Legislacja

Starzejące się społeczeństwo a bezpieczeństwo na drogach

14 listopada 2017

Starzejące się społeczeństwo a bezpieczeństwo na drogach
Marek Chodkiewicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa odpowiedzialny za drogi, transport drogowy i lotnictwo (fot. MIB)

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Marek Chodkiewicz zaprezentował stanowisko resortu w sprawie zależności starzenia się społeczeństwa na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Poglądy i statystyki. Minister odpowiadał na interpelację (nr 15578) posła Tomasza Latosa, który w tle zdarzenia w Bydgoszczy, gdzie 77-letni mężczyzna potrącił – ze skutkiem śmiertelnych - na pasach 6-letniego chłopca, przywołuje poglądy naukowców, że 75. roku życia prowadzenie samochodu staje się ryzykowne. Wtedy nie tylko pogarsza się wzrok i słuch, ale traci się refleks, sprawność i szybkość. To powoduje zagrożenie na drodze dla siebie i innych - czytamy w interpelacji. W statystykach Komendy Głównej Policji już widać pierwsze negatywne symptomy starzenia się kierowców. Połowa wypadków z udziałem starszych kierowców ma miejsce na skrzyżowaniach, podczas gdy udział w tego rodzaju wypadkach kierowców w średnim wieku wynosi tylko 21 procent- informuje Latos.

Doświadczenia i pytania. W wielu krajach są wprowadzone różne rozwiązania, przykładowo w Kanadzie jeśli ktoś skończy 80. rok życia, to w celu odnowienia prawa jazdy musi raz na dwa lata wziąć udział w zajęciach organizowanych przez ministra transportu. Uwzględniają one badanie wzroku, egzamin teoretyczny i wykład o zagrożeniach dla bezpieczeństwa ruchu drogowego związanych z wiekiem kierowcy. Także w Stanach Zjednoczonych jest obowiązek odnawiania prawa jazdy przez starszych kierowców. Procedurę przedłużania prawa jazdy regulują przepisy stanowe, jednak z reguły po ukończeniu przez kierowcę 65, 70 i więcej lat zwiększa się jej częstotliwość – uzasadnia poseł i pyta o analizy zależności wpływu starzenia się społeczeństwa na stan brd, o potencjalny obowiązek regularnych badań potwierdzających uprawnienia dla 75-latków oraz o szkolenia i warsztaty w word.

Stanowisko resortu. Marek Chodkiewicz, podsekretarz stanu w imieniu resortu infrastruktury odpowiedział na postawione pytania. Informował, iż w ministerstwie nie są prowadzone analizy dotyczące zależności wpływu starzenia się społeczeństwa na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego. W sprawie obowiązkowych badań lekarskich kierowców-seniorów informował: - Obecnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r., przewidują, że każda osoba ubiegająca się o uprawnienia do kierowania pojazdami, jest zobowiązana do uzyskania orzeczenia lekarskiego stwierdzającego istnienie lub brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. W stosunku do wszystkich kierowców ma zastosowanie system przesłankowy określony w art. 99 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami. Przewiduje on, że w przypadkach nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia, każda osoba kierująca pojazdem może zostać skierowana decyzją starosty na badanie lekarskie przeprowadzane w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. Dodatkowo należy wskazać, że przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym nakładają na kierowców wykonujących przewozy drogowe obowiązek poddawania się badaniom lekarskim i psychologicznym stwierdzającym brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy co 5 lat. I konkludował: - Biorąc pod uwagę powyższe Ministerstwo Infrastruktury nie znajduje uzasadnienia do zmiany obowiązujących przepisów dotyczących badań lekarskich kierowców.

Szerzej minister odniósł się do propozycji wprowadzenia sytemu darmowych szkoleń i warsztatów w ośrodkach ruchu drogowego. Podkreślał, iż SKR obecnie realizuje akcję informacyjno-edukacyjną dotyczącą bezpieczeństwa w ruchu drogowym skierowaną do rowerzystów i kierowców powyżej 60 roku życia. Głównym celem akcji jest kształtowanie prawidłowych postaw i zachowań, uświadomienie rowerzystów i kierowców powyżej 60 roku życia jako uczestników ruchu drogowego, jak m.in. zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa prawidłowo poruszać się po drodze; jak i kiedy stosować elementy odblaskowe po zmroku; jak sprawność psychofizyczna, która z wiekiem jest coraz słabsza, ma wpływ na percepcję i możliwość kierowania pojazdem; jak bezpiecznie uczestniczyć w ruchu drogowym jako rowerzysta - senior, kierowca - senior uwzględniając zmiany biologiczne i mentalne postępujące wraz z wiekiem, mające znaczący wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Przeprowadzenie takiej akcji ma również na celu budowanie poczucia współuczestniczenia w ruchu drogowym, współodpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych na drodze, w wymiarze lokalnym i ogólnospołecznym, a także uczenie właściwych postaw i zachowań zmierzających do wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń dotyczących rowerzystów i kierowców powyżej 60 roku życia, co w konsekwencji prowadzić będzie do zmian postaw i zachowań. Na akcję składają się dwa główne działania, polegające na przygotowaniu i przeprowadzeniu pięciu wydarzeń plenerowych w formie Miasteczek Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz dziewięciu warsztatów edukacyjnych z zakresu bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Wszystkie działania w ramach akcji odbywają się na terenie 5 województw: mazowieckiego, podkarpackiego, śląskiego, łódzkiego i małopolskiego. Miasteczko Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zawiera: symulator dachowania, symulator zderzeń, symulator refleksu, alkogogle, główne stanowisko informacyjno-edukacyjne, małą ściankę dydaktyczną, planszę wielkoformatową - 10 kroków do bezpieczeństwa na drodze, czarne punkty, warsztat rowerowy. I uzupełniał swoją informację: - Natomiast Warsztaty Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego to element akcji, który pozwoli m.in. na: zapoznanie się lub przypomnienie obowiązujących zasad poruszania się w ruchu drogowym, wskazanie na co należy zwracać uwagę przy korzystaniu z pojazdów, zaprezentowanie przykładów właściwego stosowania elementów odblaskowych i zwrócenie uwagi na zachodzące z wiekiem zmiany fizjologiczne oraz psychomotoryczne wpływające na percepcję i możliwość kierowania pojazdami.

Może jednak nieco inaczej? We wrześniu br. nasza redakcja przeprowadziła bardzo interesujący wywiad z psycholog dr Ewą Odachowską z ITS. Pytaliśmy czy kierowcy-seniorzy to grupa ryzyka? Pani psycholog zwracała uwagę, iż starsi uczestnicy ruchu drogowego to grupa niejednorodna. Wśród nich są także osoby czynne zawodowo, u których nie zauważa się szczególnego nasilenia objawów związanych ze starzeniem się. Osoby starsze, podobnie jak ludzie młodzi czy w średnim wieku, chcą prowadzić samodzielne i niezależne życie. Chcą pozostać aktywnymi tak długo jak to możliwe. Europejska polityka dotycząca osób starszych ma na celu podtrzymanie ich mobilności jako ważnego elementu integracji społecznej. To zdecydowanie racjonalny pogląd. Zdecydowanie trzeba o problemie starzenia się społeczeństwa pamiętać i coś robić w tym zakresie. (jm)