Z dniem 1 stycznia br. w życie weszła nowelizacja ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami (2022.2589). Ustawodawca przesunął odpowiedzialność za pomoc word-om, ustalanie wysokości wynagrodzeń egzaminatorów oraz wysokości opłat za egzaminy na prawo jazdy z resortu infrastruktury na samorządy województw. Wobec braku jakichkolwiek dodatkowych środków budżetowych za te dodatkowe obowiązki nie będą to łatwe do uregulowania kwestie. Oto co resort wyjaśniał w ostatnich dniach grudnia.
Poseł Piotr Zgorzelski. Poseł Piotr Zgorzelski złożył interpelację w sprawie ustawy - Prawo o ruchu drogowym kierując ją do ministra infrastruktury [kliknij]. W dacie jej formułowania (4.11.2022) przywołana nowelizacja była jeszcze procedowana z inicjatywy poselskiej, choć właśnie 4.11 uchwalona na posiedzeniu Sejmu, 1 grudnia Senat ją odrzucił, 2 grudnia Sejm przyjął wniosek o odrzucenie uchwały Senatu. Kończąca ten proces publikacja tekstu ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami [kliknij] w Dzienniku Ustaw (2022.2589) miała miejsce 13 grudnia ub.r. [kliknij].
Ustawodawca przesunął z resortu infrastruktury na władze województw odpowiedzialność za finansowanie wynagrodzeń egzaminatorów oraz ustalanie wysokości opłat za egzaminy na prawo jazdy. Poseł zwraca uwagę, iż finansowanie word-ów ma odbywać się poprzez fundusze celowe, których źródło finansowania nie zostało określone, w ustawie nie przewidziano żadnych dodatkowych środków w budżecie samorządów na ten cel. A kwestia dotyczy niebagatelnej kwoty 17 milionów złotych rocznie, a nawet wobec aktualnego poziomu inflacji więcej. Kolejny nie rozwiązane zagadnienie to sposób rozliczania się poszczególnych podmiotów z przekazywanych funduszy oraz niedoprecyzowane są stawki wynagrodzeń dla pracowników word co doprowadzi do braku jednolitości stawek dla egzaminatorów wykonujących tę samą pracę. Określona została jedynie kwota minimalna. P. Zgorzelski podkreśla: - Takie nierówności z pewnością spowodują masowe rezygnacje z wykonywania zawodu, a tym samym ogromne problemy personalne, problemy społeczne, kolejne strajki tej grupy zawodowej, a tym samym problemy mieszkańców gmin, powiatów i województw. Koincydencyjny problem dotyczy stawek opłat za egzaminy. Projekt zakłada podwyższenie opłat za egzamin. Opłata za egzamin teoretyczny z 30 zł miałaby wynosić 50 zł, natomiast opłata za egzamin praktyczny z kwoty 140 zł na kwotę 200 złotych. Jednak ostatecznie będą one ustalane na poziomie samorządowym. W sytuacji, gdzie województwa z mniejszym budżetem zdecydują się na ww. podwyżki opłat za egzaminy w rezultacie doprowadzi do sytuacji, że kandydaci na kierowców będą wybierać ośrodki, gdzie stawki będą niższe.
Wiceminister Rafał Weber.12 grudnia - odpowiedzi na interpelację udzielił Rafał Weber, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury [kliknij]:
Pytanie nr 1, 4: Czy ministerstwo zamierza przeznaczyć dodatkową pulę do budżetu województw na wzmiankowane finansowanie? Czy ministerstwo planuje program finansowego wsparcia ośrodków ruchu drogowego, które już mają ogromne problemy z samofinansowaniem?
Odpowiedź: Informuję, że nie jest planowane w roku budżetowym 2023 przeznaczenie dodatkowej puli do budżetu województw w zakresie finansowania, o jakim mowa w interpelacji. Tak samo nie jest planowane w Ministerstwie Infrastruktury uruchomienie programu finansowego wsparcia Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego, dalej „WORD”, które mają problemy z samofinansowaniem.
Pytanie nr 2 i 3: Jak miałoby się odbywać rozliczanie funduszy celowych przekazywanych na rzecz WORD-ów? Czy wzięto pod uwagę trudności z jakimi, już w tej chwili mierzą się samorządy w związku z pokryciem zwiększonych wydatków związanych ze wzrostem inflacji?
Odpowiedź: Przedmiotowa ustawa zmieniająca, procedowana z inicjatywy poselskiej, nie wprowadza zmian w zakresie rozliczania funduszy celowych przekazywanych na rzecz WORD. Należy zauważyć, że za nadzór nad m.in. gospodarką finansową WORD, która jest samofinansującą się jednostką, odpowiada według art. 116 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 988, z późn. zm.), dalej „ustawa”, wyłącznie zarząd województwa. WORD, zgodnie art. 119 ust. 1 ustawy, prowadzi samodzielną gospodarkę finansową, jak również na podstawie art. 116 ust. 2 ustawy jest samorządową wojewódzką osobą prawną. Przekazanie sejmikom wojewódzkim kompetencji w zakresie regulowania na obszarze województwa ceny za przeprowadzanie egzaminów państwowych oraz możliwość kształtowania wysokości wynagrodzeń egzaminatorów w opinii Ministerstwa Infrastruktury jest krokiem we właściwym kierunku. Pozwala on władzom województwa w sposób najbardziej efektywny wpływać na bieżącą sytuację finansową ośrodków egzaminacyjnych właśnie za pomocą propozycji przedstawionych w ustawie zmieniającej. Ministerstwo Infrastruktury na bieżąco monitoruje liczbę przeprowadzanych egzaminów oraz wpływy z tej działalności, tj. z tytułu przeprowadzania egzaminów państwowych, tym samym widzi możliwości jakie oferuje przedmiotowa zmiana ustawy w zakresie finansowym dla samorządów i ośrodków egzaminacyjnych.
Pytanie nr 5: Czy zostały ustalone narzędzia przeciwdziałania nierównościom płacowym dla egzaminatorów? Jeżeli tak, to jakie?
Odpowiedź: W wyniku przewidywanego wejścia w życie procedowanej z inicjatywy poselskiej ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami pojawiają się nowe możliwości przeciwdziałania nierównościom płacowym wśród egzaminatorów. Obecnie wynagrodzenie egzaminatora składa się z dwóch podstawowych składników, wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku zadaniowego, i tak np.: wynagrodzenie zasadnicze egzaminatora z uprawnieniami do egzaminowania na jedną kategorię (B) mieści się w przedziale 2 500 - 3 500 zł, dodatku zadaniowego w przedziale 1 000 - 1 500 zł. Rozbieżność kształtuje się zatem na poziomie 1 500 zł. Wymienione powyżej składowe wynagrodzenia egzaminatora przepisami procedowana z inicjatywy poselskiej ustawy mogą zostać przez sejmik województwa dostosowane do szczegółowych uwarunkowań i tym samym mogą okazać się bardziej jednolite na obszarze województwa, co powinno spowodować stabilizację zatrudnienia nawet w WORD-ach, w których liczba egzaminatorów jest niewielka. Dlatego oceniam, że przekazanie kompetencji w zakresie wynagradzania egzaminatorów do sejmików województwa nie powinno nieść za sobą negatywnych skutków dla zatrudnionych egzaminatorów. (jm)
