Rządowe Centrum Legislacji udostępniło zapowiedziany projekt nowelizacji Kodeksu karnego przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. W nim m.inn. rozwiązania dotyczące konfiskaty pojazdów pijanych kierowców, sprawców wypadku drogowego, ale także bardzo wiele innych czynów. Otrzymujemy 53. strony tekstu nowelizacji oraz 73. strony uzasadnienia.
Nowelizacja Kodeksu karnego i innych ustaw. Zaproponowane zmiany autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości obejmują nowelizację: Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania cywilnego, Kodeksu postępowania karnego, Kodeksu karnego wykonawczego, Kodeksu wykroczeń, ustaw: o opłatach w sprawach karnych, o postępowaniu w sprawach nieletnich, o Policji, o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin; Przepisy wprowadzające Kodeks karny; Prawo o ruchu drogowym; Kodeks karny skarbowy; o Krajowym Rejestrze Karnym; o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych; o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary; o przeciwdziałaniu narkomanii; ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw; ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw; ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym; o Służbie Ochrony Państwa. Otrzymujemy 53. strony tekstu nowelizacji oraz 73. strony uzasadnienia.
Uzasadnienie projektowanych zmian. W tym ostatnim autorzy projektowanego aktu informują: - Zasadniczym założeniem, które legło u podstaw prac nad projektem zmian Kodeksu karnego była potrzeba wzmocnienia ochrony prawnokarnej w zakresie czynów godzących w tak fundamentalne dobra prawne jak życie i zdrowie człowieka, wolność, wolność seksualna i własność. Głównym celem projektu jest wzmocnienie ochrony prawnokarnej przed najcięższymi kategoriami przestępstw poprzez zaostrzenie odpowiedzialności karnej za: 1. najpoważniejsze przestępstwa przeciwko wolności seksualnej, w szczególności na szkodę małoletnich, 2. przestępstwa drogowe popełniane w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, 3. przestępstwa popełniane w ramach zorganizowanych grup przestępczych. I dalej: Dla realizacji tych celów niezbędne jest odpowiednie ukształtowanie rodzaju i wysokości sankcji karnej grożącej za dany typ przestępstwa, uwzględniając potrzebę surowej represji wobec sprawców czynów o wysokim stopniu karygodności, ale w sposób, który nie przekracza stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz winy sprawcy.
Przepadek pojazdu mechanicznego. W zaprezentowanym projekcie w art. 44b i art. 44c przewidziano wprowadzenie środka w postaci przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub przepadku jego równowartości, odwołując się regulacji wprowadzonych w części szczególnej k.k. Przywołano informację, iż w znacznej części prawodawstw Unii Europejskiej ten środek jest przewidziany. W sytuacji gdy pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie stanowił własności lub stanowił współwłasność sprawcy lub orzeczenie przepadku pojazdu mechanicznego z uwagi na jego zbycie, utratę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie jest niemożliwe lub niecelowe, orzeka się przepadek jego równowartości. Przepadku pojazdu mechanicznego oraz przepadku równowartości pojazdu mechanicznego nie orzeka się, jeżeli sprawca prowadził niestanowiący jego własności lub współwłasności pojazd mechaniczny wykonując czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy. W takim przypadku sąd orzeka nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Ponadto szacowanie wartości ma się odbywać bez angażowania biegłych. Przyjmowana szacunkowa, średnia wartość rynkowa, szczegółowo ta kwestia zostanie uregulowana i aktualizowana rozporządzeniem.
Zakaz prowadzenia pojazdu. Nowelizacja dotyczy także art. 42 § 2 i 3 dotyczących zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów: § 2. Sąd orzeka, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa wymienionego w § 1 był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego, zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, art. 174 lub art. 177 lub spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający po zdarzeniu określonym w art. 173 lub art. 177, a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub środka odurzającego. § 3. Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2 był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, art. 174 lub art. 177 lub spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający po zdarzeniu określonym w art. 173 lub art. 177, a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka odurzającego, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.”;
Równocześnie w ustawie - Prawo o ruchu drogowym ustawodawca dodaje w art. 44 w ust. 2a w brzmieniu: „2a) do czasu przybycia na miejsce wypadku Policji i poddania go badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka działającego podobnie do alkoholu powstrzymać się od spożywania napojów alkoholowych i środków działających podobnie do alkoholu;”. Tak więc autorzy projektu przewidzieli tutaj sytuacje, gdy kierowca broni się, iż alkohol spożywał dopiero po zdarzeniu. W tej sytuacji także zostanie zastosowany przez sąd zakaz prowadzenia pojazdów na minimum 3 lata.
Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów otrzymają recydywiści jazdy po pijanemu lub powodujący wypadek po pijanemu.
Projekt został skierowany do uzgodnień. (jm)
