Komisja Europejska przedstawiła wnioski dotyczące unowocześnienia przepisów dotyczących praw jazdy. Wśród nich np. propozycja wprowadzenia cyfrowego prawa jazdy ważnego na terenie całej Unii Europejskiej oraz nowych przepisów ułatwiających egzekwowanie przepisów ruchu drogowego poza granicami, wiele ważnych rozwiązań dotyczy szkolenia i egzaminowania młodych kierowców.
Zaproponowane przez Komisję Europejską 1 marca br. nowe przepisy poprawią bezpieczeństwo wszystkich użytkowników dróg i pomogą UE zrealizować wizję zerową - zero ofiar śmiertelnych na unijnych drogach do 2050 r. Mają lepiej przygotować kierowców do jazdy pojazdami bezemisyjnymi i poruszania się po drogach miejskich, obok większej liczby rowerów i jednośladów, a wokół jest wielu pieszych. Celem jest także umożliwienie młodym kierowcom zdobywania doświadczenia poprzez program jazdy z osobą towarzyszącą - od 17 roku życia młodzi ludzie będą mogli uczyć się jeździć i uzyskać prawo jazdy. Ci, którzy zdadzą w wieku 17 lat, będą mogli samodzielnie prowadzić samochód od 18. roku życia, a pracować jako zawodowy kierowca, gdy tylko pozwoli na to konkretny zawód. Pomoże to rozwiązać obecny niedobór kierowców.
- Dzisiejszy pakiet wniosków ma na celu uproszczenie przepisów dotyczących praw jazdy przy jednoczesnym dostosowaniu ich do postępu technologicznego i medycznego; upewnienie się, że początkujący kierowcy są dobrze wyszkoleni i wspierani; że przeszkody w mobilności transgranicznej zostały wyeliminowane; oraz aby nie było bezkarności tych, którzy łamią zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego ponad granicami, dzięki lepszej transgranicznej wymianie informacji o wykroczeniach drogowych i dyskwalifikacji kierowców za te najpoważniejsze. Bezpieczna jazda ma kluczowe znaczenie w naszych wysiłkach na rzecz zmniejszenia o połowę liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych i poważnych obrażeń do 2030 r. - komentuje Adina Vălean, komisarz ds. transportu - 01.03.2023 r.
- Musimy sprawić, by nasze drogi były bezpieczniejsze dla wszystkich użytkowników. Większość ofiar śmiertelnych na drogach dotyczy samochodu, ale bardzo często ofiarą nie jest ktoś, kto w nim siedzi. Nowe przepisy dotyczące szkolenia i egzaminowania uczą zatem przyszłych kierowców, jak dzielić drogi i ulice z rosnącą liczbą innych, bardziej narażonych użytkowników, takich jak rowerzyści. Zmniejszy się również bezkarność za wykroczenia drogowe popełniane w innych państwach członkowskich UE, a nowe terminy administracyjne sprawią, że kierowcy nie będą zaskoczeni mandatem, który nadejdzie wiele miesięcy po fakcie - ocenia Frans Timmermans, wiceprzewodniczący wykonawczy ds. Europejskiego Zielonego Ładu - 01.03.2023 r.
Jak czytamy w komunikacie: - Zmodernizowane przepisy dotyczące prawa jazdy, mają uczynić drogi bezpieczniejszymi i uprościć codzienne życie. Wniosek w sprawie praw jazdy zmienia istniejące prawo UE i jest inspirowany najlepszymi praktykami obowiązującymi już w kilku państwach członkowskich. Kluczowym celem nowych przepisów będzie poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego, m.in.:
- Okres próbny wynoszący co najmniej dwa lata dla początkujących kierowców po zdaniu egzaminu oraz zasada zerowej tolerancji dla jazdy pod wpływem alkoholu. Jest to niezbędne, ponieważ nawet jeśli młodzi kierowcy stanowią tylko 8% wszystkich kierowców samochodów, 2 na 5 śmiertelnych kolizji dotyczą kierowcy lub kierowcy w wieku poniżej 30 lat.
- Umożliwienie młodym ludziom przystąpienia do egzaminu i rozpoczęcia kierowania samochodami osobowymi i ciężarowymi od 17 roku życia w celu zdobycia doświadczenia w prowadzeniu pojazdów.
- Dostosowanie szkolenia i testów kierowców w celu lepszego przygotowania kierowców do obecności na drodze niechronionych użytkowników. Pomoże to poprawić bezpieczeństwo pieszych, rowerzystów, a także użytkowników e-skuterów i e-rowerów w miarę przechodzenia UE na bardziej zrównoważoną mobilność miejską.
- Bardziej ukierunkowana ocena stanu zdrowia, uwzględniająca postępy w leczeniu chorób takich jak cukrzyca. Kierowcy będą również zachęcani do aktualizowania swoich umiejętności prowadzenia pojazdu i wiedzy, aby nadążać za rozwojem technologicznym.
Aby uprościć uznawanie praw jazdy między państwami członkowskimi, Komisja proponuje po raz pierwszy na świecie wprowadzenie cyfrowego prawa jazdy. Znacznie łatwiej będzie wymienić, odnowić lub wymienić prawo jazdy, ponieważ wszystkie procedury będą odbywały się online. W tym samym duchu obywatelom krajów spoza UE o porównywalnych standardach bezpieczeństwa drogowego łatwiej będzie wymienić prawo jazdy na unijne.
Zaktualizowane zasady testowania uwzględnią przejście na pojazdy bezemisyjne. Będą na przykład oceniać wiedzę i umiejętności związane z zaawansowanymi systemami wspomagania jazdy i innymi zautomatyzowanymi technologiami. Początkujący kierowcy zostaną również nauczeni, w jaki sposób ich styl jazdy wpływa na ich emisje - na przykład czas zmiany biegów. Wreszcie dopuszczalna masa pojazdu kategorii „B” zostanie dostosowana do pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi, ponieważ pojazdy bezemisyjne z akumulatorami mogą być cięższe.
Skuteczne transgraniczne egzekwowanie przepisów ruchu drogowego związanych z bezpieczeństwem. Obecne przepisy UE dotyczące transgranicznego egzekwowania przepisów pomogły zapewnić, że sprawcy wykroczeń drogowych niebędący rezydentami nie pozostaną anonimowi. Niemniej jednak w 2019 r. około 40% przestępstw transgranicznych popełniono bezkarnie, ponieważ albo nie wykryto sprawcy, albo nie wyegzekwowano zapłaty. Dzisiejszy wniosek ma na celu rozwiązanie tego problemu poprzez umożliwienie organom ścigania uzyskania dostępu do krajowych rejestrów praw jazdy. Komisja proponuje również wzmocnienie roli ustanowionych krajowych punktów kontaktowych, aby mogły one lepiej współpracować z organami ścigania zaangażowanymi w dochodzenia w sprawie przestępstw. Pozwoli to zaradzić obecnym niedociągnięciom we współpracy między państwami członkowskimi podczas prowadzenia dochodzeń w sprawie przestępstw.
Ponadto obecne prawo obejmuje niektóre z najczęstszych i najpoważniejszych wykroczeń, takich jak nadmierna prędkość i jazda pod wpływem alkoholu. Komisja proponuje rozszerzenie zakresu wykroczeń drogowych na:
- niezachowanie wystarczającej odległości od poprzedzającego pojazdu;
- niebezpieczne wyprzedzanie;
- niebezpieczne parkowanie;
- przekroczenie jednej lub więcej białych ciągłych linii;
- jazda pod prąd;
- nieprzestrzeganie zasad korzystania z korytarzy ratunkowych;
- korzystanie z przeciążonego pojazdu.
Dodatki te pomogą zmniejszyć bezkarność za takie przestępstwa i poprawią zdolność państw członkowskich do karania przestępców z innych państw członkowskich. Zapewni również równe traktowanie przestępców będących rezydentami i niebędących rezydentami.
Zaktualizowane przepisy zapewnią respektowanie praw osób oskarżonych o wykroczenia drogowe. Nierezydenci zachowują prawo do skutecznego środka prawnego i rzetelnego procesu sądowego, domniemania niewinności i obrony. Prawa te będą lepiej gwarantowane przez przepisy zapewniające ujednoliconą treść i dostarczanie wezwań do zapłaty, poprzez zapewnienie odbiorcom takich wezwań możliwości weryfikacji ich autentyczności oraz poprzez uczynienie standardowym wymogiem udostępniania informacji domniemanym sprawcom.
Specjalny portal informatyczny zapewni obywatelom łatwy dostęp do informacji na temat zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego obowiązujących w każdym państwie członkowskim, a z czasem umożliwi bezpośrednie płacenie ewentualnych mandatów.
Zasady zostaną również dostosowane do unijnych przepisów dotyczących ochrony danych osobowych (RODO i LED).
Pozbawienie prawa jazdy ze skutkiem w całej UE: koniec bezkarności za poważne wykroczenia
Aby zapobiec bezkarności wśród sprawców wykroczeń drogowych, zostanie wprowadzony nowy system, który pozwoli na odebranie prawa jazdy w całej UE, gdy państwo członkowskie zdecyduje o odebraniu prawa jazdy kierowcy z powodu wykroczenia popełnionego na jego terytorium.
Pociągnięcie sprawców wykroczeń drogowych do odpowiedzialności we wszystkich państwach członkowskich ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Jednak zgodnie z obowiązującymi przepisami, gdy poważne wykroczenie skutkuje zakazem prowadzenia pojazdów, nie można tego wyegzekwować w całej UE, jeżeli kierowca popełnił wykroczenie w państwie członkowskim innym niż to, które wydało mu prawo jazdy.
Dzisiejszy wniosek obejmuje poważne wykroczenia drogowe, takie jak nadmierna prędkość, prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków oraz spowodowanie śmierci lub poważnych obrażeń ciała w wyniku jakiegokolwiek wykroczenia drogowego.
Następne kroki. Wnioski będą teraz rozpatrywane przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.
Tło. W unijnych ramach polityki bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2021–2030 Komisja ponownie zobowiązała się do osiągnięcia ambitnego celu, jakim jest osiągnięcie do 2050 r. niemal zerowej liczby ofiar śmiertelnych i zera poważnych obrażeń na drogach UE („wizja zero”) oraz zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych i poważnych obrażeń o 50% do 2050 r. 2030. Dzisiejsze wnioski pomogą osiągnąć te cele i zostały ogłoszone w opracowanej przez Komisję strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności do 2020 r.
Komisja opublikowała w zeszłym tygodniu najnowsze dane dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego, z których wynika, że liczba ofiar śmiertelnych pozostaje poniżej poziomu sprzed pandemii, ale postępy są nadal powolne.
Komisja wdraża bezpieczne podejście systemowe do prowadzenia pojazdów w UE. Ten bezpieczny system wymaga bezpiecznej jazdy, bezpieczniejszych pojazdów, bezpieczniejszej infrastruktury, niższych prędkości i lepszej opieki powypadkowej.
Po więcej informacji
Wniosek dotyczący zmiany dyrektywy w sprawie praw jazdy
Wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie ogólnounijnych skutków niektórych zakazów prowadzenia pojazdów
Zestawienie informacji: Nowe unijne prawo jazdy w przygotowaniu – czego się spodziewać
Źródło: Komisja Europejska
