy sprawca jednym czynem popełnia więcej niż jedno wykroczenie. Jednocześnie będzie to swoistą tarczą dla obywatela przed zbyt uznaniowym przyznawaniem punktów karnych, które w obecnym stanie prawnym może doprowadzić nawet do przekroczenia granicy 24 punktów przy popełnieniu tylko jednego czynu.
Czy tzw. punkty karne będą sumowane do granicy 15? Czy minister za zasadny uzna postulat modyfikacji obowiązującego stanu prawnego? (jm)
