Do resortu infrastruktury zostały pytania w kwestii problemów natury faktycznej dotyczących interpretacji przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Podniesiony problem dotyczy zakazu wyprzedzania na autostradach pojazdów kategorii N2 i N3, a precyzyjniej konieczności podania sposobu weryfikowania prędkości wyprzedzanego pojazdu. Też kwestii stosowania systemu tzw. punktów karnych wobec kierowców zagranicznych. Jest odpowiedź i stanowisko resortów.
Interpelacja. Złożona została interpelacja poselska nr 42905 w związku z sygnalizacjami uzyskanymi od kierowców z regionu tarnowskiego wskazujących na problemy natury faktycznej dotyczące interpretacji przepisów z zakresu ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. Jej autor za grupą interesariuszy wskazał na problem związany z art. 24 ust. 13 ustawy - Prawo o ruchu drogowym - stanowiącym, iż kierującemu pojazdem kategorii N2 lub N3 (…) zabrania się wyprzedzania pojazdu samochodowego na autostradzie i drodze ekspresowej o wyłącznie dwóch pasach ruchu przeznaczonych dla danego kierunku ruchu, chyba że pojazd ten porusza się z prędkością znacznie mniejszą od dopuszczalnej dla pojazdów kategorii N2 lub N3 obowiązującej na danej drodze. Jak się dowiadujemy osoby inicjujące przedmiotowe wystąpienie wskazują na konieczność podania konkretnego sposobu weryfikowania prędkości wyprzedzanego pojazdu w przypadku kontroli ze strony służb bezpieczeństwa drogowego w sytuacji opisanej w przytoczonym przepisie. Autor interpelacji - Piotr Sak - wskazuje na braku znaków drogowych przy wjazdach na autostrady, na nieaktualne oznaczenia w zakresie wskazanej restrykcji. Ten stan faktyczny ma stwarzać możliwości otrzymania mandatów karnych przez kierowców stosujących się do nieaktualnych oznaczeń na trasach autostradowych.
Kolejną podniesioną kwestią są jednakowe limity dotyczące liczby punktów karnych dla wszystkich kierowców ocenione jako niesprawiedliwe. Poseł pisze: - Emfazy wymaga fakt, iż kierowcy zawodowi poruszają się na dużo większych odległościach i robią to znacznie częściej niż kierowcy niezawodowi. Dla przykładu podają, że kierowcy zawodowi nierzadko pokonują ok. 600 km dziennie, podczas gdy okazyjni użytkownicy samochodów osobowych tygodniowo mogą przejechać raptem 50-100 km. W związku z powyższym interesariusze zauważają konieczność wprowadzenia wyższego limitu punktów karnych dla tej pierwszej grupy bądź innego bardziej elastycznego systemu, albowiem m.in. zwłaszcza w kontekście załadunków i rozładunków w miejscach o niedostosowanych drogach bardzo łatwo jest porysować czy uszkodzić lusterka, za co przyznawana liczba punktów jest wysoka i tym samym łatwo w krótkim czasie utracić uprawnienia. Tu wskazano także na fakt, iż kierowcy zagraniczni nie są objęci systemem punktowym, co powoduje, iż nie stosują się do zakazu wyprzedzania, albowiem nie grozi im utrata prawa jazdy, a mandat karny nie odstrasza na tyle, aby zaniechać tego typu procederu. I oceniono: - W praktyce te osoby inicjujące przedmiotowe wystąpienie dostrzegają formę quasi dyskryminacji kierowców zawodowych - obywateli polskich płacących podatki w kraju.
Konkludując swoje wystąpienie skierowane do ministra infrastruktury poseł wnosi o rozważenie możliwości podjęcia szerszych działań w przedmiotowym zakresie przez rozważenie postulatów de lege lata i de lege ferenda oraz udzielenie odpowiedzi na pytania: czy resort zauważa podniesiony problem interpretacji obowiązujących przepisów mogących stwarzać niejasne sytuacje w przypadku kontroli drogowej, a w szczególności, czy jest możliwe podanie maksymalnej prędkości pojazdu, który może być wyprzedzony na drogach szybkiego ruchu przez pojazd ciężarowy, także czy rozważane są konkretne działania, też zmiany dotyczące zróżnicowanie limitu tzw. punktów karnych.
Odpowiedź. Odpowiedzi udzielił Rafał Weber, sekretarz stanu w resorcie infrastruktury.
Po pierwsze przypomniał, że w myśl przepisów art. 24 ust. 13 ustawy - Prawo o ruchu drogowym kierującemu pojazdem kategorii N2 lub N3, o których mowa odpowiednio w art. 4 ust. 1 lit. b rozporządzenia 2018/858 albo w załączniku nr 2 do ustawy, zabrania się wyprzedzania pojazdu samochodowego na autostradzie i drodze ekspresowej o wyłącznie dwóch pasach ruchu przeznaczonych dla danego kierunku ruchu, chyba że pojazd ten porusza się z prędkością znacznie mniejszą od dopuszczalnej dla pojazdów kategorii N2 lub N3 obowiązującej na danej drodze. Wiceminister podkreśla: - Powyższy przepis ma na celu wyeliminowanie przypadków wyprzedzania, podczas których pojazd wyprzedzany i pojazd wyprzedzający poruszają się ze zbliżoną prędkością. Takie manewry wyprzedzania z uwagi na małą różnicę prędkości pojazdów ciężarowych powodują znaczne utrudnienie ruchu pojazdów poruszających się z dopuszczalnymi prędkościami, korzystającymi z lewego pasa ruchu na autostradach i drogach ekspresowych. Gwałtowna zmiana prędkości (jej redukcja o około 40 - 60 km/h) może przyczynić się do wielu niebezpiecznych sytuacji, tj. utraty przyczepności pojazdu, najechania, a przede wszystkim potęgowania agresji w ruchu drogowym. I konkret: - Z uwagi na krótki czas obowiązywania art. 24 ust. 13 ustawy - Prawo o ruchu drogowym nie jest możliwe dokonanie miarodajnej analizy wątpliwości interpretacyjnych wskazanych w przedmiotowej interpelacji.
Kolejna kwestia - ewentualnego zróżnicowania limitu tzw. punktów karnych R. Weber wskazuje, że w ramach funkcjonującego w Polsce systemu punktowego obowiązuje jednolity limit punktów karnych dla wszystkich kierowców, w tym także zawodowych. Obniżenie limitu dotyczy jedynie kierowców, którzy dopuścili się naruszeń przepisów ruchu drogowego w okresie 1 roku od wydania im prawa jazdy po raz pierwszy. Natomiast ewidencja kierowców, prowadzona zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji obejmuje naruszenia popełnione na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przez wszystkie osoby uprawnione do kierowania pojazdami silnikowymi lub motorowerami, w tym także kierowców zagranicznych. Podsumowuje: - Wobec powyższego uprzejmie wskazuję, że w ocenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji nie ma potrzeby zmiany wyżej wymienionego rozporządzenia w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego w przedmiotowym zakresie. (jm)