Poseł Łukasz Borowiak złożył interpelację nr 7556 w sprawie obowiązku jazdy na światłach mijania przez cały rok:
Interpelacja (nr 7556)
do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej
w sprawie obowiązku jazdy na światłach mijania przez cały rok
Szanowny Panie Ministrze! W sprawie wprowadzonego w Polsce w kwietniu 2007 r. obowiązku używania świateł mijania przez pojazdy mechaniczne w ciągu dnia otrzymuję w ostatnim czasie wiele sygnałów od użytkowników dróg, którzy przytaczają liczne argumenty przeciw utrzymywaniu takiego obowiązku. Kierowcy przekazują swoje uwagi w tym temacie, który budzi nadal wiele kontrowersji.
Nakaz jazdy na światłach w dzień w tej formie został wprowadzony w kilku krajach świata: Polska, Czechy, Słowacja, niektóre kraje skandynawskie. Natomiast w wielu krajach: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Japonia, Stany Zjednoczone nie zdecydowano się na wprowadzenie takiego obowiązku. W opinii zainteresowanych osób istnieje wiele negatywnych przykładów używania świateł mijania w dzień, m.in.: dyskryminacja innych nieoświetlonych w ciągu dnia użytkowników dróg; takich jak rowerzyści, jak i tych oświetlonych, czyli motocyklistów, którzy obecnie nie wyróżniają się zasadniczo od oświetlonych samochodów i dlatego częstokroć decydują się na jazdę na światłach długich, co powoduje oślepianie innych kierowców (nie było to zapewne intencją ustawodawcy). Przytaczany jest przykład Francji, która nie zdecydowała się na wprowadzenie obowiązku używania świateł w ciągu dnia przez samochody jedynie i wyłącznie z ww. powodu. Statystyki pokazują, iż przepis ten w żaden sposób nie przyczynił się do spadku liczby wypadków drogowych w Polsce, a wręcz dziwnym zbiegiem okoliczności od czasu jego wprowadzenia rośnie liczba potrąceń pieszych, rowerzystów i motocyklistów. Z przekazanych informacji wynika również, że badania wykazują, iż przepis ten wyzwala wśród wielu kierowców (głównie młodych i niedoświadczonych) brawurową i bardzo niebezpieczną jazdę – mają złudne przekonanie, że ponieważ są oświetleni to tym samym bardziej bezpieczni i widoczni np. podczas wykonywania manewru wyprzedzania na drodze dwupasmowej. Eksponowany jest również aspekty: ekologiczny (zwiększona emisja CO2) i kosztowy (wzrost zużycia paliwa i częstsza wymiana przepalonych żarówek), które nie przemawiają za utrzymaniem w Polsce tego nakazu.
Przeciwnicy obowiązku używania świateł mijania przez pojazdy mechaniczne w ciągu dnia uważają, że używanie świateł mijania zbyt mocnych na dzień ma tylko kilka nieznacznych zalet, takich jak: widoczność pojazdu, jazda w gorszych warunkach na światłach – opady, tunele, zacienione miejsca – te zalety mogłyby spełniać światła do jazdy dziennej o niskiej mocy.
Proszę zatem o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
Czy są opracowywane raporty dotyczące wpływu używania świateł na bezpieczeństwo ruchu drogowego?
Jakie jest stanowisko Komisji Europejskiej w przedmiotowej sprawie?
Czy Komisja Europejska rekomenduje wprowadzanie podobnego nakazu w państwach UE?
Z wyrazami szacunku Poseł Łukasz Borowiak
Warszawa, dnia 26 lipca 2012 r.
((Fot.: PD@N 442-77jm)
Odpowiedzi udzielił Tadeusz Jarmuziewicz, sekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (fot.), odpowiedź ogłoszono podczas posiedzenia nr 20 Sejmu RP:
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na pismo, znak: SPS-023-7556/12, z dnia 7 sierpnia 2012 r. przesyłające interpelację posła Łukasza Borowiaka w sprawie obowiązku jazdy na światłach mijania przez cały rok, uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko. Resort transportu, budownictwa i gospodarki morskiej podtrzymuje stanowisko wyrażone w odpowiedzi na pismo z dnia 21 czerwca 2012 r. nr SPS-023-5699/12, przesyłające interpelację pana posła w sprawie obowiązku całodobowej jazdy na światłach mijania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wskazujące, że obowiązek używania świateł mijania przez całą dobę korzystnie wpływa na bezpieczeństwo ruchu drogowego.
W ciągu pierwszych lat obowiązywania wprowadzonej w 2007 r. regulacji dotyczącej obowiązku używania świateł w ciągu dnia, na zamówienie Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zostały sporządzone opracowania naukowe zawierające analizy wpływu tego obowiązku na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Należy wskazać w szczególności na opracowania w tym zakresie wykonane przez Instytut Transportu Drogowego w latach 2008–2009. Analizy ITS potwierdzają, że wprowadzony w dniu 17 kwietnia 2007 r. obowiązek jazdy z włączonymi światłami w ciągu dnia spowodował trwały spadek zagrożenia w dzień w grupie wypadków, na którą to rozwiązanie mogło mieć wpływ. Obliczenia ITS wykazują również, że dodatkowe koszty związane z rozszerzeniem obowiązku jazdy z włączonymi światłami na okres od świtu do zmierzchu (od ok. 30 zł dla wariantu optymistycznego do ok. 63 zł dla wariantu pesymistycznego) nie stanowią dużego obciążenia dla użytkowników pojazdów, natomiast wpływ tego obowiązku na dodatkowe zanieczyszczenie środowiska jest nieistotny. W odniesieniu do problematyki używania świateł mijania w ciągu dnia warto również powołać analizę naukową sporządzoną w 2008 r. przez prof. dr. hab. inż. Wojciecha Żagana z Politechniki Warszawskiej, który jest uznanym ekspertem w tematyce techniki świetlnej. Analiza ta przyznaje, że obowiązek używania świateł mijania za dnia w celu poprawy poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym może być jedynie rozwiązaniem tymczasowym, przy czym rozwiązaniem docelowym powinno być fabryczne wyposażanie nowych pojazdów w światła do jazdy dziennej. Nie zmienia to jednak faktu, że obowiązek używania świateł mijania, jako tymczasowego zastępstwa świateł dziennych, jest obecnie jedynym skutecznym rozwiązaniem w odniesieniu do pojazdów, które nie są fabrycznie wyposażone w światła do jazdy dziennej. Konkluzja powyższej analizy (pkt 6) jednoznacznie wskazuje, że prawny obowiązek używania świateł mijania podczas jazdy w dzień, w ruchu drogowym, jest słusznym i uzasadnionym przepisem prawnym zmniejszającym zagrożenie wypadkami w ruchu drogowym i powinien być utrzymany. W opinii prof. Żagana nie występują negatywne skutki tego stanu dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, środowiska ani dla innych istotnych sfer życia.
Komisja Europejska rozważała możliwość wprowadzenia powszechnego obowiązku jazdy z włączonymi światłami w dzień we wszystkich krajach Unii Europejskiej, jednak po szerokich konsultacjach społecznych nie zdecydowała się na taki krok. Przyczyną tej decyzji nie były jednak wątpliwości związane z niekwestionowanym pozytywnym wpływem stosowania świateł w dzień na bezpieczeństwo ruchu, lecz względy natury formalnej (zróżnicowanie opinii w krajach członkowskich) i obawy o wpływ takiego rozwiązania na zwiększenie zużycia paliwa. Jednocześnie Komisja przyjęła dyrektywę 2008/89/WE, którą wprowadziła, od dnia 7 lutego 2011 r. w przypadku pojazdów o kategorii M1 i N1 (samochody osobowe i dostawcze) oraz od dnia 7 sierpnia 2012 r. w przypadku pojazdów innych kategorii, obowiązek wyposażania nowo produkowanych pojazdów w światła do jazdy dziennej, automatycznie włączane przy uruchomieniu pojazdu. Komisja uznała przy tym, że przy zróżnicowanym stosunku poszczególnych krajów do wprowadzania powszechnego obowiązku jazdy w włączonymi światłami mijania, nie zachodzi konieczność zalecania tego rozwiązania, ponieważ przyjęta dyrektywa 2008/89/WE pozwoli w ciągu kilku-, kilkunastu lat doprowadzić do sytuacji, w której większość pojazdów poruszających się po drogach będzie wyposażona w światła do jazdy dziennej.
Z uwagi na powyższe wyjaśnienia, resort transportu, budownictwa i gospodarki morskiej nadal stoi na stanowisku, iż zniesienie ustawowego całorocznego obowiązku jazdy z włączonymi światłami mijania przez całą dobę nie znajduje uzasadnienia.
Z poważaniem
