W dniu wczorajszym (8.2.2022 r.) odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Infrastruktury z porządkiem obrad: „Informacja Ministra Infrastruktury na temat błędnych pytań egzaminacyjnych dodanych do bazy pytań teoretycznych państwowego egzaminu na prawo jazdy”. Wyjaśnienia przedstawił i na pytania posłów odpowiadał wiceminister Rafał Weber [kliknij] - pisaliśmy na łamach tyg. PRAWO DROGOWE@NEWS [kliknij]. Dziś omówienie dyskusji czyli cz. 2 informacji.
Pytania, wypowiedzi, wnioski: W dniu wczorajszym wiceminister Rafał Weber swoją informację konkludował: - Nowo powołany przewodniczący Komisji, wraz z nowo powołaną dyrektor Departamentu Transportu Drogowego mają zaproponować ministrowi infrastruktury systemowe zmiany w zakresie zarówno funkcjonowania Komisji, jak i pytań egzaminacyjnych. Dostrzegamy już teraz potrzebę wprowadzenia dodatkowych zabezpieczeń przed błędną ingerencją w tworzone pytania egzaminacyjne, aby uniknąć sytuacji z 24 stycznia br. W ramach dyskusji głos zabrali posłowie: Mirosław Suchoń, Maciej Lasek, Anna Paluch; Cezary Grabarczyk; Jerzy Polaczek – to wypowiedzi, które zdecydowanie mogą być przydatne przygotowującym propozycje zmian. Podjęto wiele istotnych kwestii. Postawione zostały pytania:
1) Czy w ubiegłych latach odnotowano przypadki zgłoszeń do Ministerstwa informacji o tym, że w bazie znajdują się nieprawidłowe pytania? Jakie przedsięwzięto środki? Ile takich pism było? Jak w ministerstwie i Komisji przeprocedowano te wnioski? (M. Suchoń);
2) Czy była osoba, która po weryfikacji przez członków Komisji pytań, na końcu weryfikacji, ostatecznie sprawdzała czy ona przebiegła w sposób prawidłowy i ostatecznie kierowała pytanie do bazy? Czy w czasie odbytej weryfikacji nie nastąpiły błędy? Być może to - mniej czy bardziej zawiniony świadomie - problem techniczny? Czy ktoś imiennie za to odpowiadał? Jeżeli tak to dlaczego ta procedura zawiodła? (M. Suchoń);
3) W jaki sposób przebiega udostępnianie pytań jednostkom zewnętrznym? (M. Suchoń);
4) Ministerstwo do 5 grudnia 2021 r. powinno opublikować rozporządzenie dotyczące Komisji weryfikacyjnej? Poza projektem, który był dołączony do projektu ustawy o transporcie drogowym (druk nr 1508), trudno znaleźć ogłoszone rozporządzenie? Dlaczego to rozporządzenie nie zostało opublikowane? (M. Suchoń);
5) Kto pokryje koszty zorganizowania ponownego egzaminu? Nie jest to z winy WORD-u. (M. Lasek);
6) Jakie jest uzasadnienie skierowanego do Prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z nieprawidłowościami w bazie pytań egzaminacyjnych? (C. Grabarczyk);
7) Ile rocznie kosztuje nas Komisja? (M. Suchoń);
8) Jak wygląda sytuacja w przypadku pozostałych baz (pytań egzaminu na instruktorów, na egzaminatorów)? (M. Suchoń).
9) - Pan Minister- podczas posiedzenia Komisji, kiedy prezentował wizję dotyczącą szkolenia kandydatów na kierowców w przyszłości - przedstawił taki pomysł żeby te komisje weryfikacyjne przenieść do Instytutu Transportu Samochodowego. Z wielu względów wydaje się, że to jest pomysł interesujący. Czy ten kierunek jest w jakiś sposób rozpatrywany? (M. Suchoń);
Odpowiedzi: Na sformułowane w trakcie dyskusji pytania poselskie odpowiadał wiceminister Rafał Weber oraz dyrektor Departamentu Transportu Drogowego Ministerstwa Infrastruktury - dr Renata Rychter. Na te wykraczające poza zakres tematyki posiedzenia odpowiedzi nie zostały udzielone. Oto co powiedziano:
Ad. 1) Błędnych pytań egzaminacyjnych w przeszłości nie było. Wycofywano te, które budziły wątpliwości interpretacyjne. Dla przykładu zaraz po powołania Komisji w roku 2015, po weryfikacji 2663 pytań wycofano 194. Pytania z bazy wycofywane są z kilku względów. Po roku 2015 były to zmiany przepisów prawa, które wpływały na ich aktualność. Pytania były wycofywane wobec wątpliwości zgłaszanych przez obywateli, jak i nadzorujących przebieg egzaminów. Tu R. Weber podkreślał, iż powstające wątpliwości interpretacyjne nie oznaczają, że pytania te miały zaszeregowaną błędną odpowiedź.
Ad. 2) Weryfikacja i rekomendacja pytań, które później pojawiają się w bazie egzaminacyjnej należy do Komisji. Komisja została powołana właśnie po to, aby wykonać merytoryczną pracę oceniającą i rekomendującą poszczególne pytania. W 35. osobowej Komisji znajdują się specjaliści z różnego zakresu: egzaminatorzy, instruktorzy, prawnicy, poloniści, tłumacze. Merytoryczny obowiązek, aby rekomendować pytania spoczywa na Komisji. W omawianej konkretnej sytuacji każdy z członków Zespołu weryfikował pytania i faktycznie jeden z nich w ośmiu pytaniach zmienił odpowiedź z prawidłowej na błędną. I to był ostatni członek Komisji, po nim był tylko jej przewodniczący, który to błędne zatwierdzenie przyjął, nie zauważył tego mylnego zaszeregowania.
Ad. 3) Udostępnienie jednostkom zewnętrznym odbywa się na podstawie istniejącej szczegółowej procedury określonej w 2014 roku.
Ad. 4) W art. 57d ustawy o kierujących pojazdami mamy delegację ustawową do wydania przez ministra właściwego do spraw transportu wydania rozporządzenia, które m.in. określa sposób weryfikacji pytań egzaminacyjnych. Ustawą z 14 października 2021 r. nowelizującą także ustawę o kierujących pojazdami wprowadzono zmianę tej delegacji ustawowej co powodowało - zgodnie z zasadami techniki prawodawczej - uchylenie dotychczas obowiązującego rozporządzenia. Jednakże na podstawie art. 17 tej ustawy, czyli przepisu przejściowego, utrzymano w mocy dotychczas obowiązujące rozporządzenie do czasu wydania nowego rozporządzenia, ale nie później niż w ciągu roku od dnia wejścia w życie tej nowelizacji z 14 października. Czyli de facto minister ma - zgodnie z aktualnie obowiązującym stanem prawnym - do grudnia 2022 roku czas na wydanie nowego rozporządzenia [kliknij].
Ad. 5) Koszt egzaminu teoretycznego to 30 zł. Ponowny egzamin dotyczy 16. osób w skali całego kraju. Niestety dzisiaj nie ma podstawy prawnej, aby te środki przekazać do WORD.
Ad. 6) - Jeden z członków Komisji dokonał zmiany odpowiedzi w 8. pytaniach. Poprosiliśmy służby, aby zweryfikowały czy to ludzki błąd, czy to przypadek, czy to coś więcej - informował R. Weber.
Ad. 7) Koszty Komisji od początku jej powstania: suma kosztów to 1.604.684 zł. Największa kwota to wynagrodzenia: najwyższe było we wspomnianym 2015 r., gdy weryfikacji nie było np. w 2018 r. wynagrodzenia wyniosły łącznie - 530 zł.
Cieszy, iż odbyło się to spotkanie. Relację zakończmy zdecydowanie ważną wypowiedzią posła Jerzego Polaczka: cyt. - Zachęcałbym Ministerstwo Infrastruktury do pewnego szerszego spojrzenia na zagadnienia, których elementem jest ta baza pytań na prawo jazdy. Wydaje mi się, że w drugim półroczu bieżącego roku - taki wniosek będę kierował do planu pracy na II półrocze - żebyśmy jako Komisja poddali pewnej refleksji całokształt tej problematyki (…), kształtowania takich instytucji jak sama Komisja w Ministerstwie, jak pozycja KRBRD, jak współpraca z instytucjami naukowo-badawczymi, jak ITS. (…).
Redakcja PRAWA DROGOWEGO@NEWS zaprasza do obserwowania i udziału na czacie w jutrzejszej debacie z cyklu DYSKUSJI NA RATUSZOWEJ. Temat: „Po co pytania egzaminacyjne?”. Naszym Gościem będzie poseł Mirosław Suchoń [kliknij].
(jm)
