Procedowanie w Sejmie i Senacie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami (tzw. ustawy wordowskiej) zostało zakończone 1 grudnia br. Ostatecznie jednego głosu zabrakło do odrzucenia proponowanego tekstu w całości. Ustawa uchwalona 4 listopada 2022 r. trafiła do Prezydenta RP. W ślad za aktem Związek Województw RP wystosował apel wskazując na niekonstytucyjne rozwiązania przyjęte w ustawie. Prezydent może: przed podpisaniem powyższej ustawy wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności Konstytucją; przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia; ją podpisać.
Istotna wada prawna. Do Prezydenta RP przesłana została ustawa o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami [kliknij]. Zarząd Związku Województw RP wystosował stanowisko wskazujące na niekonstytucyjne rozwiązania przyjęte w tejże ustawie. Czytamy w nim: „Projekt został uchwalony pomimo, że zawiera istotną wadę prawną polegającą na określeniu w art. 1 pkt 1 nowego zadania, jakim jest dofinansowywanie wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego z budżetu województw, bez dokonania zmian w podziale dochodów publicznych, co stanowi naruszenie art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., tj. „4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.” Dodatkowo uchwalony projekt narusza art. 118 ust. 3 Konstytucji RP, ponieważ nie przedstawia skutków finansowych jej wykonania.
Do wystąpienia dołączono stanowiska i opinię potwierdzające w/w naruszenia:
* Stanowisko Zarządu Związku Województw RP z 14 października 2022 r.;
* Stanowisko nr 1/2022 Konwentu Marszałków Województw RP z dnia 18 sierpnia 2022 r.;
* Opinię Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu RP z 4 października 2022 r. (w zakresie art. 118 ust. 3 Konstytucji).
Uzasadnienie naruszenia Konstytucji. Autorzy skierowanego do Prezydenta stanowiska uzasadniają: „Uchwalona przez Sejm ustawa o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami zawiera naruszenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Są to naruszenia fundamentalne, ponieważ dotyczą finansowania środkami publicznymi nowego zadania, które nakłada na samorządy ustawa. Dofinansowywanie funkcjonowania Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego (dalej również jako WORD-y) nigdy nie było zadaniem samorządów województw. Aby Państwo – w tym przypadku samorząd wojewódzki - właściwie funkcjonował powinien posiadać środki na nowe zadanie, w innym przypadku dofinansowywanie stanie się tylko formalnym zapisem ustawy, bądź pieniądze dedykowane w samorządzie na ratowanie życia (np. na szpitale wojewódzkie) będzie trzeba przeznaczać na ratowanie wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego. Warto dodać, że Związek Województw RP dokonał wstępnych obliczeń kosztów funkcjonowania WORD-ów za 2021 r., które wyniosły na poziomie kraju 316 mln zł. W związku z powyższym koszty, jakie miałyby ponieść samorządy na dofinansowanie WORD-ów mogą wynieść nawet 158 mln zł rocznie (kwota ta stanowi 50% kosztów utrzymania WORD-ów). Jednocześnie należy podkreślić, że Związek Województw RP wskazywał rozwiązanie w postaci zwiększenia udziału województw w dochodach CIT o co najmniej 0,25%. Jednakże wymagałoby to podjęcia szeregu działań dotyczących finansów publicznych, które nie zostały w ustawie ujęte”.
Apel do Pana Prezydenta. Cytujemy:
„Wobec powyższego zwracamy się do Pana Prezydenta o:
1) skorzystanie z uprawnienia wyrażonego w art. 122 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i przed podpisaniem powyższej ustawy wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności art. 1 pkt 1 ustawy z art. 118 ust. 3 oraz art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji, lub;
2) w przypadku nie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w trybie art. 122 ust. 3 Konstytucji o przekazanie Sejmowi ustawy do ponownego rozpatrzenia (art. 122 ust. 5 Konstytucji)”.
Co postanowi Prezydent RP? (jm)
