W sprawie możliwego paraliżu systemu szkolenia i egzaminowania kierowców i kandydatów na kierowców złożona została interpelacja nr 29479. Zgłaszający - poseł Mirosław Suchoń - pisze o dopuszczalności używania w pojazdach przeznaczonych do szkolenia i egzaminowania nowych rozwiązań, które stanowią istotną pomoc w wykonywaniu zadań egzaminacyjnych, a w efekcie powoduje, że zadanie egzaminacyjne „wykonane jest niesamodzielnie”. I - co niezwykle istotne – urządzenia te nie dają się trwale wyłączyć lub całkowicie deaktywować. A taka sytuacja skutkuje przerwaniem egzaminu. Czyli nowe rozwiązania w pojazdach są dopuszczone, jednocześnie wytyczne dotyczące egzaminowania już nie przewidują ich używania. A kandydat na kierowcę? Ten chyba nie będzie właściwie przygotowany do bezpiecznej jazdy w ruchu drogowym. Interpelacja została zaadresowana do ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka.
Problem do wyjaśnienia. Jesienią 2017 r. Rada Główna Krajowego Stowarzyszenia Egzaminatorów (KSE) wystosowała pismo adresowane do Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, w którym zwróciła się z prośbą o interpretację prawną oraz wyjaśnienie zagadnienia związanego z treścią § 16 ust. 1 pkt 2) lit. c) w związku z § 32 pkt 2) rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 roku w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Dz. U. z 2016 r. poz. 232 z późn. zm.), w związku z treścią § 43 ust. 1 i ust. 4 pkt 4a), 4b), 5), 6), 7) i 8) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016 r. poz. 2022 z późn. zm.). Przywołane przepisy określają sytuację, gdy egzaminowany korzysta z materiałów lub urządzeń stanowiącym pomoc we właściwym wykonaniu zadań egzaminacyjnych lub czynności te wykonywał niesamodzielnie, to uzyskuje wynik negatywny, a egzaminator może przerwać egzamin. Poseł M. Suchoń wskazuje, iż w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych pojazdów określone są warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania. Czytamy: - Problem wymagający wyjaśnienia i dodatkowej interpretacji powstaje w przypadku, w którym pojazd przeznaczony do nauki jazdy lub egzaminowania jest wyposażony w urządzenia nie określone w § 43 cytowanego rozporządzenia, a stanowiące istotną pomoc w wykonywaniu zadań egzaminacyjnych lub powodujące, że zadanie egzaminacyjne lub jego część wykonane jest niesamodzielnie. Obecnie produkowane pojazdy samochodowe wyposażone się dodatkowo w różnego typu urządzenia i systemy, które ułatwiają prowadzenie pojazdu ograniczając samodzielność działania kierującego.
Interpretacja prawna resortu transportu. Autor interpelacji informuje, iż w odpowiedzi na pismo RG KSE Departament Transportu Drogowego Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa wskazał (cyt.): - Pojazdy wykorzystywane do przeprowadzania państwowych egzaminów nie mogą być wyposażone w urządzenia i systemy elektronicznego i automatycznego wspomagania jazdy w tym w czujniki parkowania, kamery cofania, urządzenia wspomagające ruszanie pod górę, systemy ostrzegające o pojeździe w polu martwym, aktywne urządzenia wspomagające hamowanie, systemy auto-parkowania, systemy ostrzegające o niezamierzonej zmianie pasa ruchu, systemy rozpoznające znaki drogowe, itp. W przypadku, w którym pojazd egzaminacyjny lub podstawiony na egzamin pojazd ośrodka szkolenia kierowców posiada takie systemy to przed rozpoczęciem egzaminu powinny być deaktywowane lub ich działanie powinno być uniemożliwione. Dodatkowo Departament Transportu Drogowego zwrócił uwagę na fakt, iż w przypadku jeżeli jeden z ww. systemów stanie się podstawowym i obowiązkowym wyposażeniem nowo kupowanych samochodów to będzie on mógł być stosowany podczas części praktycznej egzaminu państwowego na prawo jazdy.
Poseł Mirosław Suchoń wskazuje i pyta. - Teoretycznie wytyczne są jasne i precyzyjne, jednakże po dokładniejszej analizie problemu okazuje się że, spełnienie tych wymagań jest praktycznie niemożliwe - podsumowuje poseł. Tezę swoją uzasadnia faktem, iż dostępne dziś na rynku pojazdy wyposażane są w różnorodnych systemów wspomagające jazdę. I co istotne dla celów egzaminacyjnych, te wciąż nowocześniejsze rozwiązania „praktycznie w żadnym przypadku nie dają się trwale wyłączyć lub całkowicie deaktywować. Stan ten praktycznie paraliżuje pracę nie tylko ośrodków egzaminacyjnych lecz cały proces szkolenia kierowców, zmuszając jednocześnie instytucje uczestniczące w procesie szkolenia i egzaminowania do podejmowania działań nie do końca zgodnych z prawem”.
* Po pierwsze - dochodzi do konfliktów pomiędzy ośrodkami szkolenia i egzaminowania. Zacytujmy uzasadnienie poselskie: - W związku z faktem, iż cytowane przepisy dopuszczają stosowanie nowych rozwiązań w pojazdach używanych do szkolenia kierowców, a wytyczne dotyczące procesu egzaminowania już nie, to skutkuje to de facto niewłaściwym przygotowaniem przyszłego kierowcy do egzaminu. Rozbieżności te dodatkowo uniemożliwiają udostępnienie pojazdu ośrodka szkolenia na potrzeby przeprowadzenia egzaminu państwowego na prawo jazdy, zgodnie z art. 53 ust. 4a Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2017 r. poz. 978 tekst jednolity z późn. zm.), a to z kolei jest źródłem niepotrzebnych konfliktów pomiędzy ośrodkami szkolenia a ośrodkami ruchu drogowego.
* Po drugie - problematycznym staje się zakup pojazdów egzaminacyjnych, przystosowanych w oparciu o wymienione przepisy i wytyczne. W dostępnej ofercie rynkowej takich nie ma, natomiast zamówienia specjalne powodują z takimi komplikacjami jak konkurencyjność, cena itd.
Poseł Mirosław Suchoń pyta:
1. Czy Ministerstwo Infrastruktury zauważyło i analizuje opisane powyżej problemy oraz jakie działania zamierza podjąć w zaistniałej sytuacji?
2. Które przepisy i w jaki sposób zostaną zmienione, aby naprawić ten stan?
3. Kiedy zmiany zostaną dokonane?
4. W przypadku planu pozostawienia stanu prawnego bez zmian, proszę o wyjaśnienie, w jaki sposób ośrodki ruchu drogowego mają zakupić pojazdy, których na rynku nie ma?
W sprawie możliwego paraliżu. Zazwyczaj interpelacja poselska kończy się postawieniem pytań. W tym wypadku Mirosław Suchoń podkreśla wagę i potrzebę pilnego rozwiązania podniesionych problemów (cyt.): - Należy zauważyć i podkreślić, że niezbędne jest szybkie naprawienie opisanego problemu i dostosowanie przepisów prawa do aktualnie stosowanych rozwiązań technologicznych. Zauważyć należy także fakt, że zwlekanie z naprawieniem opisanego problemu skutkować może całkowitym sparaliżowaniem procesu szkolenia kierowców. Najprostszym rozwiązaniem w tym zakresie wydaje się być aktualizacja rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016 r. poz. 2022 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 roku w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Dz. U. z 2016 r. poz. 232 z późn. zm.). Pierwsze z cytowanych rozporządzeń powinno dopuścić do szkolenia i egzaminowania pojazdy wyposażone w systemy wspomagające kierowanie pojazdem, drugie natomiast - pozostawić ocenie egzaminatora kwestie dotyczące korzystania z pomocy systemów wspomagających kierowanie. Pragnę także nadmienić, iż rozwiązanie opisanego problemu przyczyni się do poprawy świadomości i umiejętności uczestników ruchu drogowego, a co z tym związane, wzrostu bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
W związku z faktem, iż interpelacje poselskie publikowane są z pewną zwłoką, o udostępnienie tekstu nr 29479 redakcja tygodnika PRAWO DROGOWE@NEWS poprosiła posła Mirosława Suchonia. Serdecznie dziękujemy za udostępnienie dokumentu. Już czekamy na stanowisko resortu. (jm)
