Niderlandy – piąty po Wielkiej Brytanii i Irlandii najbezpieczniejszy kraj UE w 2018 r. W statystykach według kryterium liczby ofiar śmiertelnych liczonych na 1 mln mieszkańców - zajmuje to piąte miejsce z wynikiem - 35 osób (Wlk. Brytania – 28, Irlandia - 30). Dla porównania ostatnia w tej kolejności Rumunia – „osiągnęła” wynik - 96. Polska – 5 miejsce. Miejsce, niestety od końca - z wynikiem 75. zabitych na 1 mln mieszkańców. Średnia dla Europy to 49 osób, które poniosły śmierć.
Kodeks drogowy. Niderlandy – do 1 stycznia 2020 r. Holandia – kojarzy się przede wszystkim z totalnie powszechnym transporcie rowerowym. I w tym zakresie wiele świetnych rozwiązań i wciąż nowych propozycji dla rowerzystów. Zagadnienia dotyczące ruchu drogowego, w tym ruchu pieszych są uregulowane w ustawie o ruchu drogowym i znakach drogowych z 1990 r.
Pieszy na pasach i poza nimi. Zgodnie z art. 49 ust. 2 ustawy, kierowca jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pieszy oraz osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich, którzy przechodzą przez jezdnię lub w sposób nie budzący wątpliwości oczekują, by przejść przez jezdnie na przejściu dla pieszych. Regulacje te nie odnoszą się do kierowców pojazdów tworzących konwój wojskowy oraz sytuacji, w których na przejściu dla pieszych wyposażonym w sygnalizację świetlną, sygnał czerwony zabrania wejścia na przejście dla pieszych lub gdy sygnał pomarańczowy pulsujący zakazuje wejścia tym, którzy jeszcze nie weszli na przejście dla pieszych.
Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy, kierowca jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa niewidomym i niedowidzącym pieszym posługującym się laska w kolorze białym lub laskę w kolorze białym i czerwonym oraz innym osobom z niepełnosprawnościami. Jak się dowiadujemy – korzystanie z przejścia dla pieszych (oznaczonego „zebrą” lub innym podobnym oznakowaniem) przy przechodzeniu przez jezdnię nie jest obowiązkowe. Przepis nakładający na pieszych obowiązek korzystania z przejścia dla pieszych uchylono od dnia 1 stycznia 1995 r. Funkcjonujące w tym kraju przejścia dla pieszych można traktować jako miejsca, w których przejście przez jezdnię „rekomenduje się” pieszym (i w którym mogą skorzystać z pierwszeństwa), jednak są oni uprawnieni do przechodzenia przez jezdnię również poza przejściami dla pieszych.
Dla poprawy bezpieczeństwa pieszych podejmowane są liczne rozwiązania urbanistyczne i infrastrukturalne ograniczające ruch samochodowy. Powszechnie promowane są zmiany zapisów dotyczących przemieszczania się środkami transportu zbiorowego, na rowerze i pieszo. Działania w zakresie zmian infrastrukturalnych rozpoczęto już w latach 70. tych XX wieku. Wówczas też odbywały się protesty społeczne przeciwko wysokiej liczbie wypadków drogowych powodowanych przez kierowców samochodów, przede wszystkim tych, w których ofiarami były dzieci. Prowadzona była kampania społeczna pod hasłem STOP DE K INDERMOORD (Stop zabijaniu dzieci). Odbywały się demonstracje, pikiety, składano petycje, proponowano zmiany legislacyjne i inne działania o charakterze eksperckim i edukacyjnym. Trwała debata publiczna. Władze krajowe i regionalne zaangażowały się w poprawę bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów. Ta polityka przyniosła oczekiwane rezultaty – np. w 1971 r. w wypadkach drogowych zginęło 450 dzieci, zaś w 2010 – już 14.
Jak przestrzegają podróżujący drogami Niderlandów: - zarówno piesi jak i rowerzyści są bardzo uprzywilejowani i w sytuacji gdy dojdzie do ich potrącenia, winny zawsze jest kierowca pojazdu silnikowego – samochodu, motocyklu, motoroweru, skutera itp.). Prawo stanowi, że kierowca pojazdu silnikowego zawsze ponosi odpowiedzialność za szkodę, chyba że mowa jest o działaniu tzw. siły wyższej. (jm)
(fot. Jolanta Michasiewicz)
