Trwają uzgodnienia Projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Propozycje mają zapewnić ochronę poszkodowanych w razie niewypłacalności zakładu ubezpieczeń.
Ministerstwo Finansów przygotowało projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (UD 135 [kliknij]). Propozycje przesłano do uzgodnień. Działania legislacyjne zostały podjęte wobec potrzeby wdrożenia dyrektywy 2021/2118. Przewidziano następujące rozwiązania:
* zapewnienie ochrony poszkodowanych mających miejsce zamieszkania (lub siedziby) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w razie niewypłacalności zakładu ubezpieczeń, w odniesieniu do szkód wynikających z wypadków drogowych w państwie członkowskim ich miejsca zamieszkania oraz w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie ich miejsca zamieszkania – obecnie już istnieją częściowe regulacje krajowe przyznające kompetencję Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu (UFG) w zakresie upadłości zakładu ubezpieczeń regulacje te zostaną dostosowane i zmodyfikowane do wymagań zawartych w dyrektywie:
a) UFG będzie organem odpowiedzialnym za wypłatę odszkodowań poszkodowanym w wyniku zdarzeń zaistniałych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku niewypłacalności ubezpieczyciela (organ w rozumieniu art. 10a dyrektywy),
b) Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (PBUK) będzie organem odpowiedzialnym za wypłatę odszkodowań poszkodowanym w wyniku zdarzeń zaistniałych na terytorium innego państwa członkowskiego UE albo państwa trzeciego, sygnatariusza Porozumienia Wielostronnego w przypadku niewypłacalności ubezpieczyciela (organ w rozumieniu art. 25a dyrektywy)
c) ochrona na wypadek niewypłacalności będzie rozpoczynać się od momentu objęcia postępowaniem upadłościowym lub likwidacyjnym zakładu ubezpieczeń,
d) w razie niewypłacalności ubezpieczyciela w przypadku zgłoszenia roszczenia przez poszkodowanego właściwe organy (UFG, PBUK) będą zobowiązane do ustalenia swojej odpowiedzialności i udzielenia odpowiedzi w określonym terminie,
e) UFG i PBUK jako organy w rozumieniu odpowiednio art. 10a i 25a dyrektywy będą współpracowały z właściwymi organami innych państw członkowskich UE; w tym celu instytucje te zostaną upoważnione do negocjowania i zawierania porozumień w celu zapewnienia systemu zwrotu wypłaconych kwot pomiędzy organem w rozumieniu art. 10a lub 25a dyrektywy, na którego terytorium miejsce zamieszkania ma poszkodowany a organem państwa członkowskiego siedziby zakładu ubezpieczeń;
f) ciężar finansowy ochrony poszkodowanych w przypadku niewypłacalności zakładu ubezpieczeń spocznie na krajowych zakładach ubezpieczeń;
* dostosowanie wysokości minimalnych sum gwarancyjnych w obowiązkowym ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych – dyrektywa określa minimalne wysokości sumy gwarancyjnej/sum gwarancyjnych na poziomie:
a) szkody na osobie: 6 450 000 EUR w odniesieniu do jednego wypadku bez względu na liczbę osób poszkodowanych lub 1 300 000 EUR w odniesieniu do jednej osoby poszkodowanej,
b) szkody majątkowej: 1 300 000 EUR w odniesieniu do jednego wypadku bez względu na liczbę osób poszkodowanych,
* uregulowanie wydawania i wykorzystywania zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia (wprowadzenie jednolitego formularza zaświadczeń, zakaz dyskryminacji ubezpieczających ze względu na narodowość lub wyłącznie z uwagi na poprzednie państwo zamieszkania, a także konieczność równoważnego traktowania zaświadczeń z innych państw członkowskich przez ubezpieczycieli oraz obowiązek publikowania ogólnego zarysu polityki w zakresie wykorzystywania przebiegu ubezpieczenia),
* dostosowanie określeń użytych w ustawie do definicji „pojazdu” i „ruchu pojazdu” zawartych w ww. dyrektywie,
* określenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej umiejscowienia ryzyka w przypadku pojazdów wysyłanych z jednego państwa członkowskiego do drugiego.
W Ocenie Skutków Regulacji czytamy także: - Ponadto, w związku z wyrokiem TSUE w sprawie C-428/20, proponuje się wprowadzenie regulacji, która w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej pozwalałaby na zaspokojenie roszczeń przez UFG. Już w chwili obecnej UFG spełnia świadczenia w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej na podstawie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej ustalonej na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2006 r. (Dz. U. poz. 1631) (ustawa o tzw. rentach szczególnych). Ze względu jednak na specyfikę takiego rozwiązania, które skutkować będzie dodatkowym zaangażowaniem finansowym UFG, szczegółowe zmiany w tym zakresie wymagają konsultacji z podmiotami i instytucjami rynku ubezpieczeniowego. (jm)
