Po raz kolejny podniesiony został uciążliwości i niebezpieczeństwom wynikających z łamania zakazu wyprzedzania samochodów ciężarowych na autostradach i drogach szybkiego ruchu. Resort infrastruktury wypowiadający się w przywołanej kwestii nie zmienił swojego dotychczasowego stanowiska.
Wyprzedzanie samochodów ciężarowych. Interpelację poselską w sprawie nagminnego łamania zakazu wyprzedzania samochodów ciężarowych na autostradzie (nr 16613 - kliknij) zgłosił poseł Bartosz Kownacki: - W związku z nagminnym i bezkarnym łamaniem zakazu wyprzedzania oraz stwarzaniem bardzo dużego zagrożenia w ruchu pojazdów przez kierowców samochodów ciężarowych na autostradach i drogach szybkiego ruchu proszę o ustosunkowanie się do poniższych kwestii. Pytał o ilość mandatów właśnie za łamanie w/w zakazów; o wskazanie w ilu przypadkach kierowcy tirów byli sprawcami wypadów; a przede wszystkim o ewentualne decyzje o wprowadzeniu całkowitego zakazu wyprzedzania przez samochody ciężarowe na autostradach i drogach szybkiego ruchu, czy działania dla podwyższenia kar dla kierowców samochodów ciężarowych. I tak oto konkludował: - Jak wobec obowiązującej fikcji prawnej i powszechnego łamania zakazu wyprzedzania przez samochody ciężarowe na autostradach i drogach szybkiego ruchu Ministerstwo Infrastruktury planuje rozwiązać ten problem? Poseł ocenia także, iż - dla poprawy sytuacji - budowane nowe autostrady i drogi szybkiego ruchu powinny posiadać minimum trzy pasy ruchu w każdym kierunku.
Stanowisko ministerstwa infrastruktury. Odpowiedzi (kliknij) na zgłoszoną interpelację udzielił Rafał Weber, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury:
* Nakładane mandaty. Wg informacji Inspekcji Transportu Drogowego za niestosowanie się do znaku B-25 lub B-26 „zakaz wyprzedzania” w 2019 r. ITD nałożyła 426 mandatów karnych w tym 79 na autostradach i 106 na drogach ekspresowych. Natomiast w 2020 r. 745 mandatów karnych, 279 na autostradach i 183 na drogach ekspresowych. Natomiast Inspektorzy delegatur terenowych Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego w zakresie naruszeń zakazu wyprzedzania przez samochody ciężarowe na drogach ekspresowych oraz autostradach w 2019 r. nałożyli 93 mandaty karne, natomiast w 2020 r. 86 mandatów karnych. Inspektorzy Biura Kontroli Opłaty Elektronicznej Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego w roku 2019 nałożyli 712, a w 2020 r. 417 mandatów karnych wobec kierujących samochodami ciężarowymi i zespołami pojazdów powyżej 3,5t na autostradach, na których obowiązuje zakaz wyprzedzania ustanowiony znakiem zakazu B-26 „zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe”. Inspektorzy z Wydziału Nadzoru i Organizacji Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego w ramach przeprowadzonych kontroli ruchu drogowego, zgodnie z art. 129a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110 z późn. zm.), nałożyli 3 mandaty karne w 2019 r. oraz 1 mandat karny w 2020 r. za złamanie zakazu wyprzedzania przez samochody ciężarowe na autostradach i drogach szybkiego ruchu.
Co do kwestii mandatów nakładanych przez Policję, a także wysokości grzywien – resort nie wypowiedział się, wskazując, iż pozostaję one poza jego właściwością.
* Całkowity zakaz wyprzedzania. Rafał Weber poinformował, iż w zakresie ewentualnego wprowadzenia zakazu wyprzedzania resort podjął działania dla wypracowania stanowiska odnośnie zasadności proponowanych zmian legislacyjnych. Zwrócono się do instytucji publicznych oraz organizacji społecznych zajmujących się zagadnieniami z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz transportu drogowego (przewozów drogowych). Ponadto przeanalizowano rozwiązania prawne stosowane w innych państwach europejskich. Wypracowano tu następującą ocenę: - W opiniach przekazanych przez podmioty opiniujące negatywnie oceniono dodatkowe (ponad istniejące obecnie ustawowe obowiązki kierującego pojazdem) działania ograniczające wyprzedzanie przez samochody ciężarowe, poprzez wprowadzenie dodatkowego zakazu, jako powszechnie obowiązującej zasady ruchu drogowego. Za rozwiązanie korzystniejsze uznano wprowadzanie zakazów odcinkowych, w miejscach o szczególnie dużym natężeniu ruchu, gdzie manewr wyprzedzania przez samochody ciężarowe skutkuje istotnym spowolnieniem ruchu innych pojazdów.
* Obowiązujący stan prawny. Zaznaczono, iż obecny stan prawny umożliwia wprowadzenie do organizacji ruchu oznakowania zakazującego wyprzedzania przez samochody ciężarowe, w postaci stałego znaku pionowego B-26 „zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe” również z tabliczką określającą np. godziny obowiązywania zakazu albo w formie znaku o zmiennej treści i tablic o zmiennej treści, wyświetlających tożsamy element graficzny dla znaku B-26 i treść tabliczki pod takim znakiem. Co istotne, obowiązujące przepisy ustawy - Prawo o ruchu drogowym nakładają odpowiednie obowiązki na kierujących pojazdami - związane z wykonywanym manewrem wyprzedzania - mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i płynności ruchu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu. Natomiast art. 24 ust. 6 tej ustawy stanowi, że kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Ważnym elementem jest także fakt i GDDKiA może dostosować organizację ruchu do lokalnych potrzeb. To może mieć zarówno charakter stały (za pomocą znaków B-26), jak i okresowy (znaki B-26 z odpowiednimi tabliczkami). Może mieć również – dzięki zastosowaniu znaków zmiennej treści, które są zainstalowane na sieci autostrad i dróg ekspresowych – charakter dynamiczny, uzależniony od aktualnych parametrów ruchu, jak np. natężenie ruchu oraz udział w nim samochodów ciężarowych, czy warunki pogodowe.
* Inwestycje drogowe. Odnosząc się do propozycji budowy nowych autostrad i dróg szybkiego ruchu z minimum trzema pasami ruchu w każdym kierunku, Rafał Weber podkreślił, że obecnie żadne uwarunkowania prawne nie stoją na przeszkodzie ku temu, by drogi szybkiego ruchu były budowane jako trzypasowe. Oczywiście pozostaje kwestia kosztów takich inwestycji.
Podsumowanie. - Mając na względzie przywołane wyżej argumenty, w ocenie resortu infrastruktury, wprowadzenie całkowitego zakazu wyprzedzania przez samochody ciężarowe na autostradach i drogach szybkiego ruchu nie wydaje się uzasadnione – ocenił w imieniu resortu infrastruktury Rafał Weber. Dodajmy, iż nie dalej jak w sierpniu ubiegłego roku ten sam odpowiadający informował, iż w ministerstwie prowadzone są prace analityczne zgłaszanych problemów w zakresie wyprzedzania się pojazdów ciężarowych, w celu wypracowania optymalnego rozwiązania prawnego. (jm)
