- Sprawa bezpłatnego przejazdu autostradami A1 i A4 w obrębie aglomeracji nadal jest otwarta - zapewnia Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. “Gazeta pl Katowice” komentuje: niestety, to tylko deklaracje. Konkretów jak nie było, tak nie ma. Chodzi o opłaty na A1 w rejonie Rybnika oraz A4 w Gliwicach. Kilka dni temu okazało się, że gliwiczanie będą musieli płacić za przejazd 16-kilometrowym odcinkiem A1 z Sośnicy do Kleszczowa, bo rząd mimo obietnic nie przygotował rozporządzenia wprowadzającego tzw. bilety zerowe. I dalej czytamy: Mikołaj Karpiński, rzecznik ministerstwa transportu, twierdzi teraz, że trwają jednak prace nad systemem, który pozwoliłby wyłączyć z opłat naturalne obwodnice miast. - Analizowane są kwestie techniczne, w jaki sposób miałoby to wyglądać, ale to złożona sprawa, bo z jednej strony są oczekiwania społeczne, a z drugiej ewentualne pozbawienie Krajowego Funduszu Drogowego wpływów z opłat za autostrady - mówi rzecznik.
Poseł Marek Krząkała, złożył interpelację w tej sprawie. Poniżej jej tekst wraz z odpowiedzią adresata.
Interpelacja (nr 692)
do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej w sprawie bezpłatnej autostrady A1
w obrębie subregionu zachodniego woj. Śląskiego
Szanowny Panie Ministrze! Kwestia odpłatności za przejazd obwodnicami miast jest przedmiotem dyskusji od dłuższego czasu, a umożliwienie bezpłatnego przejazdu autostradowymi obwodnicami miast i regionów jest od wielu lat podnoszonym postulatem społecznym.
W ubiegłym roku Ministerstwo Infrastruktury przygotowało nowe rozwiązania dotyczące autostrad płatnych oraz Krajowego Funduszu Drogowego, który zakładał zwolnienie samochodów osobowych do 3,5 t i motocykli z obowiązku płacenia za przejazd odcinkami autostrad budowanych ze środków budżetu państwa przebiegających w pobliżu miast i aglomeracji. W województwie śląskim uwzględniono autostradę Al na odcinkach węzeł Ligota – węzeł Zawodzie (w okolicach Częstochowy), węzeł Bytom – węzeł Gliwice (w okolicach aglomeracji katowickiej) oraz autostradę A4 na odcinkach węzeł Sośnica – węzeł Murckowska (w okolicach aglomeracji katowickiej). W skali kraju mówiono także o włączeniu do tych rozwiązań obwodnicy Wrocławia oraz Łodzi.
Pominięto jednak aglomerację rybnicką na odcinku autostrady Al od granicy z Czechami do węzła Sośnica, który przebiega przez subregion zachodni województwa śląskiego, z siedzibą w Rybniku będącym największym miastem w tej części Polski (ponad 140 000 mieszkańców). To obszar sześciu powiatów: raciborskiego, rybnickiego, wodzisławskiego, Jastrzębia-Zdroju, Rybnika i Żor, zamieszkały przez ponad 650 000 osób. Pomijając fakt, że osoby mieszkające na tym terenie ponosiły koszty i niedogodności związane z budową autostrady Al, wiele osób już obecnie wykorzystuje autostradę do szybkiego przemieszczania pomiędzy miastami subregionu oraz, co ważniejsze, do codziennego dojazdu do pracy w aglomeracji katowickiej i odwrotnie. Autostrada Al, węzeł Sośnica i dalej autostrada A4 stanowi naturalne połączenie tych dwóch silnie zurbanizowanych regionów województwa śląskiego. Bezpłatne obwodnice oraz miejskie odcinki autostrad to rozwiązania funkcjonujące w krajach Europy Zachodniej, to wewnętrzne trasy, którymi tysiące ludzi codziennie jeździ do pracy. I tak należy podchodzić również do tras Al i A4 w województwie śląskim.
W podejmowaniu dotychczasowych decyzji brano pod uwagę odcinki autostrad zarządzane przez GDDKiA oraz m.in. brak innej obwodnicy położonej przed autostradą w ciągu drogi niższej klasy technicznej, a także odcinki autostrad zlokalizowane w okolicach najbardziej zurbanizowanych miast, w pobliżu których znajdują się co najmniej 2 węzły komunikacyjne, co daje techniczne możliwości wyłączenia z opłat. Te warunki spełnia także aglomeracja rybnicka, gdzie autostrada przebiega w pobliżu największych miast: Jastrzębie-Zdrój, Wodzisław Śląski, Rybnik, Żory, Czerwionka-Leszczyny.
W związku z powyższym mam do Pana Ministra następujące pytania:
1. Czy planuje się włączenie autostrady Al przebiegającej przez subregion zachodni województwa śląskiego do systemu opłat zerowych?
2. Czy nieformalny podział województwa śląskiego na dwie części, tj. aglomerację katowicką, gdzie mieszkańcy mogą poruszać się bezpłatną A4 i Al. pomiędzy miastami, oraz na ponad 650-tysięczną aglomerację rybnicką pozbawioną tego prawa w ciągu Al i A4, jest korzystnym rozwiązaniem scalającym system komunikacji wewnątrz silnie zurbanizowanego województwa śląskiego?
3. Jakie są dotychczasowego powody nieuwzględniania aglomeracji rybnickiej oraz kryteria, na podstawie których podejmowano decyzje, jakie odcinki autostrad należy wyłączyć z systemu poboru opłat?
4. Czy ministerstwo rozważa inne korzystne rozwiązania z punktu widzenia mieszkańców aglomeracji rybnickiej?
Z wyrazami szacunku Poseł Marek Krząkała
Rybnik, dnia 20 grudnia 2011 r.
Odpowiedzi udzielił Maciej Jankowski - podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, 26-01-2012 - posiedzenie nr 6 -
Tekst odpowiedzi przed publikacją w aneksie do sprawozdania stenograficznego
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 29 grudnia 2011 r., znak: SPS-023-692/11, przy którym przekazano interpelację pana posła Marka Krząkały w sprawie możliwości wyłączenia odcinka autostrady A1 w obrębie subregionu zachodniego województwa śląskiego z systemu poboru opłat, uprzejmie przekazuję następujące informacje. Zgodnie z art. 1 ust. 2 tekstu pierwotnego ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym obowiązującej od dnia 2 stycznia 1995 r. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, autostrady lub ich odcinki, które będą budowane i eksploatowane jako płatne. Natomiast zgodnie z art. 37a ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym za przejazd autostradą pobierane są opłaty. Wyjątkiem od tej zasady są sytuacje, w których autostrada nie została przystosowana do poboru opłat. Mając na względzie powyższe dane, należy stwierdzić, że minister transportu, budownictwa i gospodarki morskiej nie podjął nowej decyzji dotyczącej wprowadzenia do systemu prawnego obowiązku wnoszenia opłat za przejazd autostradami.
Ze względu na fakt, że kwestia umożliwienia bezpłatnego przejazdu autostradowymi obwodnicami miast stanowiła często podnoszony postulat społeczny, w ówczesnym Ministerstwie Infrastruktury podjęto inicjatywę mającą na celu wprowadzenie do dotychczas obowiązującego systemu prawnego rozwiązania spełniającego oczekiwania społeczeństwa. Kwestia możliwości bezpłatnego korzystania z odcinków autostradowych jest kwestią złożoną, bowiem z jednej strony dotyczy umożliwienia społecznościom lokalnym bezpłatnego korzystania z infrastruktury, a z drugiej strony wiąże się z pozbawieniem Krajowego Funduszu Drogowego wpływów z tego tytułu. Rozważano wiele wariantów rozwiązania omawianej kwestii. Jeden z nich w postaci projektu rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie autostrad płatnych został przedstawiony w ramach konsultacji społecznych i umieszczony na stronie internetowej ministerstwa. Odnosząc się do pytania o to, jakimi kryteriami kierowano się, przygotowując ww. projekt, uprzejmie informuję, iż ustalając listę autostradowych obwodnic miast objętych zwolnieniem z opłat, resort kierował się następującymi kryteriami: 1) odcinek pozostaje w zarządzie generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad; 2) odcinek zlokalizowany jest w okolicach najbardziej zurbanizowanych miast o największym natężeniu ruchu, mających powyżej 600 tys. ludności.
Projekt spotkał się z dużym zainteresowaniem, a uwagi w dalszym ciągu wpływają do ministerstwa, gdzie są nieustająco analizowane. Jednocześnie ministerstwo, analizując potrzeby społeczne przedstawione we wspomnianych uwagach, podjęło dialog z Ministerstwem Finansów, mając na celu wypracowanie optymalnej koncepcji.
Biorąc pod uwagę istotność i złożoność problematyki, należy uznać, iż omawiana kwestia powinna być analizowana przy uwzględnieniu potrzeb społecznych, jak też pod kątem sytuacji finansowej kraju.
Z poważaniem
