W dniu wczorajszym w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pod pozycją UD17 odnotowano projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw [kliknij]. Ustawa umożliwi testowanie pojazdów oraz przedmiotów ich wyposażenia lub części na drogach publicznych. Autorami noweli jest Ministerstwo Infrastruktury. Odpowiedzialnym za przygotowanie noweli jest Paweł Gancarz . podsekretarz stanu w resorcie. Planowany termin przyjęcia proponowanej ustawy przez Radę Ministrów określono na I kwartał 2025 r.
Cele projektu. Jak się dowiadujemy z opublikowanego uzasadnienia celem projektu jest dostosowanie przepisów prawa do postępującej w sektorze transportowym rewolucji technologicznej związanej z automatyzacją funkcji kierowania i kontroli nad pojazdami. Mając na uwadze postępy w projekcie „Polska droga do automatyzacji transportu drogowego” oraz zadania Centrum Kompetencji Pojazdów Autonomicznych i Połączonych - prowadzonych przez Ministerstwo Infrastruktury - został opracowany projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym, umożliwiający testowanie pojazdów oraz przedmiotów ich wyposażenia lub części na drogach publicznych. Przyspieszenie ewolucji zmierzającej do autonomizacji transportu wymaga dostosowania prawa oraz umożliwienia bezpiecznego wdrożenia do ruchu drogowego coraz powszechniej dostępnych na rynku innowacji, bez pogorszenia warunków bezpieczeństwa. Kierowane do całego rządu, np. w ramach inicjatywy deregulacyjnej „Impuls dla Biznesu” oraz bezpośrednio do Ministerstwa Infrastruktury postulaty przedsiębiorców dotyczące automatyzacji transportu drogowego, wskazują w pierwszej kolejności na potrzebę pilnej zmiany przepisów w zakresie testowania pojazdów autonomicznych. Obowiązujące w tym obszarze od 2018 r. zasady (przepisy art. 65k – 65n ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym Dz. U. z 2023 r. poz. 1047, z późn. zm.) okazują się niewystarczające i w powszechnej opinii, poprzez swoją restrykcyjność, blokują rozwój inicjatyw związanych z automatyzacją. Mające siedzibę w Polsce podmioty badawcze i przedsiębiorstwa produkujące nowoczesne systemy do pojazdów samochodowych wskazują na brak możliwości testowania najnowszych technologii na polskich drogach, jako na barierę swojego rozwoju także w kontekście międzynarodowym. Również eksperci w analizach dotyczących regulacji prawnych w zakresie automatyzacji zarówno w Polsce, jak i innych państwach Unii Europejskiej oraz w prawie międzynarodowym, zważywszy na przeprowadzone badanie opinii publicznej, zrealizowane na zlecenie MI w latach: 2019-2021 w ramach projektu strategicznego „Polska droga do automatyzacji transportu drogowego”, wskazują na potrzebę wprowadzenia zmian w przepisach regulujących wykorzystanie pojazdów autonomicznych w Polsce. Zidentyfikowana przez ekspertów potrzeba dotyczy w szczególności zmiany obowiązującego prawa w zakresie prowadzenia testów oraz wprowadzenia rozwiązań prawnych pozwalających na przewidywany rozwój ruchu zautomatyzowanego i autonomicznego na polskich drogach. Niezbędna jest zatem zmiana obecnie obowiązujących przepisów regulujących prace badawcze nad pojazdami autonomicznymi w warunkach drogowych oraz stworzenie podstawy prawnej do stopniowego wprowadzania pozostałych zmian umożliwiających ewolucyjną automatyzację transportu drogowego w Polsce, zgodnie z postępem technologicznym.
Proponowane rozwiązania. W przywołanym Wykazie znajdujemy informację o najważniejszych proponowanych zmian. Należą do nich:
1. Zmiana definicji pojazdu autonomicznego w celu umożliwienia prowadzenia testów niezależnie od stopnia automatyzacji pojazdu.
2. Wprowadzenie obowiązku poprzedzania testów na drogach publicznych testami w ruchu poza drogami publicznymi.
3. Uzależnienie wydania zezwolenia na prowadzenie testów m.in. od zaświadczenia potwierdzającego przeprowadzenie testów na torze badawczym.
4. Uzależnienie wydania zezwolenia na prowadzenie testów m.in. od posiadania dedykowanego obowiązkowego ubezpieczania odpowiedzialności cywilnej podmiotu prowadzącego testy produktów, podzespołów lub części na drodze publicznej za szkody powstałe w związku ze zdarzeniami niepożądanymi podczas przeprowadzanych testów.
5. Doprecyzowanie obowiązków organizatora badań i nałożenie na niego odpowiedzialności karnej, cywilnej lub administracyjnej w zależności od popełnionego czynu niedozwolonego podczas udziału w testach.
6. Wprowadzenie zamkniętego katalogu danych wymaganych do udzielenia zezwolenia oraz doprecyzowanie katalogu przesłanek odmowy udzielenia oraz cofnięcia lub zawieszenia zezwolenia na prowadzenie testów.
7. Rezygnacja z wymogu posiadania decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów przez podmiot prowadzący testy na rzecz wymogu złożenia odpowiednich oświadczeń wynikających z przepisów o profesjonalnej rejestracji pojazdów, tj. umożliwienie prowadzenia testów w oparciu o pojazdy wcześniej zarejestrowane.
8. Zastąpienie obowiązku konsultacji z mieszkańcami gminy terminu i trasy prowadzonych testów obowiązkiem informowania mieszkańców o prowadzonych testach.
Powyższe zmiany mogą generować również potrzebę wprowadzenia zmian w innych aktach prawnych będących we właściwości m.in. Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i Ministra Sprawiedliwości oraz Ministra Finansów - oceniają autorzy wpisu. 12 stycznia br. w cyklu DYSKUSJI NA RATUSZOWEJ odbyła się debata pt.: „POJAZDY AUTONOMICZNE „ZIEMIĄ OBIECANĄ” BRD?”, wówczas też mówiliśmy o potrzebie przyspieszenia zmian legislacyjnych - zachęcamy do lektury. (jm)
