To już kolejny raz ministerstwo infrastruktury wypowiada się w kwestii użytkowników elektrycznych hulajnóg z siodełkiem. Także po raz kolejny pyta posłanka Paulina Matysiak (interpelacja nr 2066 [kliknij] oraz interpelacja nr 3675 [kliknij]). Tym razem odpowiedzi udzielił nowy wiceminister - Stanisław Bukowiec. Niestety stanowisko resortu w sprawie dopuszczenia hulajnóg elektrycznych z siodełkiem do ruchu na chodniku i ścieżce rowerowej niezmienne. Tymczasem nie wszędzie hulajnogi elektryczne z siodełkiem są traktowane jako motorower. Minister pisze: - Resort infrastruktury podtrzymuje swoje stanowisko i nie planuje obecnie zmiany przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Jednak UE zbada potrzebę ujednolicenia przepisów.
Posłanka Paulina Matysiak. Pierwszą odpowiedź resortu infrastruktury jak uznała posłanka „nie była jednak satysfakcjonująca, ponieważ resort nie przychylił się do propozycji stosownych zmian i nie odniósł się do problematycznej sytuacji użytkowników takich pojazdów. Przy czym powołał się na przepisy obowiązujące w innych krajach Unii Europejskiej, tj. Niemczech, Francji, Danii i Słowacji, gdzie hulajnogę elektryczną definiuje się jako pojazd bez siedziska, co miało potwierdzać brak potrzeby dokonania zmian w przepisach”. Posłanka „po zapoznaniu się z powyższą odpowiedzią dotarłam jednak do informacji Biura Analiz Sejmowych na temat rozwiązań prawnych dotyczących hulajnóg elektrycznych wyposażonych w siodełka w wybranych państwach Unii Europejskiej (Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Irlandia, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Włochy i Polska). Została ona przygotowana na prośbę pana posła Wiesława Szczepańskiego i jest datowana na 15 września 2022 r. (sygnatura nr BAS-WAZSP-1635/22). (...) Ze wspomnianej informacji BAS może się dowiedzieć, że nie wszędzie hulajnogi elektryczne z siodełkiem są traktowane jako motorower. Niech świadczą o tym zebrane poniżej przykłady wraz z przytoczonymi fragmentami publikacji:
W Luksemburgu takie pojazdy „zostały zakwalifikowane do kategorii mikropojazdów elektrycznych obejmujących pojazdy elektryczne z co najmniej jednym kołem, z siedzeniem lub bez, przeznaczone dla jednej osoby, napędzane wyłącznie energią dostarczaną przez silnik elektryczny o mocy nie większej niż 250W, których maksymalna prędkość nie przekracza 25 km/h. Hulajnoga elektryczna o mocy silnika pomiędzy 250–500W jest uznawana za rower elektryczny. Osoba jadąca zarówno mikropojazdem, jak i rowerem elektrycznym jest traktowana jak rowerzysta”.
W Rumunii „hulajnoga elektryczna została zdefiniowana jako pojazd z dwoma lub trzema kołami i kierownicą, z silnikiem elektrycznym, z siodełkiem lub bez siodełka służący do przewozu jednej osoby, którego maksymalna prędkość konstrukcyjna jest większa niż 6 km/h, ale nie przekracza 25 km/h. Zgodnie z przepisami hulajnoga elektryczna nie wymaga rejestracji”.
W Bułgarii funkcjonuje definicja „indywidualnego pojazdu elektrycznego”, który charakteryzuje się: silnikiem elektrycznym, prędkością konstrukcyjną powyżej 6 km/h, miejscem do siedzenia (przy określonych wysokościach w zależności od liczby kół) lub jego brakiem, masą własną do 50 kg. Hulajnogi, które spełniają tę definicję, nie podlegają rejestracji i nie jest wymagane prawo jazdy do ich prowadzenia.
Jak można zauważyć, przepisy odnoszące się do klasyfikacji i traktowania hulajnóg elektrycznych z siodełkiem mogą się diametralne różnic w zależności od kraju członkowskiego Unii Europejskiej.
Wobec powyższych ustaleń posłanka pyta czy Ministerstwo Infrastruktury rozważa zmianę przepisów odnośnie do klasyfikacji i traktowania hulajnóg elektrycznych z siodełkiem w taki sposób, aby ich użytkownicy mogli się nimi poruszać po chodniku i ścieżkach rowerowych, a także nie mieli obowiązku rejestracji pojazdu i wykupienia ubezpieczenia OC (tak jak ma to miejsce w przypadku hulajnóg bez siedziska)?
Wiceminister Stanisław Bukowiec ocenia: - Każdy kraj członkowski UE ma możliwość samodzielnego uregulowania zasad dopuszczenia tego rodzaju pojazdów do ruchu drogowego na swoim terytorium, kierując się jednocześnie koniecznością zapewnienia zgodności z unijnymi wymogami homologacyjnymi przewidzianymi dla pojazdów. W trakcie opracowywania zasad poruszania się hulajnogami elektrycznymi, w tym wprowadzania definicji tego pojazdu w ramach nowelizacji w 2021 r. ustawy Prawo o ruchu drogowym, po analizie regulacji przewidzianych w tym zakresie w innych państwach, kierując się kwestiami bezpieczeństwa ruchu drogowego i spójności z regulacjami UE, Polska oparła się na rozwiązaniach takich krajów jak: Niemcy, Francja, Dania i Słowacja, w których nie są również dopuszczane do ruchu hulajnogi elektryczne z siedzeniem. W tym miejscu należy zauważyć, iż wskazane w poprzedniej odpowiedzi na interpelację rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 168/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców, w art. 2 ust. 2 lit. j wyłącza ze swojego zakresu stosowania pojazdy niewyposażone w przynajmniej jedno miejsce siedzące. Potwierdza to zatem przedstawione w odpowiedzi z dnia 23 kwietnia 2024 r. stanowisko, że montaż siedziska powoduje zmianę podstawowych cech użytkowych i objęcie takiego pojazdu wymaganiami rozporządzenia (UE) nr 168/2013, a tym samym poddanie go obowiązkowej procedurze homologacji typu jako pojazdu kategorii L1e-B (dwukołowy motorower), a następnie rejestracji. Takie samo podejście zostało wskazane w załączonej przez Panią Poseł informacji Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu (BAS) z dnia 15 września 2022 r. nr BAS-WAZSP1635/22 jako stanowisko np.: Francji, w której hulajnogi elektryczne są definiowane jako pojazdy bez miejsca siedzącego, z jednoczesnym wskazaniem, że w siodełka mogą być wyposażone pojazdy spełniające kryteria określone w rozporządzeniu (UE) nr 168/2013; czy też Słowenii, w której: „jeśli hulajnoga elektryczna posiada siodełko, jest skategoryzowana jako motorower i podlega przepisom dotyczącym motorowerów.” Również w Estonii „pojazdy posiadające przynajmniej dwa koła isiodełko, w tym hulajnogi elektryczne (…) są w estońskim kodeksie drogowym przypisane do kategorii „lekkie motorowery”.” Z kolei we Włoszech, w których hulajnoga elektryczna nie może posiadać siodełka „w 2021 r. sąd w Mediolanie nakazał zablokowanie sprzedaży na dwóch platformach sprzedażowych pojazdów określonych m.in. jako hulajnogi elektryczne z siodełkiem” jako posiadających cechy motorowerów. Definiując hulajnogę elektryczną Słowacja wskazuje na brak możliwości wyposażenia w siodełko, jednocześnie „za hulajnogę nie uznaje się pojazdu, który może być zaliczony do kategorii L, (obejmującej m.in. motorowery dwukołowe kategoria L1e).”
W materiale BAS wskazano także, iż w zakresie regulacji w Irlandii „ani obecne, ani planowane przepisy prawne nie odnoszą się do hulajnogi elektrycznej z siodełkiem jako odrębnej kategorii pojazdów” – w tym kontekście pragnę zauważyć, iż w 2023 r. projektowane przepisy odnoszące się do poruszania się hulajnogami elektrycznymi w tym kraju były opiniowane przez resort infrastruktury w ramach procedury notyfikacji Komisji Europejskiej – gdzie hulajnoga elektryczna została zaklasyfikowana jako pojazd przeznaczony do przewozu jednej osoby w pozycji stojącej, również bez możliwości siedzenia. Odnosząc się zatem do przedstawionych w materiale BAS informacji należy wskazać, iż większość państw UE ma podobne rozwiązania prawne do obowiązujących w Polsce, które nie przewidują możliwości wyposażenia hulajnóg elektrycznych w siedzenie. Podkreślenia wymaga, że sama nazwa, jak i konstrukcja działania hulajnóg, nie uwzględnia wyposażenia tych pojazdów w siedzenie, gdyż przeznaczeniem tych pojazdów było i jest korzystanie z nich przez kierującego w pozycji stojącej. Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, jak również konieczność zapewnienia zgodności polskich przepisów z unijnymi regulacjami homologacyjnymi, odnosząc się do pytań Pani Poseł zawartych w interpelacji uprzejmie informuję, iż resort infrastruktury podtrzymuje swoje stanowisko i nie planuje obecnie zmiany przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym w zakresie wnioskowanym przez Panią Poseł.
Jednocześnie uprzejmie informuję, iż zgodnie z posiadanymi informacjami Komisja Europejska, ze względu na stale rosnącą popularność mikromobilności, zamierza zbadać potrzebę ujednolicenia przepisów dotyczących elektrycznych hulajnóg i rowerów, jak również innych urządzeń transportu osobistego, w kontekście ich bezpiecznego dopuszczania do ruchu drogowego w UE. Nie są jednak znane szczegóły dotyczące terminu ewentualnych działań Komisji w tym zakresie. Niemniej, w przypadku podjęcia stosowanych prac mających na celu harmonizację przepisów dla tego rodzaju pojazdów w ramach całej UE, w zależności od wyników tych prac i przyjętych rozwiązań, może zaistnieć potrzeba zmiany krajowych przepisów, w tym również w obszarze zasad dopuszczania i poruszania się hulajnogami elektrycznymi.
Czy tym razem odpowiedź będzie satysfakcjonująca pytającą? (jm)
