15 marca 2018 r. Senat RP IX kadencji na swoim 58. posiedzeniu przyjął ustawę o zmianie ustawy o kierujących pojazdami. Poszło ekspresowo, 5 marca marszałek Senatu skierował ustawę do Komisji Infrastruktury, która na posiedzeniu już w dniu następnym uchwaliła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek (druk nr 743A). I właśnie ustawa w wersji uchwalonej przez Sejm w dniu 28 lutego, bez jakichkolwiek poprawek została przyjęta: za głosowało 77 senatorów, przeciw - 0, wstrzymało się 0, nie głosowało - 23. Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia, z wyjątkiem przepisu o wyznaczeniu podmiotu zarządzającego bazą internetowa - ten wchodzi w życie po 14 dniach. Ustawa teraz trafi do podpisu prezydenta.
Nowelizacja zwalnia osoby z niepełnosprawnościami z opłaty za cześć praktyczną egzaminu państwowego na prawo jazdy, w sytuacji gdy kandydaci na kierowców nie będą korzystali z pojazdu WORD. Ustawodawca przewidział także utworzenie strony internetowej z wykazem dostępnych pojazdów, z których osoby z niepełnosprawnościami mogłyby skorzystać w czasie egzaminu oraz ośrodków dysponujących takimi pojazdami. Minister właściwy do spraw gospodarki ma wyznaczyć, spośród podległych mu jednostek, podmiot, który będzie prowadził bazę danych.
Ustawa była projektem senackim i stanowiła wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 czerwca 2016 r. (sygn. akt K 37/13) i zmierzającego do obniżenia osobom niepełnosprawnym opłaty za praktyczną część egzaminu państwowego na prawo jazdy o koszt udostępnienia pojazdu, w przypadku gdy egzamin nie odbywa się pojazdem wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego, lecz pojazdem osoby niepełnosprawnej. TK stwierdził niezgodność art. 53 ust. 4 pkt 1 w związku z art. 54 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami z Konstytucją RP i Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzoną w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Trybunał orzekł, że przepisy te w zakresie, w jakim nie przewidują udzielenia przez władze publiczne efektywnej pomocy osobie niepełnosprawnej wymagającej przystosowania pojazdu do rodzaju schorzenia, w zapewnieniu pojazdu na potrzeby praktycznej części egzaminu państwowego na prawo jazdy kategorii B, są niezgodne z art. 69 Konstytucji RP oraz art. 20 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
Osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnień do kierowania motorowerem lub pojazdami silnikowymi podlega sprawdzeniu kwalifikacji w formie egzaminu państwowego. Praktyczna część egzaminu jest prowadzona pojazdem pozostającym w dyspozycji wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego (art. 53 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami). Jednakże, jak stanowi zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny art. 53 ust. 4 pkt 1, powyższego przepisu nie stosuje się m.in. do pojazdów o których mowa w art. 54 ust. 5, czyli w przypadku osoby niepełnosprawnej wymagającej przystosowania pojazdu do rodzaju schorzenia, jeżeli egzamin jest przeprowadzany pojazdem tej osoby. Egzamin państwowy jest przeprowadzany za opłatą, wynoszącą za część praktyczną egzaminu dla prawa jazdy kategorii B, 140 zł. W stosunku do osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie lekarskie z adnotacją, że mogą prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do rodzaju schorzenia, w przypadku gdy jazda egzaminacyjna odbywa się pojazdem tych osób, opłatę zmniejsza się o 50%. Trybunał Konstytucyjny uznał, że pomoc państwa osobom niepełnosprawnym, sprowadzająca się do ulgi w opłacie „jest tak dalece niewystarczająca, że de facto pozorna”. Realizując wytyczne Trybunału, zaproponowano całkowite zniesienie opłaty w stosunku do osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie lekarskie z adnotacją, że mogą prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do rodzaju schorzenia, w przypadku gdy jazda egzaminacyjna odbywa się pojazdem tych osób. Ponadto, ustawa nakłada na ministra właściwego do spraw gospodarki obowiązek wyznaczenia, spośród jednostek organizacyjnych jemu podległych lub przez niego nadzorowanych, podmiotu, który będzie prowadził internetową bazę informacji o pojazdach odpowiednio przystosowanych do rodzaju niepełnosprawności. W bazie tej wskazany będzie ośrodek szkolenia kierowców, w dyspozycji którego znajduje się dany pojazd.
W ramach dyskusji nad przyjętą ustawą padały pytania: - A co z pozostałymi opłatami za pojazdy podstawiane przez osk, dlaczego nie ma analogicznych zwolnień? (jm)
