Poseł Dariusz Joński skierował do ministra infrastruktury - o czym informowaliśmy w ubiegłym tygodniu [kliknij] - interpelację poselską w sprawie możliwości uzyskania prawa jazdy przez obywateli Ukrainy (interpelacja nr 3401 [kliknij]). Swoje wystąpienie zakończył stawiając pytania i prosząc o udzielenie odpowiedzi. Odpowiedzi już są, udzielił ich Rafał Weber, sekretarz stanu w resorcie [kliknij].
Jak pisał poseł wielu przedsiębiorców oraz mieszkańcy, przyjęło pod opiekę uchodźców z Ukrainy. Większość przybywających poszukuje pracy i tu potrzebne prawo jazdy. Są sponsorzy kursów na prawa jazdy, brakuje uregulowań w ustawie o kierujących pojazdami. Problemy miały także wydziały komunikacji do których zgłaszali się posiadacze ukraińskich praw jazdy z prośbą o ich wymianę. Poniżej informacje prosto z resortu infrastruktury:
Pytanie nr 1 posła Dariusza Jońskiego: Czy brana jest pod uwagę zmiana przepisów, tak aby umożliwić uzyskiwanie uprawnień do kierowania pojazdami osobom, które przebywają na terytorium RP krócej niż 185 dni?
Odpowiedź wiceministra Rafała Webera: W zakresie pytania pierwszego informuję, że przywołany przez Pana Posła art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2021 roku poz. 1212, z późn. zm.) warunkujący wydanie prawa jazdy od zdefiniowanego w tym przepisie miejsca zamieszkania - stanowi implementację wymagania wynikającego z art. 12 dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy.
Faktem jest, że od 24 lutego 2022 r. wobec inwazji Rosji na Ukrainę zaistniały szczególne sytuacje związane z licznym napływem obywateli Ukrainy do Polski i uzasadnioną ich potrzebą uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami na terytorium naszego kraju, bądź uznawania praw jazdy wydanych w Ukrainie.
W ocenie Ministerstwa Infrastruktury zapewnienie jednak uprawnień w tym zakresie obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium naszego kraju nie powinno wynikać ze zmiany regulacji, które gwarantują stosowanie i zgodność polskiego prawa z prawodawstwem Unii Europejskiej, ale z ustaw odrębnych.
Należy wziąć pod uwagę, że wobec tej szczególnej sytuacji została w krótkim czasie uchwalona ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583, z późn. zm.). W ustawie tej zgodnie z art. 1 ust. 1 określono szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Na podstawie art. 2 ust. 1 ww. ustawy jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Do określenia okresu pobytu uznawanego za legalny stosuje się art. 57 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, 1491 i 2052).
W ocenie Ministerstwa Infrastruktury w omawianej szczególnej sytuacji organ przyjmujący wniosek o wydanie prawa jazdy pojazdami może posiłkować się przepisami ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państw - uznając na podstawie tej ustawy pobyt obywatela Ukrainy jako legalny w okresie 18 miesięcy, licząc od dnia 24 lutego 2022 r., na podstawie deklaracji, o której mowa w ww. przepisie tej ustawy.
Informuję jednocześnie, że zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 23 marca 2022 r. o szczególnych regulacjach w zakresie transportu i gospodarki morskiej w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy (Dz. U. poz. 684) w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. wobec obywateli Ukrainy nie stosuje się wymogu posiadania międzynarodowego prawa jazdy i uznaje się prawa jazdy wydane w Ukrainie. Za ważne w tym okresie uznaje się także prawa jazdy wydane przez właściwe organy administracji Ukrainy, których termin ważności upłynął.
Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, że administracja polska sprawnie uregulowała wiele uprawnień dla obywateli Ukrainy przebywających na terytorium naszego kraju w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy.
Pytanie nr 2 posła Dariusza Jońskiego: Czy ministerstwo otrzymało informację o problemach z potwierdzeniem autentyczności dokumentów praw jazdy? Jeśli tak, to jakie zostały podjęte czynności w celu rozwiązania tego problemu?
Odpowiedź wiceministra Rafała Webera: Odnośnie pytania drugiego Pana Posła - problem potwierdzania autentyczności dokumentów praw jazdy wydanych w Ukrainie jest znany nie tylko Polsce, ale również innym państwom członkowskim UE. Przede wszystkim potwierdzanie to uzależnione jest od możliwości i działania administracji ukraińskiej. Sytuacje, w których właściwy organ państwa członkowskiego UE jest obowiązany potwierdzać dane zawarte w dokumencie wydanym w państwie trzecim wynikają również z prawa europejskiego implementowanego do ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.
Informuję, że obecnie podjęta jest inicjatywa w Unii Europejskiej w zakresie Wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego szczególne środki tymczasowe w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę, dotyczące dokumentów kierowcy wydanych przez Ukrainę zgodnie z jej prawodawstwem (COM(2022) 313 final). W ramach prac nad tym projektem będzie omawiana również kwestia potwierdzania danych praw jazdy przez właściwy organ administracji Ukrainy wydający te dokumenty.
Stosownie do uzasadnienia do tego Wniosku - według ukraińskiego Ministerstwa Transformacji Cyfrowej, za pośrednictwem aplikacji mobilnej portalu obywatelskiego DIIA wydano prawie 5,7 mln praw jazdy. DIIA umożliwia wystawianie i weryfikację dokumentów elektronicznych oraz świadczenie usług publicznych. Pomimo że aplikacja DIIA nie jest zgodna z opublikowaną we wrześniu 2021 r. normą ISO 18013-5 dotyczącą mobilnych praw jazdy, oferuje ona możliwość weryfikacji uprawnień do kierowania pojazdami, co jest istotne w wyjątkowej sytuacji, o której mowa w tym rozporządzeniu.
Ostateczny zakres przyjętych rozwiązań mających zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich UE w tej sprawie będzie wynikać z przyjętego ww. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. Ministerstwo weźmie aktywny udział w pracach nad tym projektem i bierze pod uwagę napływające informacje i sygnały. Należy uwzględnić, że w tym zakresie ważne jest też bezpieczeństwo ruchu drogowego, zapobieganie fałszowaniu i podrabianiu dokumentów oraz sprawne funkcjonowanie rynku transportu drogowego.
